Nieuw-Beijerland, Kerkstraat 22 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Hervormde Kerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Nieuw-Beijerland
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Hoeksche Waard
Plaats:	Nieuw-Beijerland
Adres:	Kerkstraat 22
Postcode:	3264AJ
Inventarisatienummer:	17211
Jaar ingebruikname:	1826
Architect:	na te gaan
Huidige bestemming:	hervormde kerk
Monument status:	Rijksmonument 30392

Geschiedenis

Mooie, ook mooi in parkje gelegen, sobere neokerk met toren. Ook sober maar stijlvol protestants interieur. Belangrijk orgel.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Ned. Herv. Kerk. Eenvoudige zaalkerk (1826) met aan de westzijde uit het dak oprijzend bakstenen torentje. Inventaris: preekstoel (XVIIa), doophek, Herenbank Lod. XIV en enkele zerken. De kerk is op een omgracht terrein gelegen en heeft voor de toren hardstenen hekpijlers, gedateerd 1801. Klokkenstoel met klok van C. en D.J. Ouderogge, 1643, diam. 78 cm.

Orgel

Het orgel is in 1977 gebouwd door de firma E. Verschueren te Tongeren (België). Daarbij is gebruik gemaakt van een Vlaamse orgelkas uit ca. 1840 en van het pijpwerk van vier stemmen, afkomstig uit het voormalige Van Oeckelen-orgel (1877) in de Hervormde kerk van Nieuw-Helvoet. In 1994 maakt de firma Gebr. Reil een nieuwe windvoorziening en plaatst een nieuw tertskoor op de sleep van de Nasard, zodat een Sexquialter ontstaat.

Dispositie

Manuaal: Prestant 8' (C-H in Bourdon) - Bourdon 8' (1877) - Octaaf 4' (1877) - Fluit 4' (1877) - Octaaf 2' (1877) - Sexquialter 2⅔' II discant - Mixtuur 1⅓' 2-3 sterk.
Pedaal: Subbas 16'.
Pedaalkoppeling.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Toonhoogte: a1 = 435 Hz. Winddruk: 65 mm. WK.

2016 Het orgel wordt vervangen door een Piet van Dam-orgel afkomstig uit de Gereformeerde Kerk in Hantumhuizen, die sinds 2007 buiten gebruik was. Het orgel van Van Dam kwam bij orgelmaker Rini Wimmenhove in Hoogeveen in de opslag terecht. Deze dook in de historie van het instrument. De orgelkas bleek in de jaren 1960 sterk gewijzigd te zijn. In het archief ontdekte de orgelmaker dat het vroeger een „bloedmooie” kas is geweest, vergelijkbaar met het front van het orgel dat Pieter van Dam in 1913 in Hippolytushoef (Noord-Holland) bouwde.

2017 In oktober 2017 is dit, als "nieuw" orgel, in de Hervormde Kerk te Nieuw-Beijerland feestelijk in gebruik genomen.

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 8 november 2005

De hervormde kerk van Nieuw-Beijerland bestaat precies 400 jaar. Bij dat bijzondere feit is woensdag stilgestaan in een kerkdienst. Op verzoek van de kerkenraad doken twee gemeenteleden, J. Oprel en L. J. Kosters, in de historie en schreven een gedenkboek. Dat wordt huis aan huis in Nieuw-Beijerland verspreid. „Dat is mooi, dan ben je een echte dorpskerk”, vindt Oprel.

Lang niet alles was meer te achterhalen. Want hoewel het archief redelijk compleet bewaard is gebleven, werden veel dingen niet opgetekend. „Ach, hoe ging dat vroeger”, legt Oprel uit, „iemand had er wel idee in om bijvoorbeeld koster te worden. In een kleine gemeenschap werd dat gewoon geregeld, maar dat soort dingen werden lang niet altijd in de kerkelijke archieven vastgelegd. Daardoor weten we veel dingen niet meer. Bovendien werd er veel thuis bewaard. Ook dat is van lieverlee verloren gegaan.”

Oprel heeft ervaring met het speuren in de historie. Hij was jarenlang ouderling en kerkvoogd van de hervormde gemeente van Piershil. In dat verband schreef hij over de kerkelijke historie en de oorlogstijd in en om Piershil. „De opdracht die we meekregen, was om een breed en vooral toegankelijk boekje te maken”, aldus Kosters.

Beide onderzoekers kozen voor een opzet waarbij eerst de historie van Nieuw-Beijerland in z’n algemeenheid belicht wordt en vervolgens wordt ingezoomd op de kerk en de kerkelijke gemeente. De burgerlijke gemeente Nieuw-Beijerland werd gesticht in 1582, de kerkelijke in 1605. Hoe de allereerste kerk eruit gezien heeft, is onduidelijk. Er zijn een paar oude tekeningen, maar daarop is slechts de kerktoren te zien. Wel is in de notulen terug te vinden dat de eerste bouwplannen uit 1603 dateren. De bouw werd mogelijk dankzij „verzochte liefdegaven.”

Nieuw-Beijerland had een stratenplan in een vierkant, ofwel carrévorm. Daar lag de kerk precies middenin. Oprel: „In het midden van het dorp, op een mooie plaats, heel karakteristiek, zeker met de kerkgracht eromheen.”

Het gebouw is in de loop der eeuwen diverse malen grondig of minder grondig opgeknapt. „In 1826 bijvoorbeeld”, vertelt Kosters. „Het gekke is dat er allerlei verhalen de ronde doen over een grote brand, maar daar is in de archieven helemaal niets van terug te vinden. Er staat alleen dat de kerk in ”aimabele toestand” verkeerde.”

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Ansichtkaart - WG
Ansichtkaart - WG
Ansichtkaart - WG
ansichtkaart

Interieur

Kopie van Orgeldatabase.
Kopie van Orgeldatabase.
Kopie van Orgelsite.
Kopie van Orgelsite.
Kopie van Google Maps. 06-04-2018, 16.29.
Kopie van Google Maps. 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. Liturgisch Centrum 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. Kansel 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. Liturgiebord 09-04-2018.
Kopie van Orgeldatabase. Proper-orgel 1909-1979.
Kopie van Orgeldatabase. Proper-orgel.
Kopie van Orgeldatabase. Proper-orgel.
Verschueren-orgel (1977) in kas uit ca. 1840
Bron:Huisorgelbouw.nl
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel 1977-2016..
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel.
Kopie van Kerk en Orgel. Verschueren-orgel.
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel.
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel.
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel.
Kopie van Orgeldatabase. Verschueren-orgel.
Kopie van Google Maps. Van Dam-orgel 15-09-2017 in gebruik genomen , 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. Van Dam-orgel, 06-04-2018 16.30.
Kopie van Google Maps. Van Dam-orgel, 09-04-2018.
Kopie van Google Maps. Van Dam-orgel, 06-04-2018 16.28.
Kopie van Google Maps. Van Dam-orgel, 09-04-2018.