Luttelgeest, Kerkstraat 1 - Jozef Sterre der Zee (1955 - 2014)

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Jozef Sterre der Zee
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Flevoland
Gemeente:	Noordoostpolder
Plaats:	Luttelgeest
Adres:	Kerkstraat 1
Postcode:	8315AD
Inventarisatienummer:	00097
Jaar ingebruikname:	1955
Architect:	Thunnissen en Van Kranendonk
Huidige bestemming:	buiten gebruik
Monument status:	Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Interessante wederopbouwkerk met robuuste toren. Buiten gebruik in 2014.

Pastoor A. Weijs wordt bouwpastoor voor de kerkgebouwen en de scholen van Marknesse én Luttelgeest. In Luttelgeest wordt het een kerk zonder pastorie, daar het een gedeelde parochie is. Maar tussen kerk en school laat men een stukje grond vrij. Zo kan er altijd nog een pastorie gebouwd worden.

Op 31 dec. 1953 wordt notarieel een bouwfonds gesticht. Er zijn forse bedragen nodig die door een kleine groep opgebracht moeten worden. Een aantal mensen staan borg voor de financiën. Van de pachters wordt een kavelbijdrage, een vast bedrag per hectare, gevraagd. Bij de overige parochianen wordt elke 2 maanden huis aan huis geld opgehaald, om zo het nodige bedrag bij elkaar te krijgen. Op 9 mei 1955 volgt in Luttelgeest de aanbesteding. De kerk is in opdracht van het kerkbestuur gebouwd naar een ontwerp van de Haagse architecten Ir. A.van Kranendonk (schip) samen met Ir. A. Thunnissen en Ir. H. Thunnissen jr. (toren). De bij de bouw betrokken contructeurs waren Ir. J.A.M. Starmans jr. en Ir. P.H.A. Starmans uit Utrecht.

De bouw van de kerk wordt gegund aan aannemer Mokveld uit Hilversum voor het bedrag van: f 232.965,-. Op maandag 13 juni 1955 begint men te bouwen.

In 1954 is in de Noordoostpolder een zeer gunstige financieringsregeling tot stand gekomen. Het ministerie van verkeer en waterstaat zegt toe 50% subsidie te verlenen op de fictieve bouwkosten van kerk, pastorie, bijgebouwen en inventaris. Tevens komt er een torenfonds om daaruit de bouwkosten van torens of dakruiters bij 13, door de minister aan te wijzen, kerken in de Noordoostpolder te financieren. Men is verplicht eerst de bouwplannen te laten goedkeuren door de directie Noordoostpolder.

Gebouw

De in een, aan de Delftse School verwante, traditionele stijl gebouwde kerk heeft een 32 meter hoge robuuste ronde toren, die sterk bijdraagt aan het vroeg-middeleeuwse karakter van de kerk. Het gebouw kan qua type zowel gerekend worden tot de zaalkerken als tot de pseudo-basilieken. Zoals de meeste katholieke kerken is ook deze kerk gebouwd met de absis, halfronde uitbouw waar het hoofdaltaar staat, naar het Oosten (Jeruzalem). De kerk betreft een ruime kerkzaal, gelegen op een terpje, en is afgedekt door een zadeldak. De kerkruimte heeft een houten tongewelf dat aan weerskanten wordt gedragen door vier dunne kolommen (ronde naadloze gewalste ijzeren buizen); ofwel: “Mannesmannbuizen”, genoemd naar de Duitse industrieel Reinhard Mannesmann. Deze geven tevens de scheiding aan tussen het overwelfde middendeel en de lage vlak afgesloten zijbeuken, waardoor de kerk ook tot het type pseudo-basiliek gerekend kan worden. De kerk heeft een nog oorspronkelijk bankenplan van twee rijen met een middenpad en zijpaden (300 zitplaatsen).

Onder de houten orgelgalerij bevindt zich de doopkapel. Deze kapel heeft een gemetseld koepelgewelf waarin zich een ster bevindt. In een verlaagd, cirkelvormig deel van de betegelde vloer, staat een zwaar, rond doopvont van natuursteen met koperen deksel. Naast de doopkapel is de trap naar het koor, tevens naar de toren.

