Lithoijen, Prelaat van den Bergplein 8 - Remigius

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	H. Remigius met kerkhof
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Oss
Plaats:	Lithoijen
Adres:	Prelaat van den Bergplein 8
Postcode:	5396PH
Inventarisatienummer:	07856
Jaar ingebruikname:	1901
Architect:	Franssen, C.J.H.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 516570

Geschiedenis

Neogotische kerk met toren.

De oudste parochiekerk stond in de Sluisstraat in het Groenewoud. Dat is ook het oudste deel van Lithoijen. Na de Reformatie moesten de katholieken hun vieringen houden in een schuurkerk. Die stond op de plaats waar nu het kerkhof is, even buiten het dorp. In 1842 is de schuurkerk vervangen door een Waterstaatskerk. Deze was na een halve eeuw zo slecht dat men architect C. Franssen de opdracht gaf het ontwerp voor een nieuwe kerk te maken. Deze kerk, de huidige Remigiuskerk, is 5 augustus 1901 geconsacreerd. In de kerk is het Mignon unit-orgel van de fa. Verschueren uit 1968 vervangen door een nieuw orgel van de fa. Klop. Het nieuwe orgel is zaterdag 14 mei 2005 in gebruik genomen. Het oude orgel is verkocht.

Monumentomschrijving Rijksdienst

De KERK van de H. Remigius werd gebouwd tussen 1899 en 1901 in neogotische stijl naar ontwerp van architect C. Franssen.

Omschrijving

De driebeukige pseudobasiliek bevat een westtoren en vijf schiptraveeen. Het koor telt twee traveeën en heeft een driezijdige sluiting. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen met speklagen van gele baksteen.

Afzaten en dorpels zijn van natuursteen. De zadel- en lessenaardaken zijn gedekt met leien in maasdekking. De vierkante toren bestaat uit vier geledingen en heeft een ingesnoerde achtzijdige naaldspits met vergulde bol en kruis. De toren heeft hoeklisenen. Horizontaal vindt de geleding plaats door brede natuursteen afzaten.

In de eerste geleding bevindt zich de ingang met vleugeldeuren, voorzien van sierbeslag en een spitsbogig bovenlicht. Het bovenlicht bezit eenvoudige spitsboogtracering en glas-in-lood. Naast de deur hoge blinde spitsboognissen. De tweede geleding bevat boven rechthoekige velden een hoog spitsboograam met baksteentracering en glas-in-lood. Aan weerszijden wederom hoge blinde spitsboognissen. De derde geleding bevat twee brede spitsboognissen, met daarin smalle raampjes van staand formaat. In de vierde geleding zijn er brede spitsbogen met galmgaten. In de puntgevel hier boven is een wijzerplaat met uurwerk geplaatst. De zijden van de toren zijn identiek uitgevoerd, met uitzondering van een vijfhoekige traptoren met spits dakje aan de zuidzijde. Hierachter zijn de rechte afsluitende muren van de zijbeuken zichtbaar. Deze bezitten een spitsboograam en in het driehoekige gevelveld een klimmend spitsboogfries.

De zij- en achtergevels hebben baksteen steunberen met versnijdingen en afzaat. Hier tussen bevinden zich gekoppelde spitsboogramen in de zijbeuken, en enkele spitsboogvensters in het koor. Onder de dorpels en bij de gootlijsten is het metselwerk voorzien van brede reliëfsierbanden. In het dakvlak van het middenschip, de zijbeuken en het koor bevinden zich verspringend om de andere travee kleine dakkapellen onder een schilddakje met piron. Tussen de zijbeuk en het koor bevindt zich aan de zuidzijde een voormalige doopkapel. Dit lage gebouw heeft drie vensters onder segmentboog en een schilddak. Op de nok van het koor is een vergulde bol met een bewerkt kruis geplaatst.

Het inwendige bevat naast het grisailleglas van F. Nicolas en Zn. uit Roermond stenen kruisribgewelven boven de spitsbogige scheibogen. Alles is in neogotische stijl uitgevoerd, ook de verdere aankleding. De firma Glaudemans uit Den Bosch leverde de gedecoreerde tegelbevloering.

H. van der Geld voerde het hoogaltaar en Maria-altaar uit in 1901: het St. Jozefaltaar volgde in 1914. Van zijn hand is eveneens de eikehouten preekstoel met kalksteen voet waarop reliëfs. Deze kwam tussen 1900 en 1910 tot stand. Uit 1901 stamt het hardstenen doopvont met koperen deksel.

Het interieur bevat vele beelden, waarvan diverse van de hand van J. Custers. De kruiswegstaties op doek dateren uit 1928, geschilderd door Jacobs.

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de kleinere landelijke dorpskerk. Het heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is van kunsthistorisch belang door de beelden en interieuronderdelen. Het is tevens van belang als een goed voorbeeld van de aanpassing van de neogotische vormentaal aan een landelijke omgeving. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp Lithoyen. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid en de gaafheid van in- en uitwendige.

MIP omschrijving

Naam monument: R.K.Kerk H. Remigius
Bouwstijl: Neo-Gotiek
Bouwperiode: 1900 tot: 1901
Dak en bedekking: Zadeldak, lei gedekt (schip/toren zowel rijn- als maasdekking).
Interieur: Zadeldak, lei gedekt (schip/toren zowel rijn- als maasdekking)
Bijzonderheden: Pseudobasiliek met blind schip en droog opgetrokken zijbeuken.
Omschrijving: Voor geen kooromgang. Sacristie. Geen transept westtoren, drie geledingen met topgevels en achthoekige spits. Traptoren. Beslag torendeuren glas-in-lood. Baksteen, banden en lijsten van gele strengpers. Rodere baksteen bij dagbanden. Natuurstenen ornamentiek.

Glas-in-loodramen

De kerk heeft 6 figuratieve glas-in-loodramen vervaardigd door atelier Frans Nicolas, Roermond. In enkele ramen zijn twee onderwerpen afgebeeld. De afbeeldingen hebben de volgende onderwerpen:

Simon Stock
Alfonsus
Thomas van Aquino
Norbertus van Xanten
martelaren van Gorcum
de verschijning van het H. Hart
Franciscus van Sales
Bernardus van Clairvaux

De ramen zijn met foto's beschreven op www.kerkramen.nl de website over verhalen in glas in lood.

In de media

Uit; Kliknieuws.nl
Officiële afsluiting restauratie kerk

LITHOIJEN – De H. Remigiusparochie Lithoijen viert zaterdag 6 en zondag 7 oktober een feestelijk weekend in het teken van de officiële afsluiting van de restauratie. De restauratie van de neogotische kerk, daterend uit 1901, heeft ongeveer anderhalf jaar geduurd. Op zaterdag is er om 18.45 uur de onthulling en inzegening van de gedenksteen. Om 19.00 uur is er een eucharistieviering. Een dag later is de de kerk open tussen 11.00 en 15.00 uur.