Handelingen

Roosendaal, Markt 2 - Johannes de Doper

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Johannes de Doper
Genootschap: Rooms Katholieke Kerk
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Roosendaal
Plaats: Roosendaal
Adres: Markt 2
Postcode: 4701PE
Sonneveld-index: 08133
Jaar ingebruikname: 1839
Architect: Franssen, J.
Huidige bestemming: cultureel centrum
Monument status: Rijksmonument 32710

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.

Belangrijke "Waterstaatskerk" met oudere, oorspronkelijk middeleeuwse, toren en dakruiter op de kruising. Buiten gebruik als R.K. kerk in 2003. Sindsdien zijn de parochianen aangewezen op de voormalige Redemptoristenkerk O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand. De R.K. St. Johannes de Doperkerk (1839, E. de Kruijff en A. de Geus, naar een ontwerp van J. Franssen) is in 2003 onttrokken aan de eredienst. De kerk is verbouwd en is nu een sociaal-cultureel centrum geworden. De officiële ingebruikname was maandag 22 januari 2007.

  • 2021 - De gemeente wil de voormalige kerk verbouwen tot multifunctioneel centrum. Een zogenoemd 'delivery restaurant' moet één van de functies worden. En verder vermoedelijk een decadent uitgaanscentrum.

Situatie R.K. parochies Roosendaal

Er is rondom de R.K. kerken al veel gebeurd. Maar het lijkt erop dat er nog veel meer gaat gebeuren. Er zijn nu drie parochies gevormd. En elke parochie zal tenslotte één of hooguit twee kerken gaan gebruiken.

Openbare kerk en klooster van de paters Redemptoristen (1868). Het plan was aanvankelijk, die kerk met Kerstmis 2002 te sluiten.

De R.K. Moeder Godskerk (1967) heeft van het gesloten Sint Annaklooster in Zundert het orgel gekregen. Zowel het nieuwe orgel als het al in de kerk aanwezige orgel zijn beide gebouwd door de fa. Vermeulen. November 2001 is begonnen beide orgels samen te voegen en op een vergroot balkon in de kerk te plaatsen. Dat is gelukt en zondag 22 september 2002 is het nieuwe orgel, genaamd Marie-Anne, met een concert in gebruik genomen. De naam van het orgel verwijst naar Maria, naar wie de kerk is genoemd, en Anne als naam van het voormalige klooster van de Zusters Franciscanessen te Zundert. (49-03) De R.K. H. Hartparochie, de Fatimaparochie en de Josephparochie zijn gefuseerd tot de Emmaüsparochie. Men gebruikt de Josephkerk. De beide andere kerken zijn afgestoten.

Op 16 maart 2003 is afscheid genomen van de Paterskerk (Redemptoristen). De kloostergemeenschap is opgeheven. De kerkdiensten in de R.K. Sint Janskerk aan de Markt verhuizen naar de Paterskerk op de Kade. De St. Janskerk krijgt een nieuwe bestemming: exposities, evenementen, concerten, tentoonstellingen enz.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

R.K. Kerk van St. Jan de Doper. Klassicistisch kerkgebouw uit 1839, naar ontwerp van de Antwerpse architect J. Franssen, gewijzigd uitgevoerd door de Waterstaatsingenieurs E. de Kruyff en A. de Geus. In 1962 gerestaureerd. Driebeukige hallenkerk met absidaal gesloten dwars-armen en koor; toscaansezuilen met imposten, tongewelven in stuc over de middenbeuk, graatgewelf over de kruising, vlakke zolderingen in de zijbeuken. Hoogaltaar met retabel in barokke stijl in 1840 vervaardigd door de schrijnwerker C.J. Rogier te Bergen op Zoom door Antwerpse beeldhouwer J. van Hool; vroeg 18e eeuwse barokke zij-altaren, afkomstig uit de abdijkerk van Tongerloo, met beelden van H. van Hool, en C.J. Rogier; eiken preekstoel door de Antwerpse Schrijnwerker P. Dieltjens en de beeldhouwer J. van Hool (1840); biechtstoelen in Waterstaatsstijl door C.J. Rogier (1840); orgeltribune door Rogier (1840). Orgelkas uit 1852.

Toren

Toren van St. Janskerk. In de kern een 14e of 15e eeuws bouwwerk, in de 16e eeuw ommanteld en verhoogd en gedekt door een lage vierzijdige spits, die in 1839 vervangen is door een open achtkante koepel. Tegen de westkant een portiek van vier dorische zuilen met fronton uit 1839. Klokkenstoel met klok van M. Marchal, 1640, diam. 86 cm en een klok van A. Coubillot, 1635?, diam. 105 cm. Op de kerk een klok van Petit en Fritsen, 1830?, diam. 45 cm.