Toren

Om kosten te besparen is de spits van de toren op de grond gebouwd en bestaat uit een houten geraamte van elf meter hoog en een gewicht van drie ton. De spits wordt bekroond door een kruisdragende bol. Om deze spits op de toren te plaatsen laat men een speciale rijdende kraan (de grootste van West-Europa) van Breda naar de Noordoostpolder komen.

Zo wordt de spits onder belangstelling van menig polderbewoner, en in aanwezigheid van radio en pers op de toren gehesen. De spits zal afgedekt worden met koperen platen, hetgeen mettertijd, wanneer het groene koperoxyde de boventoon heeft gekregen, een fraai effect zal geven.

De toren krijgt een uurwerk met drie wijzerplaten. Er hangt eveneens een luidklok in, met de tekst;

                                St. Jozefklok A.D. 1956
                              PETIT et FRITSEN ME FUDERUNT.

De klok is gegoten in Aarle-Rixtel.

Tijdens de bouw, op 6 november 1955, brengt Mgr. Th. Huurdeman, vicaris-generaal van het bisdom Utrecht, een gedenksteen aan in de muur van het priesterkoor, waarbij tegelijkertijd een, in een loden koker gesloten oorkonde, ingemetseld wordt.

De vertaling van de – in het Latijns gestelde – tekst luidt:

In de Naam van De Allerheiligste en onverdeelde Drievuldigheid,de Vader en de Zoon en de H. Geest. AMEN. De lezer heil,

In het negentienhonderdnegenenvijftigste 1) jaar van onze Verlossing, terwijl paus PIUS XII de zetel van de H. Petrus bezet, Koningin JULIANA in vrede regeert over deze Nederlandse gewesten, en BERNARDUS JOHANNES ALFRINK als Apostolisch Administrator met wijsheid het Aartsbisdom Utrecht bestuurt, waarvan de Bisschopszetel door de dood van JOHANNES kardinaal DE JONG vacant is, is er een begin gemaakt met de bouw van deze kerk onder de titel en aanroeping van St.Joseph, tot meerdere eer van God en tot heil der zielen. Het werk werd opgedragen door pastoor A.Th.W. Weijs en de kerkmeesters A.F. Weevers, L.F.J. van Woerkom en M.C. de Regt. De bouw van dit werk, dat ontworpen is door architect A. van Kranendonk, heeft H. Mokveld uit Hilversum aangenomen. Deze steen werd met plechtig ceremonieel gelegd door Mgr. Theod. Huurdeman, Protonotarius Apostolicus in hetzelfde jaar op de zesde van de maand november in tegenwoordigheid van F.B. Koopmans, pastoor te Kraggenburg, A. Grimmelikhuizen, pastoor te Vollenhove, Th.M. Morselt, pastoor te Emmeloord, F.A. Gilsing, pastoor te Ens, Th.G. ten Hagen, pastoor te Creil-Rutten, A.H.W. Weijs, kapelaan te Raalte, van de aannemer van dit werk en van een grote menigte parochianen. Moge dit werk gezegend en voorspoedig verlopen. Ter bevestiging van het bovengenoemde hebben de getuigen van deze plechtigheid dezelfde dag dit stuk met hun naam ondertekend.

Getekend door 13 personen.

(NB Het jaartal 1959, zoals in bovenstaande tekst is vermeld, moet een typfout zijn)

De bouw verloopt voorspoedig en in juni 1956 wordt het kerkgebouw opgeleverd.

Het interieur van de kerk is vrij sober. Het beeld van Maria, afkomstig uit de Maria-school van Marknesse, en het St. Josephbeeld, geschonken door een parochiaan, zijn later geplaatst. In 1956 wordt het Aartsbisdom Utrecht verdeeld in twee bisdommen, te weten Utrecht en Groningen. De Noordoostpolder valt sindsdien onder het nieuwe bisdom Groningen. Dit betekent dat op dinsdag 12 juni 1956 mgr. P.A. Nierman, pas benoemd als bisschop in het nieuwe bisdom, naar Luttelgeest komt om de kerk in te wijden. Dit is zijn eerste kerkinwijding.

