Linschoten, Kerkplein 1 - Grote of Sint Janskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Grote of Sint Janskerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Linschoten
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Montfoort
Plaats:	Linschoten
Adres:	Kerkplein 1
Postcode:	3461CL
Inventarisatienummer:	04116
Jaar ingebruikname:	1482
Architect:
Huidige bestemming:	hervormde kerk
Monument status:	Rijksmonument 25969

Geschiedenis

Historische dorpskerk met toren.

De Grote of Sint-Janskerk aan het Kerkplein te Linschoten is waarschijnlijk gesticht als kapel bij het nabij gelegen - en al eeuwen geleden verdwenen - kasteel Linschoten. Later is de kapel een parochiekerk geworden, die aan Johannes de Doper was gewijd, totdat de kerk aan het einde van de 16e eeuw gebruikt ging worden voor de protestantse eredienst.

De huidige kerk stamt uit de 13e eeuw, toen de kapel werd herbouwd of uitgebreid en in het westen van een toren werd voorzien. Het bovenste gedeelte van de kerktoren is echter pas in de 15e eeuw gebouwd. In 1482 ging de kerk gedeeltelijk in vlammen op, omdat in de tijd van de Hoekse en Kabeljauwse twisten poorters van Montfoort zich er verschanst hadden, die door de tegenstanders letterlijk werden uitgerookt. Door geldgebrek werd de kerk slechts provisorisch opgelapt.

In 1627 werd het kerkgebouw, met uitzondering van de toren, gepleisterd om het onregelmatige metselwerk aan het oog te onttrekken. Pas vrij recent, bij de restauratie in 1974-1977, verdween de pleisterlaag weer. Het oude bestek van de grote opknapbeurt in 1627 heeft overigens zijn dienst bewezen bij deze restauratie, vooral bij het reconstrueren van de vensters in het koor. Met een bijzondere omslag van 12 stuivers per morgen over de landerijen in Linschoten, Polanen, Den Engh en Cattenbroek heeft men in 1635 bekostigd dat de toren van een nieuwe spits werd voorzien.

Bij de restauratie (1974-1977) zijn er verrassende ontdekkingen gedaan: achter de houten scheidingswand, waarop de tien geboden waren geschilderd (dit moet gebeurd zijn in 1828), is een ander wandstuk van hout gevonden, waarop fraai groene gordijnen zijn geschilderd, terwijl achter de kansel een rest is aangetroffen van het voormalige koorhek. Voorts is na het verwijderen van de antieke herenbanken achter de pleisterlaag nog meer te voorschijn gekomen: Vroegere ramen op een lager niveau, recht tegenover de diepste nis in de noordbeuk.

Na het koorgedeelte, waarvan de restauratie in juli 1975 werd voltooid, heeft men het schip van de kerk, dat de hierboven genoemde verrassende ontdekking heeft opgeleverd, grondig onderhanden genomen. .

(Bron:Website kerkelijke gemeente)

De kerkelijke Hervormde gemeente is van Gereformeerde Bond signatuur.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Nederlands Hervormde Kerk. Eenbeukig gebouw, gepleisterd koor en bakstenen toren, 15e eeuw. Klokkenstoel met gelui van twee anonieme klokken, waarvan een uit 1477, diam. 79 cm en een uit de 15de eeuw, diam. 37 cm.

Orgel

Het orgel is in 1971 gebouwd door de firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) met gebruikmaking van de orgelkas met frontpijpen van het orgel dat Abraham Meere (Utrecht) in 1828 voor deze kerk maakte.

Dispositie:

Manuaal 1: Prestant 8' - Roerfluit 8' - Octaaf 4' - Gemshoorn 2' - Mixtuur 2' 4-5 sterk.
Manuaal 2: Holpijp 8' - Roerfluit 4' - Octaaf 2' - Sifflet 1' - Sesquialter 2⅔' 2 sterk, vanaf g.
Pedaal: Bourdon 16'.
Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal - manuaal 2 aan pedaal - manuaal 2 aan manuaal 1.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1. Temperatuur: Van Biezen.