Gereformeerde Gemeente in Nederland (Utrecht)

Ontstaansgeschiedenis

Utrecht, Zandhofsestraat 82a - Gereformeerde Gemeente in Nederland

Vanaf 1911 waren ds. Boone en de voorgangers van zijn kerkverband regelmatig in Utrecht voorgegaan. In 1925 werd er dan ook een kerkelijke gemeente geïnstitueerd, die samenkwam aan de Zandhofsestraat een voormalige werkplaats van Joh. Rijksen. In het begin van de 19e eeuw was deze vergaderplaats van de "Vereniging van Gereformeerden" die als voorganger hadden ds. Jacob van Leeuwen. In de jaren 1920 maakte de Gereformeerde Gemeente gebruik van dit kerkgebouw. In 1930 verkocht de gemeente het zaaltje aan de "Boone gemeente omdat zij een kerkgebouw aan de Utrecht, Boothstraat 7 - Nederlandse Protestanten Bond betrok. Na de vereniging van 1948 zette beide Utrechtse gemeenten hun zelfstandig bestaan aanvankelijk voort. Er ontstond echter tussen de enkele ambtsdragers van de gemeente een conflict in de jaren 1950. Een groot deel van de gemeente en ook twee van de ambtsdragers vertrokken en sloten zich aan bij de gemeente aan deUtrecht, Ambachtstraat 3 - Oud Gereformeerde Gemeente in Nederland Het kerkgebouw aan de Zandhofsestraat werd toen verkocht aan de Gereformeerde Gemeente in Nederland.

Achter de woningen van drie straten lag het kerkje in Utrecht aan de Zandhofsestraat 82a verscholen. Een poortje tussen een woning en een bedrijfspand met een lange gang van een meter breed is de ingang. Ongeveer honderdtien jaar zijn de kerkdiensten gehouden in dit gemeubileerde zaaltje, zoals het in oude akte wordt verwoord. De vrije predikant ds. Jac. van Leeuwen heeft hier gepreekt tot zijn overlijden in 1913. De Gereformeerde Gemeenten van Utrecht is hier op 25 mei 1925 geïnstitueerd door ds. H. Roelofsen. Ds. M. Heikoop heeft er in het eerste jaar dat hij in Utrecht stond gepreekt en ds. W.H. Blaak en andere Oud-Gereformeerde predikanten gingen er vanaf 1930 regelmatig voor. In 1920 komen er een zevental gezinnen uit Utrecht samen aan de Zandhofsestraat 82a. Tijdens door de weekse diensten is het kerkgebouw te klein, dan wordt er gebruik gemaakt van de Marnixzaal aan het Domplein. Toch blijft de gemeente zelf klein. Op de ledenvergadering van 17 juni 1929 zijn er slechts 27 stemgerechtigde leden. Deze vergadering brengt een beroep uit op kandidaat M. Heikoop. Ds. J.R. van Oordt (consulent) vermaant de kerkenraad en de gemeente om ernstig te zijn en geen ondoordachte dingen te doen zoals het uitbrengen van een beroep. Uiteindelijk beroept men kandidaat Heikoop toch. Ds. van Oordt: “Utrecht doet dwaze dingen!” Kandidaat Heikoop ontvangt de beroepsbrief maar kijkt er niet eens naar en werpt hem gesloten in zijn schrijfbureau. Hij zegt: “Utrecht wil ook nog beroepen!” Maar de Heere buigt het hart van kandidaat Heikoop juist over naar deze gemeente. En van de achttien ontvangen beroepen, moet hij het beroep naar Utrecht aannemen. Dit is voor hem een weg tegen vlees en bloed in. De intrede vindt plaats in het kerkgebouw van de Nederlandse Protestantenbond aan de Boothstraat in Utrecht. Ds. G.H. Kersten leidt de bevestigingsdienst. Tijdens zijn intrededienst wordt het kandidaat Heikoops verzuchting of hij deze vergaderplaats mag krijgen. De Heere doet hem dit geloven.

Ds. Heikoop dient de gemeente tot augustus 1944, wanneer hij een beroep aanneemt naar Zeist. Echter, voor hij daar bevestigd zou worden, komt hij bij een bombardement om het leven. Op de wachtkamer van het Azu Ziekenhuis in Utrecht valt een bom. Nadat de gemeente het gebouwtje aan de Zandhofsestraat wegens ruimtegebrek heeft verlaten, gaat men gebruik maken van het kerkgebouw in de Boothstraat dat is aangekocht. In 1946 krijgt de gemeente weer een eigen leraar in de persoon van ds. Van den Berg. Deze dient de gemeente tot 1953. In 1953 komt het ook in Utrecht tot een scheuring. Een drietal diakenen: M. Boogaard, A. van Holten en A. van Roekel kunnen zich niet verenigen met de besluiten van de Generale Synode. In het Bogermanshuis aan de Van Asch van Wijckskade worden nu diensten belegd.

Bilthoven, Planetenbaan 635 - Gereformeerde Gemeente in Nederland

Gaat er een predikant voor dan wordt de dienst in de Marnixzaal aan het Domplein gehouden.

In het eerste jaar komen ouderlingen uit Gouda lezen, omdat Utrecht geen ouderling heeft. In 1954 wordt diaken van Holten tot ouderling bevestigd. In die tijd zijn er in Utrecht twee Oud Gereformeerde Gemeenten. De ene gemeente komt samen in de Ambachtstraat, de andere in de Zandhofsestraat, hetzelfde gebouw waarin tot 1930 de Gereformeerde Gemeente haar samenkomsten gehouden heeft. In 1955 besluiten de beide gemeenten te fuseren, waardoor een kerkgebouw overbodig wordt. Na besprekingen kan ouderling van Holten de sleutel van het kerkgebouw in de Zandhofsestraat bij ouderling G. Boonzaaijer van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland gaan halen. De koopprijs van het gebouw en inventaris bedraagt slechts 7000 gulden. Zo komt de gemeente weer in het bezit van een eigen al bekend kerkgebouw. Het kerkgebouw aan de Zandhofsestraat heeft ongeveer 80 zitplaatsen. Het heeft in de loop der jaren enkele kleine verbouwingen ondergaan, zodat er ongeveer 30 zitplaatsen bijgekomen zijn. Later is het nog verder uitgebreid tot 180 zitplaatsen. Bij de overname van het gebouw zit een kabinetpijporgeltje. Dat is na enkele jaren verkocht aan dhr. J.P. Otte van drukkerij De Banier. Daarna is de eredienst begeleid door een harmonium en daarna een elektronisch Johannus-orgel. Op zaterdag 19 februari 1955 wordt het kerkgebouw in gebruik genomen. Ds. M. van de Ketterij gaat in deze dienst voor. Op 8 februari 2005 houdt ds Mallan de laatste dienst in het kerkgebouw daar men vanwege onder meer parkeerproblemen een ander kerkgebouw heeft aangekocht, in De Bilt Bilthoven, Planetenbaan 635 - Gereformeerde Gemeente in Nederland.

• Tekst M Boot