Bij de inwijding worden er relikwieën van de H.H. Vincentius en Valentinus in het altaar geplaatst.

Na de feestelijke inwijding van het kerkgebouw spreekt de voorzitter van de feestcommissie, dhr. J. Dekker, de hoop uit dat de wijding van de kerk tot zegen van de gehele parochie mag zijn.

(bron: www.Ireneusparochie.nl/luttelgeest)

Het orgel

Het orgel op het koor is gebouwd door Valkx en van Kouteren (Rotterdam) in 1956. Het orgel bestaat uit drie klimmende pijpvelden boven een houten kast.

In de media

Uit De Noordoostpolder van 20 november 2013

EMMELOORD – De Rooms Katholieke Ireneüsparochie is voornemens om twee kerken in Noordoostpolder te sluiten. Het gaat om de kerken in Luttelgeest en Kraggenburg. Dit heeft de parochie bekend gemaakt. Op termijn zal voor de kerken een nieuwe eigenaar en bestemming worden gezocht. Door voortgaande langzame terugloop van het kerkbezoek en de oplopende gebruik- en onderhoudskosten van de gebouwen is het volgens de parochie niet langer verantwoord om de kerken open te houden. Sluiting van de kerkgebouwen heeft ingrijpende gevolgen voor de parochianen van het oostelijk deel van de Noordoostpolder. Maar vooral voor de parochianen in Kraggenburg en Luttelgeest, zij zullen niet langer in hun eigen dorp naar de vieringen kunnen gaan. Het voorgenomen besluit zal binnenkort door de parochie worden voorgelegd aan bisschop De Korte in Groningen. De Rooms Katholieke Ireneüsparochie heeft ook de katholieke kerken in Marknesse en Ens in beheer.

Uit Omroep Flevoland van 23 november 2014

Laatste kerkdienst St. Josephkerk. Parochianen in Luttelgeest hebben zondagochtend de laatste kerkdienst in hun vertrouwde rooms-katholieke St. Josephkerk gevierd. De kerk gaat definitief dicht, omdat er te weinig mensen komen en het onderhoud te duur is. Zondagochtend kwamen op de laatste dienst nog wel zo'n driehonderd mensen af. De parochianen in Luttelgeest kunnen in Marknesse en Ens naar de kerk. Voor de Josephkerk wordt nog een nieuwe eigenaar en nieuwe bestemming gezocht.

Uit "Mariabode", 15 februari 2019

Luttelgeest: Woningen in Katholieke kerk

Noord Oostpolder.

In de Rooms-Katholieke H. Jozef Sterre der Zee kerk in Luttelgeest komen woningen. De gemeente Noordoostpolder heeft besloten de Kerk van de Parochie voor een kleine 200.000 euro te kopen om er woningbouw in mogelijk te maken.

Het gebouw staat al jaren leeg. In november 2014 werd de laatste dienst gehouden. Dorpsbelang Luttelgeest had de gemeente gevraagd het kerkgebouw te kopen om zo een goede bestemming voor het gebouw te vinden. Ooit was het de bedoeling om in de kerk een crematorium te beginnen, maar dat plan schoot bij veel inwoners van het dorp in het verkeerde keelgat.

Eind 2020 start verbouwing

Hoeveel woningen in de kerk komen en wie die gaat realiseren is niet bekend. Evenmin is duidelijk wat er met het orgel gaat gebeuren. Dat maakt nu nog deel uit van de inventaris. De gemeenteraad van Noordoostpolder moet de koop overigens nog wel goedkeuren. Als alles naar wens verloopt kan eind volgend jaar de verbouwing beginnen.

De Parochie heeft bij de overeenkomst gesteld dat er in de kerk geen horeca mag komen. Ook mag het gebouw niet gebruikt worden voor de drugs-, sex-, gok- en wapenindustrie. De gemeente kon zich daarin vinden en heeft met die eisen ingestemd.