Oud Vossemeer, Ring 10 - Johannes de Doper

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Johannes de Doper
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Oud-Vossemeer
Provincie:	Zeeland
Gemeente:	Tholen
Plaats:	Oud Vossemeer
Adres:	Ring 10
Postcode:	4698AH
Sonneveld-index:	06682
Jaar ingebruikname:	15e eeuw
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 35374

Geschiedenis

Historische kerk met toren. Herbouw 1595 met uitbreiding. Toren uit 1450.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.

Ned. Herv. Kerk. 15de eeuws eenbeukig kerkgebouw met driezijdige sluiting en eind 15de eeuws dwarspand. Preekstoel XVII B met koperen lezenaar 1769. Koperen kroon eind XVII en idem 1787. Orgel van A. Standaart uit 1917. Mechanisch torenuurwerk, B.Eijsbouts, 1940.

In de media

Uit Algemeen Handelsblad, 2 Augustus 1907.

Men schrijft ons uit Oud-Vossemeer: Aan den Gemeenteraad werd mededeeling gedaan, dat Gedeputeerde Staten van Zeeland bezwaar hebben tegen het voorloopig besluit van dien Raad tot verkoop van den toren aan den Noordelijken kerkvleugel behoorende aan de burgerlijke gemeente, aan de kerkvoogdij der Ned. Herv. Gemeente en wel op grond van het volgende door den Rijksarchitect voor monumenten uitgebracht advies.

De kerk der Ned. Herv. gemeente, in het begin der 15e eeuw gebouwd, bestond destijds uit een vijf travées lang rechthoekvormig schip en een smaller twee travées lang koor met een afsluiting gevormd door drie zijden van een rechthoek. De iets oudere toren werd ingesloten door de westelijke travee, zoodat alleen de Westzijde van den toren zichtbaar was.

In het begin der 16e eeuw is aan de noord- en zuidzijde van het koor een vleugel (transept) aangebouwd, waarmede gepaard ging het wegbreken van den noord- en zuidmuur van het koor. Nadat de kerk was overgegaan aan de Hervormden, heeft men den triomfboog, die de afscheiding tusschen schip en koor vormde, uitgebroken en het bovendeel van den muur door een dwarsbalk ondervangen; de in de 16e eeuw aangebouwde vleugels werden door het aanbrengen van een muur weer van de kerk gescheiden; aan de Oostzijde van het Zuidartransept werd een woning aangebouwd, terwijl toen één contrefort is gesloopt en van een ander zijn steunpunt werd ontnomen. Het een en ander, benevens het slechte onderhoud der laatste jaren, is oorzaak, dat de merkwaardige kerk in verval is geraakt. Een restauratie aan het bouwwerk is niet alleen zeer goed mogelijk, maar ook uit een architectonisch oogpunt wenschelijk. De burgerlijke gemeente is in den loop der tijden eigenaar geworden van den noordelijken vleugel en van den toren. Het kerkbestuur is voornemens de oude kerk te sloopen en wil ter plaatse een modern nieuw gebouw stichten, doch om hiertoe te kunnen overgaan, moeten de aan de burgerlijke gemeente toebehoorende kerkdeelen eerst eigendom worden van de kerkelijke gemeente. Deze kerk verdient om hare architectonische en archeologische beteekenis behouden te blijven. Wel is het door onoordeelkundige wijzigingen in de 17e eeuw en door onvoldoend onderhoud in de latere jaren in verval geraakt, doch eene herstelling is te verkiezen boven den bouw van een modern bedehuis. Naar mondeling verstrekte gegevens zijn heeren kerkvoogden voornemens een nieuwe kerk te stichten voor eene som van ƒ 26,000, eene som die zeker onvoldoende is om een even groot bouwwerk, dat eeuwen moet trotseeren, daar te stellen. Beter ware het de tegenwoordige kerk een grondige herstelling te doen ondergaan, waardoor het gebouw wederom in een toestand wordt gebracht, gelijkstaande met een nieuw bouwwerk.

Van de tegenwoordige kerk is, in hoofdzaak, de kap en de zuidmuur van het schip in een slechten toestand; deze deelen zouden eene vernieuwing behoeven te ondergaan; de andere werken bestaan in het herstellen en vernieuwen van enkele muurvakken.

Een dusdanige restauratie kan geschieden met minder dan de benoodigde bouwsom voor een nieuw kerkgebouw en verdient daarom ook aanbeveling. Bij eene eventueele herstelling behoudt men immers grootendeels alle muren met een zwaarte en stabiliteit, die onze moderne bouwwerken — gebouwd met beperkte geldmiddelen — missen, en die daarom een waarborg zijn voor de langere instandhouding van het gebouw.

Hieruit blijkt, dat eene herstelling in oorepronkelijken toestand goedkooper moet zijn dan de bouw van een nieuw bedehuis met toren, terwijl een dusdanige restauratie solider werk waarborgt dan de bouw van een nieuwe kerk.

Om heeren kerkvoogden een restauratie te vergemakkelijken zou van Rijkswege gratis teekeningen en eene begrooting van kosten kunnen verstrekt worden. Het zou ook wenschelijk zijn, dat de heeren leden van de Algemeene Synode, bekend gemaakt met het bovenstaande, konden besluiten eene aanvrage om subsidie alleen te verleenen voor de restauratie, waardoor niet alleen het eerbiedwaardige kerkgebouw bleef behouden, maar ook een toestand wordt geschapen die voor de kerkvoogdij op den duur voordeeliger is.

In verband met deze mededeelingen heeft de kerkvoogdij besloten van den aankoop van toren en vleugel af te zien, te meer, omdat die deelen bij een eventueele restauratie niet noodig zijn; tot een restauratie kon zij evenwel niet overgaan, omdat de kerkvoogdij overtuigd is, gelet op den toestand van het gebouw, dat de kosten hooger zullen zijn dan bij de stichting van een nieuw gebouw, terwijl de inrichting bovendien niet zoo doelmatig zou zijn. Intusschen zal de bouwvallige toestand dwingen tot afbraak van het bestaande gebouw en de stichting van een nieuw gebouw zal dan moeten volgen, al kan dat dan niet zóó worden als met de eischen van welstand het meest zou overeenkomen.

Er wordt door de kerkvoogdij gehoopt dat de Staten op genoemde beslissing zullen terugkomen.

Orgel

Het pijporgel staat op de galerij boven toreningang

Zie ook: website Orgels in Zeeland

Historische gegevens:

De bouwer van orgelkas en binnenwerk is Fa. Standaart. Gebouwd in 1917.

Technische gegevens

Het orgel heeft de volgende klavieren: één manuaal, pedaal met eigen registers

De dispositie is :

Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Voix Celeste 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Flute Dolce 4', Quint 2 2/3', Woudfluit 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III sterk, Tremulant. Pedaal: Subbas 16' Werktuiglijke registers: Pedaalkoppel, Ventiel

Plaats klaviatuur / speeltafel: rechterzijde kas; Manuaalomvang: Pedaalomvang: Deling Bas/Discant: b/c’ Windladensysteem: sleeplade; Toetstractuur: mechanisch; Registertractuur: mechanisch; Stemtoonhoogte: a1 = 440 Hz Stemmingssysteem (Temperatuur): Evenredig zwevend

[INVCOZZL]