Minnertsga, Meinardswei 3 - Meinardskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Meinardskerk |
Genootschap: | PKN Protestantse gemeente Minnertsga I.W. |
Provincie: | Friesland |
Gemeente: | Waadhoeke |
Plaats: | Minnertsga |
Adres: | Meinardswei 3 |
Postcode: | 9047KD |
Jaar ingebruikname: | 1505 |
Architect: | |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument 8634 |
Geschiedenis
In de toren bevonden zich tot de Tweede Wereldoorlog twee klokken. Jacob Noteman te Leeuwarden vervaardigde in 1648 de grootste ervan, Johannes Borchhard in 1765 de kleine klok. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de klok van Borchhard door de Duitse bezetter in beslaggenomen. De grote klok van Noteman raakte bij de brand van 1947 dermate beschadigd, zodat zij in 1951 overnieuw werd gegoten. De nieuwe klok, door Jacobus van Bergen in Midwolda vervaardigd, heeft het uiterlijk en opschriften van de oorspronkelijke Notemanklok gekregen.
Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, 1698, later voorzien van electrische opwinding.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Hervormde Kerk en Toren op verhoogd kerkhof. Diepe eenbeukige kerk, grotendeels uit afwisselende lagen rode en gele grote baksteen opgetrokken uit de 15e-16e eeuw met gebruikmaking van een 13e eeuws gedeelte waarin nissen met siermetselwerk. Twee 16e eeuwse ingangspoortjes. De toren is op een steen 1505 gedateerd. Sedert de brand van 1947 bevat de kerk een 19e eeuwse preekstoel uit de Doopsgezinde kerk van Blija. Orgel gemaakt in 1785 met Grand Orgue en Positif. Het Zuidelijke orgel is aangekocht vanuit Welsrijp, nadat het Hinsz-orgel bij de kerkbrand in 1947 verloren is gegaan. Vijf gesneden 18e eeuwse gezangborden. Een aantal 16e-18e eeuwse zerken benevens een aantal uit de Galileekerk te Leeuwarden overgebrachte zerken. Klokkenstoel met klok van J. van Bergen (J. Noteman), 1951 (1648), diam. 147 cm. Hergoten klok met behoud van oude opschrift en versieringen. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, 1698, later voorzien van electrische opwinding.
Orgel
Bij de kerkbrand op 3 juni 1947 ging ook het in 1778 door A.A. Hinsz gebouwde orgel verloren. Het huidige orgel is in 1785 gebouwd door Guillaume Robustelly uit Luik voor de Sint Medarduskerk te Vreren bij Tongeren. In 1874 plaatst de firma Pereboom & Leyser (Maastricht) het in samenwerking met E.S. Ypma (Bolsward) over naar de herv. kerk van Welsrijp en wijzigt daarbij de dispositie. In 1894 levert de firma Bakker & Timmenga (Leeuwarden) een nieuwe balg. De firma Vaas & Bron (Leeuwarden) plaatst het orgel in 1955 over naar Minnertsga. Het wordt dan uitgebreid met een zelfstandig pedaal, de klavieromvang wordt vergroot en de klaviatuur wordt verplaatst. In verband daarmee wordt de kas dieper gemaakt en van een onderbouw voorzien en worden de mechanieken vernieuwd. In 1987 restaureert de firma Flentrop Orgelbouw (Zaandam) de windlade van het Grand Orgue. In 2000-01 restaureert Flentrop het gehele instrument en reconstrueert daarbij de oorspronkelijke vorm van de orgelkas en de aanleg van de klaviatuur. Op 28 en 29 april 2001 zijn het gerestaureerde orgel en de eveneens gerestaureerde kerk weer in gebruik genomen.
- Dispositie
- Grand Orgue (manuaal 1): Montre 8' (1874) - Bourdon 8' - Prestant 4' - Flûte 4' - Nasard 3' - Doublette 2' - Tierce 1 3/5' - Fourniture 1⅓' 4 r. - Sesquialtera 1⅓' 2 r. - Cornet 4' 4 r. discant - Trompette 8' bas/discant.
- Positif (manuaal 2): Bourdon 8' - Mélophone 8' (1874) - Salicional 8' (C-H in Mélophone, 1874) - Prestant 4' - Flûte 4' - Nasard 3' - Doublette 2' - Fourniture ½' 3 r. (2001) - Cromhorne 8' - Trémolo.
- Pédale: Soubasse 16' - Octavebasse 8' - Octavebasse 4'.
- Koppelingen: Pédale + Grand Orgue - Grand Orgue + Positif.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-c1. Toonhoogte: a1 = 444 Hz. Winddruk: 88 mm. WK.
In de media
- Uit Het Vaderland, 9 Juni 1941.
In 1939 werd onder leiding van architect A. Baart begonnen met de restauratie van den toren der Ned. Hervormde kerk te Minnertsga, welke in 1505 is gebouwd en wat den top betreft in 1818 hersteld of gewijzigd. Thans is de restauratie gereed gekomen. De bovenbouw is geheel van kleine gele Friesche steen opgetrokken, waarbij het zadeldek met zijn opgaande topgevels overeenkomstig vele voorbeelden van Friesche torens is hersteld. In de tot den grond loopende boognis van den westelijken torenmuur is een ingang gemaakt en het lichtraam daarboven is weer van gemetselde traceeringen voorzien. Van het inwendige moet vooral het zich op een hoogte van 10 meter bevindende kruisgewelf worden genoemd.
Afbeeldingen
- Exterieur
- Interieur