Oostelbeers, Kerkstraat 10 - H.H. Andreas en Antonius van Padua

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	H.H. Andreas en Antonius van Padua
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Oirschot
Plaats:	Oostelbeers
Adres:	Kerkstraat 10
Postcode:	5091BE
Inventarisatienummer:	08012
Jaar ingebruikname:	1934
Architect:	Beek, M. van
Huidige bestemming:	dorpshuis
Monument status:	Rijksmonument 519175

Geschiedenis

Interbellumkerk met losstaande neogotische toren van de eerdere kerk.

In juli 2015 is de laatste kerkdienst gehouden. Gerestaureerd en verbouwd tot dorpshuis met feestzaal en café. Als zodanig officieus in gebruik genomen zaterdag 24 juni 2017. Het gebouw heet nu Evenementencentrum De Kerk, met Café Andreas.

Geschiedenis vervolg

Behoud van de kerk als ontmoetingspunt en markante plek in het kerkdorp Oostelbeers; behoud door nieuw gebruik! Samen met onder andere de inwoners van Oostelbeers, Stichting Dorpshuis Oostelbeers, de Parochie, gemeente Oirschot en De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed hebben we ons ingezet om zowel de Rijksmonumentale kerk als een ontmoetingsruimte (dorpshuis) voor Oostelbeers te behouden. Het resultaat is dit ‘dorpshuis nieuwe stijl’. Een café gedeelte, vergaderzalen en een grote multifunctionele zaal. Het dorpshuis deel met café en terras steekt voor een deel de kerk in en voor het andere deel komt het buiten de oorspronkelijke kerkmuren naar buiten. De volledig glazen pui zorgt voor een mooi contact met het kerkplein. De nieuwe invulling van het dorpshuis werkt in de kerk als een balkon voor de multifunctionele zaal. De kerk is volledig gerenoveerd en voorzien van duurzame technieken om te verwarmen en ventileren. Allemaal weggewerkt in en onder de nieuwe vloer, zodat het prachtige oorspronkelijke karakter van de kerk (met de muurschilderingen, gewelven en gebrandschilderd glas-in-lood) behouden is gebleven. Oostelbeers is een letterlijk een kerkdorp. Al in 1207 wordt de kerk van Oostelbeers genoemd. Nog steeds staat de middeleeuwse ‘oude toren’ in het veld, op de plek van het middeleeuwse Oostelbeers. In 1672 wordt na het verbod op de katholieke kerk een schuurkerk (werd gedoogd) betrokken op de hoek van de huidige Driehoek met Kerkstraat. In 1853 wordt een nieuwe kerk gebouwd, waarvan nu alleen de toren nog staat. In 1934 wordt de huidige ‘Heilige Andreas en Antonius van Paduakerk’ gebouwd naar ontwerp van M. van Beek, met wandschilderingen, glas-in-lood en tegeltableaus van Charles Eyck.

In 2015 werd het rijksmonument door het bisdom aan de eredienst onttrokken.

(Bron: www.bkwp.nl (BouwKunstWerkPlaats))

Monumentomschrijving Rijksdienst

R.K. KERK van de H. Andreas en Antonius van Padua. Gebouwd in 1934 in een traditionele stijl met neogotische elementen naar een ontwerp van M. van Beek. De kerk ligt terug ten opzichte van de rooilijn en is door een gang met de pastorie verbonden.

Omschrijving

Bakstenen kruiskerk onder een samengesteld zadeldak, gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Het schip heeft smalle zijbeuken onder lessenaarsdak, aansluitend op het zadeldak maar met minder sterke helling. De zijbeuken worden gesteund door twee steunberen, een maal versneden, met natuurstenen afdekplaten en hebben aan de voorzijde portalen onder lessenaarsdak. Tegen de voorgevel is een portaal gezet dat wordt voorafgegaan door een bordes en trap. Hierin bevindt zich de deur in een bakstenen spitsboog-omlijsting op natuurstenen voet. Erboven is een spitsboogbovenlicht met bakstenen vorktracering, gevuld met glas-in-lood. Iets uitspringend transept met driedelige ramen met vorktracering. Lager, driezijdig gesloten koor. In de hoeken tussen schip en transept aan de koorzijde van de kerk kleine kapelletjes.

De kerk heeft spitsboogramen, gevuld met glas-in-lood. De viering wordt bekroond door een klokketorentje met spits. Wanden en gewelven in het interieur zijn uitgevoerd in schoon metselwerk. De wanden van het koor zijn beschilderd door Charles Eyck, in het koor voorstellingen van de Heiligen Andreas, Lucia, Barbara en Antonius en de kruisiging van Christus uit 1941. Ook de glas-in-loodramen gemaakt tussen 1948 en 1950 in de transepten zijn van zijn hand. Daarnaast maakte Eyck in 1957 enkele schilderingen op chamotte tegeltableau's, voorstellende de doop van Jezus en Mozes slaat water uit de rots, en vorzorgde hij in datzelfde jaar een schildering van de H. Adrianus van Beek en de H. Odulphus op de gestucte wanden van het doopkapelletje. Doopvont met metalen puntdeksel.

Boven de ingang orgelgalerij met een orgelfront van Pierre Schyven (Brussel) uit 1897. Het instrument is in 1957 door de Gebr. Vermeulen (Weert) vernieuwd. Tot de inventaris behoort een groot aantal elementen uit de oude kerk zoals de kruiswegstaties in neogotische lijsten en een groot aantal heiligenbeelden waaronder enkele gipsen beelden en een midden achttiende eeuws Lucia-beeld met neogotische polychromie. Verder staan in de kerk een neogotisch Maria-altaar van omstreeks 1900 en een neo-gotische eikenhouten biechtstoel, een marmeren hoofdaltaar uit circa 1935 en een houten neogotisch altaar met een reliëf van het Lam Gods (1853).

Waardering

De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de dorpskerk in het Interbellum. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de regionaal belangrijke architect Van Beek. Het kerkgebouw heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp. Het is gaaf bewaard gebleven.

MIP omschrijving (MIP nummer: KL081-000542)

Naam monument: Kerk van de Heilige Andreas en Antonius van Padua
Bouwstijl: Traditionalisme
Bouwperiode: Van: 1933 tot 1934
Gevels en materialen: Eenvoudige bakstenen kruiskerk. Smaller en lager koor.
Vensters en deuren: Ingangsportaal. Bakstenen vorktraceringen in de vensters. Spitsboogramen.
Dak en bedekking: Eenvoudige dakruiter.
Bijgebouwen: Veelhoekige kapellen tegen het transept.
Bijzonderheden: De vormentaal sluit bewust aan, aan de streekeigen baksteentradities.