Numansdorp, Torenstraat 18 - Dorpskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Dorpskerk |
Genootschap: | PKN Hervormde gemeente Numansdorp |
Provincie: | Zuid-Holland |
Gemeente: | Hoeksche Waard |
Plaats: | Numansdorp |
Adres: | Torenstraat 18 |
Postcode: | 3281XP |
Inventarisatienummer: | |
Jaar ingebruikname: | 1648 |
Architect: | na te gaan |
Huidige bestemming: | Hervormde kerk |
Monument status: | Rijksmonument 30834 |
Geschiedenis
Prachtige dorpskerk met charmante, beeldbepalende toren. Karakteristiek protestants interieur, vrijwel volledig gevuld met kerkbanken. De "aandachtswand" met preekstoel en doopvont bevindt zich in de rechter (= zuidelijke) zijkant van het interieur. In die wand zitten ook twee kleurrijke moderne glas-in-loodramen, aan weerszijden van de preekstoel.
Uitgebreide restauratie van het kerkgebouw 2013-2014.
- Uitgebreide restauratie van het monumentale orgel januari - juni 2018. Zaterdag 9 juni 2018 is het gerestaureerde orgel feestelijk weer in gebruik genomen.
Monumentomschrijving Rijksdienst
Ned. Herv. Kerk. Zaalkerk uit 1653 met driezijdige sluiting en houten tongewelf met trekbalken; uitwendig geleed door pilasters tussen de rondboogvensters. Aan de noordzijde een uitbouw (1781 en 1839) verbonden met de kerkruimte door een architraaf op Dorische zuilen. Eenvoudige toren met korte naaldspits uit 1781. Tot de inventaris behoren een preekstoel met toogpanelen, 17de eeuw en koperen lezenaar. Doophek met doopboog, 17de eeuw. Rijk gesneden orgelkas, 1707, door Reyer Boeckestyn, afkomstig uit de Waalse Kerk te Rotterdam en sinds 1865 in Numansdorp. Eenvoudige herenbank in Lodewijk XIV-trant met voluutconsoles onder de overhuiving. Vijf kaarsenkronen uit de 17de en 18de eeuw.
Orgel
Het orgel is in 1968 gebouwd door de firma Gebr. Van Vulpen (Utrecht) in de orgelkas uit 1707. In 1986 wijzigt Van Vulpen de dispositie, breidt deze uit met drie stemmen en intoneert het orgel opnieuw.
- Dispositie
- Hoofdwerk (manuaal 1): Prestant 8' - Roerfluit 8' - Octaaf 4' - Octaaf 2' - Mixtuur 1⅓' 5-6 sterk - Cornet 4' 4 sterk discant (1986) - Trompet 8'.
- Bovenwerk (manuaal 2): Holpijp 8' - Prestant 4' - Roerfluit 4' - Nasard 3' - Gemshoorn 2' - Sexquialter 1⅓' 2 sterk (1986) - Dulciaan 8' - Tremulant.
- Pedaal: Subbas 16' - Prestant 8' - Bazuin 16' (1986).
- Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Hoofdwerk.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-f1. Winddruk: 75 mm. WK.
In de media
- Uit De Weekkrant.nl , 9 januari 2014
Groot was de schrik bij Jan Willem de Graaf en Toon Verolme toen bij het slopen van de houten vloer in de Nederlands Hervormde Kerk in Numansdorp een brisant granaat vrijkwam. Bij restauratiewerkzaamheden in de Nederlands Hervormde in Numansdorp werden zo’n 20 unieke grafzerken zichtbaar en ……. een op scherp staande brisantgranaat uit WO II. Fabian Korbijn wijst de oudste grafzerk (1654) aan. De restauratiewerkzaamheden waren donderdag 2 januari goed en wel gestart, toen zij de 25 ponder op een haar na misten. Onbekend is of het explosief van Engelse of Duitse makelij is, hij stamt in ieder geval uit WO II. Het is een groot mysterie hoe de granaat onder de kerkvloer terecht is gekomen. De mannen hebben koelbloedig de aanwezigen in de kerk naar buiten geloodst en de politie gebeld. De Explosieven Opruimingsdienst heeft de granaat buiten de dorpskern tot ontploffing gebracht en de kerkvloer is daarna millimeter voor millimeter onderzocht met een metaaldetector om verdere verrassingen te voorkomen. Voorzitter van het College Kerkrentmeesters Ad Heemskerk: ,,Wij schatten dat er 15.000 mensen per jaar onze kerk bezoeken, vermenigvuldigd met 70 jaar na WO II betekent dat ruim een miljoen (keer) mensen gevaar gelopen hebben door een op scherp staande granaat. We hebben afgelopen zondag maar een kort “schietgebedje” gedaan!”
(Vervolg van het bericht[1] is in 2023niet meer te vinden).
- Uit Reformatorisch Dagblad, 20 november 2017
Het orgel in de hervormde Dorpskerk van Numansdorp (Hoeksche Waard) ondergaat binnenkort een grootschalige restauratie. Begin januari gaan de werkzaamheden van start. In juni 2018 moet het project zijn afgerond. De kas van het instrument in Numansdorp stamt uit het begin van de 18e eeuw. Toen maakte Jacob Cools een eenklaviers orgel voor de Waalse kerk in Rotterdam. In de loop van de tijd werkten orgelbouwers als Moreau, Heyneman en Jonathan Bätz aan het instrument, waarbij het werd uitgebreid met een bovenwerk. In 1865 werd het orgel overgeplaatst naar Numansdorp. In 1914 plaatste Jan van der Kley in de oude kas een nieuw, pneumatisch orgel. Toen dit instrument niet meer voldeed, bouwden de Gebroeders Van Vulpen in 1969 in de oude kas een nieuw orgel. In 1986 zorgde deze Utrechtse orgelbouwer voor een uitbreiding. Het orgel telt nu zeventien stemmen, verdeeld over hoofdwerk, bovenwerk en pedaal.
Na een grootschalige restauratie van de Dorpskerk van Numansdorp in 2014, is nu het orgel aan de beurt. Daarbij gaat de aandacht met name uit naar de rijk gesneden orgelkas van Cools uit 1707. „Temeer omdat er in de Hoeksche Waard geen andere orgelkas van deze ouderdom en grootte te bekennen valt”, aldus André van Everdingen van de hervormde gemeente Numansdorp.
Het orgelfront wordt gerestaureerd door schildersbedrijf De Jongh uit Waardenburg, in samenwerking met de firma Snijders uit Numansdorp.
Ook het binnenwerk van het orgel ondergaat een renovatie. Daarbij wordt het orgel met twee registers (een Baarpijp 8’ en een Schalmei 4’) uitgebreid. De werkzaamheden worden uitgevoerd door orgelbouwer Hendriksen & Reitsma uit Nunspeet. Adviseur van het project is Dirk Bakker uit Piershil.