Nijmegen, Glashuis 4 - St. Jacobskapel
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam object: | St. Jacobskapel |
| Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
| Provincie: | Gelderland |
| Gemeente: | Nijmegen |
| Plaats: | Nijmegen |
| Adres: | Glashuis 4 |
| Postcode: | 6511CR |
| Inventarisatienummer: | 11919 |
| Jaar ingebruikname: | 15e eeuw |
| Architect: | |
| Huidige bestemming: | buiten gebruik |
| Monument status: | Rijksmonument 31128 |
Geschiedenis
Historische kapel zonder toren.
Het St. Jacobsgasthuis werd in 1438 gesticht door de priester Hendrik van Hovelwijck. Voor die tijd was er al sprake van een St. Jacobs- of Armengasthuis, waar vrouwelijke religieuzen arme zieken verzorgden. Zij verpleegden ook pestlijders, vandaar dat het gasthuis ook Burger-Pesthuis werd genoemd. In het gasthuis konden pelgrims die op weg waren naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela eten en overnachten. Het gebouw stond aan de noordzijde van de Lange Hezelstraat. Bij het gasthuis hoorde ook een kapel, de St. Jacobskapel. Deze dankt zijn naam aan een altaar dat was gewijd aan Sint-Jacobus, de patroonheilige van Santiago de Compostela.
Een jaar na de Reductie van 1591 voegde de magistraat de bezittingen van het St. Jacobsgasthuis en het St. Nicolaasgasthuis samen tot het Oud Burgeren Gasthuis, dat in de Molenstraat een plaats vond. Het St. Jacobsgasthuis diende daarna als militair hospitaal, maar werd ook voor de opvang van pestlijders gebruikt. In de eerste helft van de zeventiende eeuw was het vergaderplaats van de gereformeerde diaconie. In 1658 gaf de magistraat toestemming om er een glasblazerij te vestigen. Er werd glas geblazen tot 1676. Uit die periode stamt de naam Glashuis. Het gebouw werd vervolgens ingericht als tijdelijke verblijfplaats voor wezen. Na de wezen vestigde zich er een zijdespinnerij en (wederom) een glasblazerij. In 1702 diende het pand nogmaals als hospitaal. In het jaar 1710 werd de tuin en in 1718 werden de gebouwen, behalve de kapel, verkocht. De kapel werd in 1707 in gebruik genomen als bergplaats voor de armenturf. Deze werd jaarlijks uit de opbrengst van een collecte gekocht en door de diaconie aan de armen uitgedeeld. In 1857 werd de kapel voor zeshonderd gulden verkocht. Het gebouw werd toen een soort stadsboerderij. Het werd in twee verdiepingen verdeeld, beneden een koeienstal en daarboven een woonhuis.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Glashuis. 15e eeuwse bakstenen kapel met driezijdige koorsluiting, overblijfsels van een kloostercomplex, gerestaureerd 1965 door Ir G.J. Deur.
Externe links
- Sint-Jacobskapel_(Nijmegen) De kapel op Wikipedia