Oude Tonge, Kerkring 1 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Hervormde Kerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Oude Tonge
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Goeree-Overflakkee
Plaats:	Oude Tonge
Adres:	Kerkring 1
Postcode:	3255AH
Sonneveld-index:	02850
Jaar ingebruikname:	15e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 31708(kerk); 31709 (toren)

Geschiedenis

Grote historische kerk met toren.

Het kerkgebouw is een laat-gotische kerk, in de 15e eeuw gebouwd. In een akte van goedkeuring d.d. 8 november 1499 bevestigde de bisschop van Utrecht, Frederik van Baden, de stichting van de kerk door de Ambachtsheren. Het oudste deel van de huidige kerk is het koor met de sacristie, de tegenwoordige consistorie of kerkenraadskamer. Al rond 1468 moet er hier een aan Maria gewijde kruiskerk hebben gestaan. In het koor ligt nog een grafsteen uit 1492 van één van de bedijkers van Grijsoord, de polder waarin het dorp Oude Tonge is gelegen. De hoofdbeuk dateert dus van 1499. Kort daarna, in de eerste helft van de 16e eeuw, vond een belangrijke verbouwing plaats: het koor en de sacristie bleven ongewijzigd, maar het bestaande schip werd in westelijke richting vergroot, waarbij een toren gedeeltelijk werd ingebouwd en met een noordbeuk uitgebreid. In 1742 werd aan de zuidzijde van de hoofdbeuk een portaal gebouwd, waarbij men boven de ingang een gevelsteen aanbracht met de vermelding van het bouwjaar. Op bevel van de Franse bezetters werd de toren in 1812 van haar bekroning (een uivormige spits) beroofd. Het zo ontstane torenplat werd gebruikt als telegraafinrichting. Later werd er door de gemeente een klokkentorentje op geplaatst, met daarop weer een “ui” met spits. Verschillende ‘moderniseringen’ van het kerkgebouw hadden tot gevolg dat van de oorspronkelijke toestand weinig overbleef. In 1831 werd het ‘kerkelijk interieur aantrekkelijk verfraaid’, waarbij men ook de vloer herstelde. De kerkdiensten werden toen tijdelijk in het koor gehouden. Later werd ook de vloer van het koor ‘met blaauwe tiggelsteen vernieuwd’. Nog een zeer ingrijpende verbouwing vond plaats in 1854, toen men in het koor een kerkenraadsetage construeerde. (Bron: Website kerkelijke gemeente)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Hervormde Kerk. Grote, laatgotische dorpskerk, bestaande uit een schip met hoge noorderzijbeuk, een smaller en lager vijfzijdig gesloten koor met aan de noordzijde een sacristie en een half ingebouwde toren, welks klokkenverdieping versierd is met drie spitsboognissen in ieder gevelvlak. Curieus bakstenen zuiderportaaltje in neogotische vormen. Inwendig tussen het schip en de noordbeuk zuilen met onversierde lijstkapitelen. Houten tongewelven en trekbalken met muurstijlen en korbelen. Restauratie van kerk en toren voltooid in 1967, waarbij de laatste een bekroning in 17de eeuwse trant kreeg. Tot de inventaris behoren: een preekstoel uit 1633 met kaarsenarm en zandloperhouder van koper, drie koperen kaarsenkronen, 17de eeuw, een tekstbord (1840) naar een 17de eeuws voorbeeld en een aantal grafzerken uit de 15de, 16de en 17de eeuw.

Toren

Toren der Herv. Kerk. Een half ingebouwde toren, welker klokkenverdieping versierd is met drie spitsboognissen in ieder gevelvlak. Restauratie van de toren voltooid in 1967, waarbij de toren een bekroning in de 17de eeuwse trant kreeg.

Orgel

Na de watersnoodramp van 1953 was het oude orgel van de Hervormde Kerk te Oude-Tonge niet meer te herstellen. Dankzij een schenking van het Nationaal Rampenfonds kon de firma Frobenius de opdracht krijgen voor de bouw van een geheel nieuw instrument. Lambert Erné was adviseur bij de bouw. De heer Detlefsen van de firma Frobenius ontwierp de orgelkassen en het front. Op 28 oktober 1966 is het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Lambert Erné met werken van Van Noordt, J.S. Bach en Böhm.