Gereformeerde Gemeente in Nederland (Stolwijk)

Ontstaansgeschiedenis

Op 28 april 1930 werd er te Stolwijk een afdeling gesticht van de Gereformeerde Gemeente te Gouda. Men kwam toen bijeen in een gehuurd kaaspakhuis van D. Vonk. Firma N. Verdouw in Gouda levert kerkbanken, een kansel en een lessenaar. De gemeente huurt voorlopig stoelen om toch de kerkdiensten te kunnen houden. De kansel wordt in opdracht van Verdouw door W. de Wit gemaakt. De Wit was eigenaar van een timmerbedrijfje in Gouda. Als hij zelf niet veel werk had, besteedde Verdouw werk aan De Wit uit. Als de timmerman aan de kansel werkt, mag hij geloven dat hij er zelf ook eens op zal staan. En wel als predikant! Zijn geloof is niet beschaamd, De Wit wordt in 1944 door het curatorium van de Theologische School aangenomen om te worden opgeleid tot predikant. Ook in Stolwijk zal hij meerdere keren voorgaan. Het groepje dat eigen diensten gaat beleggen, is niet groot. Maar iedereen zet er de schouders onder. Zo wordt in korte tijd afdeling Stolwijk opgericht. Gezamenlijk leggen de leden zelfs voldoende geld bij elkaar om de kerkzaal in te richten. Financieel zijn ze dus niet meer aangewezen op Gouda. Op 20 juni 1943 wordt de gemeente als zelfstandig geïnstitueerd door ds. A. de Blois. Het gehuurde kaaspakhuis van D. Vonk, ‘Nutricia’, is vanaf 1930 tot 1959 in gebruik geweest voor het beleggen van de kerkdiensten.

Op de eerste ledenvergadering wordt besloten om aan een predikant te vragen de catechisaties te verzorgen. Het is de bedoeling dat hij om de veertien dagen ’s middags catechisaties geeft en ’s avonds voorgaat in een kerkdienst. Deze poging mislukt, het aantal predikanten dat in deze tijd de Gereformeerde Gemeenten dient, is gering en na het vertrek van ds. R. Kok uit Gouda is de drukbezette ds. G.H. Kersten de enige predikant in de wijde omgeving. Gelukkig is ouderling N. Verdouw uit Gouda bereid de catechisaties te verzorgen. Op eenvoudige wijze onderwijst hij de jeugd van de gemeente. Zijn persoon boezemt ontzag in. Als het een beetje rumoerig onder de les wordt, spreekt hij vermanend: “Aandacht, hoor..” De periode van 1950 tot 1953 zou diepe sporen trekken in de gemeente van Stolwijk. Al een langere periode ontstond er met name tussen ouderling M. Burggraaf en dr. C. Steenblok verwijdering. Een deel van de kerkenraad, treedt in 1951 hierom af. Inmiddels zijn er beraadslagingen geweest over het kerkgebouw. De kerkenraad besluit in november 1951 om te proberen een eigen kerkgebouw te kopen. Nee, er zijn geen klachten over de verhuurder. Diaken Vonk heeft zelfs nog nooit de huur verhoogd. Toch lijkt het de kerkenraad beter als de gemeente niet meer tussen de kazen samenkomt -wat vooral 's zomers goed te ruiken is- maar uitziet naar een eigen kerkgebouw. De ledenvergadering stemt met het voorstel in. Met voortvarendheid gaat de kerkenraad te werk. In januari 1952 wordt in De Saambinder en De Banier, het blad van de SGP, een advertentie gezet. Hierin vraagt de kerk 15.000,- gulden te leen tegen een rente van vier procent. De reacties zijn goed. Op 7 februari 1952 is de helft van het benodigde bedrag al binnen. Maar er komt ook tegenslag. De kerk heeft namelijk een stuk grond op het oog aan de Vlietlaan. Nu is de kerkenraad ter oren gekomen dat er tegenover het bouwterrein een muziektent komt. De burgerlijke overheid zegt haar medewerking toe om geluidshinder zoveel mogelijk te voorkomen. De meerderheid van de leden vindt echter dat de bouw nu maar niet moet door gegaan. Het geld dat aan de kerk is geleend, wordt inclusief rente teruggestort. Wanneer op de synode van 1953 het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten scheurt, vergadert de kerkenraad van Stolwijk al snel, namelijk op 18 juni 1953 om het ontslag van hun consulent dr. Steenblok te bespreken. De meerderheid kan zich niet verenigen met het besluit van de Generale Synode. In navolging van de gemeente van St. Annaland gaat er een brief naar de synode met het verzoek om de partijen met elkaar te verzoenen. Deze verzoening blijft echter uit. Dan besluiten enkele kerkenraadsleden in navolging van de Goudse kerkenraad op 24 juni Stolwijk zich voorlopig los te maken van het verband van de Gereformeerde Gemeenten.. De belangrijkste motieven zijn het leergeschil en de naar hun mening on kerkrechtelijke handelingen van de Generale Synode. De groep die het verband van Gereformeerde Gemeenten verlaat, noemt zich al snel Gereformeerde Gemeenten. De gemeenten die binnen het verband blijven, heten officieel Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Over het algemeen worden de namen precies andersom gebruikt, zodat we deze gewoonte zullen volgen. In 1959 wordt de huur van Nutricia opgezegd, omdat de verhuurder in 1957 al naar de moedergemeente Gouda vertrokken was. De gemeente verhuist nu naar de overkant van de straat, waar autospuiterij Van der Vlist is gevestigd. Van de eigenaar huurt de kerkenraad een stuk van een werkplaats. De banken, de lezenaar en het orgel verhuizen mee. Voortaan richten de leden op zaterdag de `kerkzaal' in; op maandag gaat alles weer langs de kant met kleden er over heen. Tot 1963 komt de gemeente in het geïmproviseerde onderkomen samen. In datzelfde jaar koopt de kerkenraad een woonhuis aan de Populierenlaan. De inrichting uit het kaas pakhuis van Vonk verhuist ook naar de Populierenlaan. Vanaf het voorjaar van 1963 is dit het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente in Nederland. Tijdens de eerste dienst leest ouderling De Jong een preek van ds. W.C. Lamain.