MIP omschrijving

  • Naam monument: R.K. kerk St. Johannes de Doper
  • Bouwstijl: Waterstaatsstijl
  • Bouwperiode: 1300 tot 1500
  • Gevels en materialen: Handvorm baksteen in schip en toren. De laatste heeft een zandstenen omlijsting van galmgaten en Ledestenen hoekblokken.
  • Vensters en deuren: Rondboogvensters in zijbeuken met gietijzeren tracering. Neo-Classicistisch bepleisterd portaal met op 4 zuilen gesteld fronton.
  • Dak en bedekking: Samengestelde zadeldaken met schilden, lei in maasdekking. Dakruiter, dakkapellen. lantaarn op toren met ui-vormige bekroning. Uurwerk.
  • Bijgebouwen: Sacristie aan zuidzijde. Daar ook twee pompen, gietijzer. Voormalige pastorie Molenstraat 2.
  • Interieur: Toscaanse zuilen met imposten, tongewelven in stuc over de middenbeuk. Graatgewelf over de kruising, vlakke zolderingen in de zijbeuken. Barok hoogaltaar met retabel (1840, Rogier/v. Hool) Preekstoel (1840, Dieltjens/v. Hool). Diverse beelden van W.I. Kerrickx (ca
  • Bijzonderheden: Gewijzigd uitgevoerd door de Waterstaat-ingenieurs E. de Kruijff en A. de Geus. Driebeukige hallenkerk met absidaal gesloten dwarsarmen en koor. Ingebouwde, laat middeleeuwse westelijke toren achter neoclassisistisch portaal (1839).
  • Omschrijving: Toren dateert uit de 14e of 15e eeuw, in de 16e eeuw ommanteld en verhoogd, en bedekt door een lage vierzijdige spits, die in 1839 is vervangen door een open achtkantige koepel. In de toren twee klokken: een in 1635 door Antoine Courbillot gegoten, een in 1640 door Martin Marchal.

In de media

Uit Open Monumentendag 2011, Roosendaal 10-09-2011.

Markt 2 - Sint Jan

De laatste dienst in dit op 23 mei 1839 als R.K. parochiekerk van de H. Johannes de Doper ingewijde gebouw werd gehouden op 8 maart 2003. Het ontwerp van architect J. Franssen is destijds door de waterstaatsingenieurs E. de Kruijff en A. de Geus aangepast. Bijzonder is de ruimtewerking van het neoclassicistische interieur. De Sint Jan is de enige waterstaatskerk die in kruisvorm is gebouwd; daarbij is gebruik gemaakt van de fundamenten van de oude in laatgotische stijl gebouwde kerk, waarvan de resten in 1807 werden afgebroken.In feite markeert het gebouw de plaats waar Roosendaal zijn naam aan te danken heeft. De huidige eigenaar, het Monumenten Fonds Noord-Brabant, verhuurt het gebouw aan een bedrijf dat haar product aanbiedt als Sint Jan evenementen. Ook hier heeft het nieuwe gebruik geleid tot de nodige aanpassingen, o.a. op het gebied van geluidsisolatie en akoestiek. De aandacht voor de altaren en de preekstoel, de biechtstoelen en het orgel mag daarbij niet verslappen. Zij geven immers invulling aan de monumentale waarden van deze erfdrager van de oorspronkelijke kapel "in loco dicto Rosendale".

Uit Open Monumentendag 2011, Roosendaal 10-09-2011.

Markt 2 - Sint-Janstoren

Kort geleden (wanneer ?) werd architect Jan Weyts ingeschakeld voor een grondig onderhouds- en restauratieproject van het oudste stenen gebouw van Roosendaal. Het inwendige van de toren laat diverse bouwsporen uit voorbije eeuwen zien. De toren van de oude kerk werd in 1809 toegewezen aan de gemeente. Toen in 1839 de nieuwe kerk werd ingewijd en deze niet anders dan via de doorgang in de toren betreden kon worden is aan die situatie niets veranderd. Het kerkbestuur ging over de kerk, de gemeente over de toren. De toren werd tegelijk wel door de Antwerpse architect J. Franssen van een nieuwe achtkante spits voorzien. De oudste luidklokken in de toren zijn resp. Ioannis Baptista (1635, Antoine Courbillot) en Salvator (1640, Martin Marchal). In de lantaarn van de toren bevindt zich ook een carillon uit 1961 met 48 klokken.

Klokken

Voor de Tweede Wereldoorlog bestond het gelui uit de volgende luidklokken:

  • klok 1 - Salvator - gegoten door Martin Marchal in 1640.
    • ø 1043 mm, slagtoon g'
  • klok 2 - naamloos - gegoten door Willem Witlockx in 1718.
    • ø 900 mm, slagtoon a'
  • klok 3 - Johannes Baptista - gegoten door Antoine Coubillot in 1635.
    • ø 846 mm, slagtoon bes'
  • klok 4 - naamloos - gegoten door Petit & Fritsen in 1830.
    • ø 450 mm, slagtoon ~a²

De twee oudste klokken werden betaald door Aegidius le Jeusne. In het jaar 1957 is de in 1943 gevorderde klok 2 vervangen door een klok van Petit & Fritsen [Norbertus]. Ze is ook de basisklok van het in 1961 gegoten carillon van 48 klokken. Dit wordt bespeeld door stadsbeiaardier Toni Raats op maandag na de luiding van de drie klokken. De kleinste klok is buiten gebruik.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

In de toren