Heusden, Hertogin Johanna van Brabantstraat 13 - Catharina (1949 - 2018)
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam object: | Catharina |
Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
Provincie: | Noord-Brabant |
Gemeente: | Heusden |
Plaats: | Heusden |
Adres: | Hertogin Johanna van Brabantstraat 13 |
Postcode: | 5256EM |
Sonneveld-index: | 07750 |
Jaar ingebruikname: | 1949 |
Architect: | N. van der Laan en W. Hansen |
Huidige bestemming: | Omgebouwd tot appartementen |
Monument status: | geen |
Geschiedenis
Op plaats oude kerk. Belangrijke wederopbouwkerk met toren. Schitterend gebouw dat helaas door verrommeling van de omgeving en geparkeerde auto’s niet meer geheel tot zijn recht komt. De R.K. St. Catharinaparochies van Heusden en Herpt en de R.K. St. Lambertusparochie van Hedikhuizen zijn samengevoegd tot één pastorale eenheid.
- 2018 - De Sint Catharinakerk in de Heusdense vesting is verkocht aan ondernemer Leo Pullens. Die wil de kerk en de pastorie verbouwen om er een aantal appartementen in onder te brengen. Vast staat dat de kerk op 9 december 2018 aan de eredienst onttrokken wordt.
- 2021 - Appartementen zijn gereed.
Geschiedenis vervolg
De parochie Heusden is omstreeks 1000 na Christus opgericht. Al in 1186 bevestigt Paus Urbanus in een akte, dat er bezittingen zijn te Heusden, die behoren aan de Collegiale kerk Sint Jan te Luik. Dat wil dus zeggen dat Luik rechten had op de kerk van Heusden. In 1210 staat hertog Jan van Heusden toe aan de priesters, in het bijzonder de pastores van de kerk van Heusden, dat zij over de goederen in zijn rechtsgebied gelegen, bij testament mogen beschikken. Na de beeldenstorm in 1579 beschikken de katholieken van Heusden niet meer over een parochiekerk. Men gaat dan naar de kerk in de omliggende plaatsen, zoals Drunen, Bokhoven of Onsenoort.
Vanaf 1692 werd weer oogluikend een schuurkerk toegestaan. Deze mocht in 1739 nog vergroot worden, zonder dat het gebouw er uit mocht zien als een kerk. Deze schuurkerk is in gebruik geweest tot 1841. In 1839 kreeg de toenmalige pastoor van Asten toestemming van de rijksoverheid om een nieuwe kerk te bouwen. Het werd een Waterstaatskerk, die in 1841 toegewijd werd aan St Catharina van Alexandrie. Deze St Catharina kerk stond op de hoek van de tegenwoordige Herpstse straat – Roomsche kerkstraat.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd de kerk door de Duitse troepen opgeblazen, en brandde geheel uit. Na een gedwongen evacuatie van ca 5 maanden, keerde de pastoor weer naar Heusden terug, en ging men aan de slag om het patronaat geschikt te maken als noodkerk. Zondag 13 mei 1945 werd dit gebouw in gebruik genomen. Men startte meteen acties om te komen tot de bouw van een nieuwe kerk; het terrein van de vroegere burcht werd aangewezen als bouwlocatie. In 1949 startte men met de bouw, en op 25 mei 1950 werd de kerk in gebruik genomen. De toren is in 1960 gebouwd.
Op 1 januari 2013 zijn de parochies Drunen-Elshout en Bernse Maasparochies gefuseerd tot de Parochie Wonderbare Moeder. Tot de parochiekerken van de nieuwe parochie zijn gaan behoren:
- de Johannes Evangelist te Elshout;
- de Lambertus te Drunen;
- de Catharina te Heusden die binnen vijf jaar aan de eredienst onttrokken zal worden.
- de Catharina te Herpt die binnen twee jaar aan de eredienst onttrokken zal worden.
- (Bron: www.wonderbaremoeder.nl (website regionale parochie))
MIP omschrijving
- Naam monument: St. Catharina
- Bouwstijl: Delftse School
- Bouwperiode: 1949
- Gevels en materialen: Handvormbakstenen gevels, muizetandlijsten, dorpellijst.
- Vensters en deuren: Rechthoekige vensters met glas-in-loodvulling. Zware deuren, voorzien van smeedijzeren knoppen.
- Dak en bedekking: Gebogen schilddak, zadeldak, gedekt met oud Hollandse pannen.
- Bijgebouwen: Achthoekige kapel en klokketoren van vijf geledingen.
- Bijzonderheden: Complex met Burchtplein 13.
Cultuur Historische Waardekaart
Kerk
- Plattegrond: basiliek met ronde absis (zonder vensters)
- Bijgebouwen: doopkapel, pastorie, sacristie/ consistorie
- Toren: 8-zijdige, bakstenen klokkentoren met betonnen waterlijsten
- Materiaalgebruik: baksteen met platvolle voeg, muizetanden
- Dak: tentdak met pannen
- Bouwperiode: 1949
- Bouwstijl: Delftse school
- Bijzonderheden: entree met bakstenen portaal
Pastorie
- Bouwperiode: 1949
- Architect: Laan, N. van der, Hansen, W.
- Gevels en Materialen: Handvormbakstenen gevels, kunststenen lateien.
- Vensters en Deuren: Openslaande deuren naar terras, Louvreluiken.
- Dak en Bedekking: Zadeldak gedekt met oud Hollandse pannen.
In de media
- Uit Brabants Dagblad, 26 juni 2016
Het doet pijn om de wekelijkse eredienst in de parochiekerk te moeten stoppen. Door de ontkerkelijking is er geen andere oplossing. Dit bleek zaterdagavond in de Sint Catharinakerk in Heusden. Ruim 60 parochianen woonden emotioneel maar met gevoel voor realiteit de laatste weekenddienst bij. De kerk krijgt nu de status van kapel. Deze is beschikbaar voor doop, huwelijksinzegeningen en begrafenisdiensten. De aanstaande sluiting van de kerk markeert ook de cultuurhistorische geschiedenis van Heusden. De oude parochie is meer dan 1000 jaar oud en ligt op het grensgebied van Holland en Brabant en het snijvlak van klei en zand. Sint Catharina is de officiële beschermheilige van Heusden. De parochianen blijven in het zorgcentrum Antonius welkom voor de wekelijkse kerkdiensten.