Stolwijk, Populierenlaan 1 - Gereformeerde Gemeente in Nederland

Op 9 december 1963 wordt het gebouw officieel in gebruik genomen in een dienst waarin dr. Steenblok voorgaat

Vanaf 1960 is Stolwijk geen zelfstandige gemeente meer, maar een afdeling van de gemeente Gouda Stationsplein.

Naast predikanten uit de Gereformeerde Gemeenten in Nederland komen er ook andere voorgangers naar het gebouw aan de Populierenlaan. De Hervormde predikanten P.J. Dorsman en J. Lekkerkerker en de vrije predikant uit Gouderak, H.J.C.H. Zwijnenburg gaan regelmatig voor. Ook preken de Oud Gereformeerde ds. L. Gebraad en ds. J. van der Poel een keer in Stolwijk. Tot 1972 is er 's middags dienst, zodat de leden 's avonds naar Gouda kunnen gaan, waar ds. F. Mallan van 1968 tot 1972 staat. Na diens vertrek verschuift de middagdienst naar de avond. Vanaf het voorjaar van 1977 is er weer 's middags dienst aan de Populierenlaan, zodat de leden naar Gouda kunnen. Daar heeft namelijk op 27 april ds. A. van den Berg intrede gedaan. De leesdiensten voorzien aanvankelijk in een behoefte. Omdat Stolwijk al jaren een afdeling was van Gouda (Stationsplein) is zij in 1980 meegegaan naar de buitenverbandse gemeenten. In de eerste jaren na 1980 zijn de drie predikanten Ds .A. van den Berg. Ds. J.de Groot en Ds A. Wink in weekbeurten nog wel eens voorgegaan. Dan komen er uit de wijde omtrek bezoekers en is er in het kerkgebouw met zo'n 120 zitplaatsen te weinig ruimte. Plaats van samenkomst is dan het hervormde verenigingsgebouw Rehoboth. Bij het ouder worden van deze predikanten is dit beëindigd. Ook de zondagse leesdiensten werden meestal alleen door oudere mensen bezocht. Omdat de burgerlijke gemeente Vlist nieuwbouwplannen had voor de locatie waar het kerkgebouw stond is het kerkgebouw door de gemeente aangekocht. De goederen zijn allemaal naar de gemeente Gouda (Stationsplein) gegaan. Op Zondag 1mei 1983 is de laatste leesdienst gehouden, waarna de gemeente ophield te bestaan. Het orgel dat in 1930 was aangeschaft was een harmonium dat bij Sommer in Gorinchem was aangekocht en is tot in de laatste dienst gebruikt en is toen aan de Graaf Jan van Nassauschool in Gouda geschonken.