Leiden, Lammenschansweg 15 - Zuiderkerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Zuiderkerk
Genootschap:	Gereformeerde Kerken in Nederland
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Leiden
Plaats:	Leiden
Adres:	Lammenschansweg 15
Postcode:	2313DH
Inventarisatienummer:	02503
Jaar ingebruikname:	1939
Architect:	Kraan, A. van der, Rotterdam
Huidige bestemming:	gesloopt

Geschiedenis

Dit was een buitengewoon belangrijke vroegmoderne kerk met beeldbepalende toren. Functionalistisch ontwerp van A. van der Kraan op een waaiervormige plattegrond. Het orgel was verwerkt in de gebogen wand boven de kansel. Het daglicht kwam grotendeels door raamopeningen in het gebogen plafond: dit was een zogenaamde dubbelschalige wand- en raamconstructie. Als zodanig was deze kerk één van de belangrijkste werken van deze architect en een hoogtepunt in de Gereformeerde kerkbouw van de jaren 1930.

In 1968 is op de galerij linksachter een nieuw orgel geplaatst.

Vanaf ongeveer begin 1984 werd de grote kerkzaal al niet meer gebruikt voor kerkdiensten; in plaats daarvan kerkte men in een bijruimte.

De Zuiderkerk is gesloopt in 1986.

In de media

Uit Het Vaderland, 7 Maart 1935.

NIEUWE GEREF KERK TE LEIDEN.

Binnenkort is van B. en W. van Leiden een voorstel te wachten om aan het Geref. Kerkbestuur te verkoopen het pand Zuiderzicht met bijbehoorenden grond, gelegen aan de Lammenschansweg nabij den Zoeterwoudschensingel. De verkoop zal geschieden onder voorwaarde, dat binnen vijf jaar het kerkgebouw ter plaatse zal zljn verrezen en dat de te verkoopen grond niet gebruikt zal worden voor woningbouw, behoudens eventueel, een kosterswoning.

Uit Het Vaderland, 26 September 1939.

EEN KERK VOOR KUYPERS EEREDIENST: NIEUWE ZUIDERKERK LEIDEN door architect A. v.d. Kraan

Onze correspondent te Leiden schrijft ons:

Architect A. v.d. Kraan, van Rotterdam, wiens ontwerp uit eenentwintig mededingers voor het bouwen van een nieuwe Geref. kerk te Lelden werd gekozen, heeft met dit ontwerp ongetwijfeld willen koersen in de richting van een geheel gewijzigden Protestantschen kerkbouw.

Den tot nog toe veelal toegepasten kruisvorm heeft de heer v.d. Kraan geheel losgelaten. Bij de practische vraag, hoe hij een kerk zou kunnen bouwen, zoodat een ieder rechtuit en ongehinderd zijn blik np den kansel kon vestigen en de bediening der sacramenten kon volgen, is hij gekomen tot den cirkelsector, den waaiervorm.

Zeer sterk heeft bij het ontwerp van den heer Van der Kraan ook een principieele gedachte voorgezeten. De architect, dle altijd een groot bewonderaar van „Kuypers eeredienst" geweest is en daarin ook vele richtlijnen vond aangegeven voor den Prot. eeredienst, heeft zich bij het bouwen van deze kerk door de gedachte laten leiden, dat de prediking van God, Woord en de bediening de sacramenten het middelpunt van het geloofsleven vormen. De kansel wenschte hij te zijn als liturgisch centrum, waaromheen de gemeente zich in ongebroken eenheid groepeerde.

Bij het betreden van het kerkgebouw bemerkt men dit direct. Op den kansel valt allereerst de aandacht. Hij trekt als 't ware het oog naar zich toe. Opvallend is ook, dat het orgel, dat in vele kerken zulk een domineerende plaats inneemt, oogenschijnlijk in deze kerk ontbreekt. Men heeft hiervoor een specialen orgeltoren gebouwd van waaruit het geluid tot de eigenlijke kerk doordringt. Op deze wijze is dan ook alles, wat de aandacht maar even van de verkondiging van het evangelie af zou kunnen trekken, vermeden.

Zeer opmerkelijk is ook de val van het daglicht. Door den toegepasten bouwvorm heeft men nl. weten te bereiken, dat dit licht uit het half-cirkelvormlge kerkgewelf naar binnen valt.

De kerk, die plaats biedt aan ruim duizend personen, waarvan er bijna driehonderd op het balcon een plaats vinden, kan door een warmwater voetverwarming, aangevuld, door radiatoren, op zomertemperatuur gebracht worden. Acht uitgangen, aan alle zijden, maken het mogelijk, dat de kerk in enkele minuten ontruimd kan worden.

Ten slotte zij van het interieur der kerk nog vermeld, dat door een speciaal daarvoor vervaardigde plafondventilatie, frissche lucht, zonder tocht te veroorzaken, het gebouw kan binnenstroomen.

Twee glas in lood ramen, waarin het kruismotief verwerkt, breken de beide rechtstandige muren, welke, zooals het geheele gebouw, zijn opgetrokken van een fraaien genuanceerden gelen handvormsteen van een Engelsch formaat.

Vermelding verdient nog wel dat twee carillonklokken van het Leidsche stadhuis, die na den brand van februari 1929 nog konden worden gered, in den toren zijn opgehangen en als luidklokken zullen dienst doen.

Deze nieuwe Zuiderkerk, welke in de plaats komt voor de Geref. kerk aan de Hooigracht, die zal worden gesloten, en gebouwd is aan den Lammenschansweg, zal Dinsdag 19 October in gebruik worden genomen.