Oirschot, Proosbroekweg 11 - Kapel O.L. Vrouw van de Heilige Eik

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	O.L. Vrouw van de H. Eik
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Oirschot
Plaats:	Oirschot
Adres:	Proosbroekweg 11
Postcode:	5688JH
Sonneveld-Index:	-
Jaar ingebruikname:	1856
Architect:
Huidige bestemming:	kapel/bedevaartsoord
Monument status:	Rijksmonument 31352

Geschiedenis

O.L. Vrouw Troosteres der Bedrukten of O.L. Vrouw van de Heilige Eik. Buitengewoon interessante grote kapel.

Volgens de onderzoekingen die in het begin van de 17e eeuw werden verricht door de Oirschotse pastoor Peter van Vladeracken dateert de cultus van O.L. Vrouw van de H. Eik uit het begin van de 15e eeuw. Ook na de sloop van de cultuskapel in 1649, bleef men de bedevaartplaats bezoeken. In de 19e eeuw werd de kapel herbouwd en in het begin van de 20e eeuw vergroot. Tot op heden komen er dagelijks bezoekers - meestal op particulier initiatief of in kleine groepen - uit de regio, maar ook van verder, naar de kapel, vooral in de mei-maand. Per jaar zijn dat er naar schatting zo'n 25.000.

(Bron:Meertens instituut)

Volgens de legende vonden herders op 24 juni 1406 een Mariabeeld op de oever van de Beerze of volgens een ander verhaal in de Beerze, tegen de stroom indrijvend. Het beeldje werd geplaatst in de holte van een eik. In de daarop volgende nacht zouden inwoners van de Beerzen het beeldje hebben weggehaald uit de eik. Op onverklaarbare wijze was het beeldje de volgende dag weer terug. Vanaf dat moment ontstond op die plaats de Mariaverering met een jaarlijkse processie op de zaterdag voor St. Jan de Doper (24 juni) en er verrees een houten kapel. Na de verwoesting van deze kapel aan het eind van de 16e eeuw, liet Johannes Daems, kanunnik van het St. Petruskapittel, uit dankbaarheid voor zijn genezing, in 1606 een stenen kapel bouwen. De kapel werd in 1649 op last van de Staten-Generaal afgebroken. De Mariaverering op de plaats waar de kapel had gestaan, bleef echter voortduren. In 1854 werd de huidige kapel, op de fundamenten van de oude kapel gebouwd. In 1906 werd de kapel uitgebreid met bouwmaterialen van de in 1904 ingestorte toren van de St. Petruskerk. O.a.de vier zuilen aan de ingang van de kapel zijn afkomstig van het koor van de St. Petruskerk. In de glas-in-loodramen, gemaakt door Jos van Doremolen in 1947, zijn voorstellingen uit het leven van Maria te zien. De glas-in-loodramen in het voorste gedeelte, gemaakt door Albert Troost (ca. 1950) en Jacques Slegers herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Het originele 15e eeuwse houten beeldje van O.L. Vrouw staat in de St. Petruskerk. In de kapel is een replica geplaatst. (Bron:www.openmonumentendag.nl)

Monumentomschrijving Rijksdienst

(Spoordonk) Open Boskapel. Kleine, eenbeukige kapel uit 1856, opgericht ter plaatse van een kapel uit 1606 die later, op last van de Staten-Generaal zou zijn afgebroken. De oprichting van een bedevaartskapel hier ter plaatse was ter ere van een Mariabeeld dat hier in de vijftiende eeuw zou zijn gevonden en in een eik werd geplaatst. Volgens een legende zou het beeld, korte tijd na verplaatsing naar omliggende dorpen, hier weer zijn teruggekeerd.
Kapel van Onze Lieve Vrouw van den H. Eik, ten zuiden van Spoordonk. 1854 gebouwd op de fundamenten van een XVe eeuwse kapel (ter ere van een miraculeus beeld), die in 1606 met een toren vergroot was, in 1649 gesloopt werd. De huidige kapel in 1907 vergroot met afbraak van de ingestorte St. Pieterstoren (1904): in de voorgevel een boogstelling van vier zuilen (plm 1500) die de orgeltribune van de St. Pieterskerk ondersteunde en oorspronkelijk deel uitmaakte van het oxaal aldaar. Eenvoudige neogotisch zaalgebouwtje met westelijke trapgevel.