Rotterdam, Hoogstraat 139 - Oosterkerk (1682 - 1930)
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam kerk: | Oosterkerk |
| Genootschap: | Ned. Hervormde Kerk |
| Provincie: | Zuid-Holland |
| Gemeente: | Rotterdam |
| Plaats: | Rotterdam |
| Adres: | Hoogstraat 139 |
| Postcode: | 3011PM |
| Sonneveld-index: | 02997 |
| Jaar ingebruikname: | 1682 |
| Architect: | Persoons, Claes Jeremiasz. |
| Huidige bestemming: | gesloopt |
| Monument status: | geen |
Geschiedenis
Op 1 januari 1682 werd de kerk ingewijd. Dit was een historische kerk met toren. Begin jaren 1930 werd de kerk gesloten. In de wijk Blijdorp werd een nieuwe kerk gebouwd, de Prinsekerk. De graven uit de Oosterkerk werden geruimd en herbegraven in een nieuwe grafkelder op de begraafplaats Crooswijk. Gesloopt in 1933. Orgel en kansel zijn overgeplaatst naar de toen nieuw gebouwde Prinsekerk aan de Statensingel in Rotterdam.
- Ook vóór het bombardement van 14 mei 1940 was men in Rotterdam kennelijk al goed in het slopen van historische kerken.
In de media
- Uit Het Vaderland, 16 Augustus 1933.
Indertijd heeft de heer W.G. Sprenger te Rotterdam, lid van gecommitteerden tot de zaken der Ned. Herv. Gemeente van Rotterdam, de Oosterkerk aan de Hoogstraat gekocht Op het eind van het jaar komt deze kerk buiten gebruik en zal daarna worden gesloopt. Op het terrein zullen dan nieuwe panden verrijzen.
Gisteren was de aannemersfirma Kwijt en Verbeek namens den heer Sprenger bezig met het plaatsen van een 3 m hooge schutting op een halven meter afstand van de zij- en achtergevels van een viertal panden aan de Westzijde der Kerk, welke panden thans vrijelijk licht scheppen en uitpad nemen op het pleintje rondom het oude kerkgebouw. Het is namelijk de vraag of dit licht scheppen en uitpad nemen, ten rechte geschiedt of wel een door den tijd geijkte vrijmoedigheid is geweest ten aanzien van de historische rechten der Ned. Herv. Gemeente, thans op den nieuwe eigenaar overgegaan. Voor de eigenaars der betrokken panden is de verschijning van deze schutting een zeer onaangename verrassing en ze zijn — naar het Rott. Nieuwsbl. vernam — reeds bij elkander geweest over maatregelen om zich er tegen te verzetten. Immers vooral de huurders der winkels aan de Hoogstraat en aan de Korte Goudsche Wagenstraat worden er door gedupeerd. De heer Schmeink, die aan de Hoogstraat een zaak in metaalwaren naast de kerk heeft zag zelfs zijn etalages aan het kerkpleintje achter de sohuttingsplanken verdwijnen. Voor den nieuwen eigenaar van de kerk is het echter van het grootste belang, dat over de rechten der aangrenzende eigenaars zoo gauw mogelijk een bindende uitspraak valt daar het van deze uitspraak afhangt of het terrein al dan niet in zijn geheel kan worden bebouwd. Vandaar dat hij van zijn kant zoo gauw mogelijk met deze actie is begonnen. Zou de heer Sprenger, die — naar men het blad meedeelde — mr Th.A. Fruin van zijn kant als juridisch adviseur heeft, niet in de onderstelling zijn, dat hij in zijn recht was, dan zou hij allicht deze affaire niet zoo kras hebben aangepakt. Berusten de eigenaars niet, dan zal uiteraard de rechtbank uitspraak moeten doen, inzake het geschil, dat door den verkoop der kerk plotseling aan de orde is gesteld. Zouden de eigenaars der genoemde panden het proces verliezen, dan waren ze leelijk gedupeerd, terwijl de heer Sprenger, als bij het eventueele proces zon verliezen, een kostbare strook grond onbebouwd zou moeten laten.
- Uit Het Vaderland, 13 December 1933.
De eerste te Rotterdam na de Hervorming gebouwde kerk (1682) gaat verdwijnen en zooals indertijd de oudste predikant van Rotterdam Franciscus Ridderus haar 1 Januari 1682 inzegende, heeft de thans oudste predikant dr J.R. Callenbach haar met een preek over 1 Petri 24 en 25 uitgezegend. De preek is met historische bijzonderheden over de kerk en illustratie, uitgegeven bij J.N. Bredeé's Uitgeversmaatschappij te Rotterdam. De kerk kwam 1 Januari 1682 gereed. Zij is gebouwd volgens een ontwerp van den stadsarchitect Claes Jeremiaszn Persoons voor f 70.000. De zoon van den oudschepen Adriaen van Herselen, Jacob van Herselen, heeft 18 Nov. 1680 den eersten steen gelegd. De bouw kwam in 17 maanden tot stand.
Daar de kerk niet veel mocht kosten waren de pilaren van hout. Zij werden in 1707 door zuilen van zandsteen vervangen. In 1721 kreeg de kerk haar orgel, het koororgel uit de Groote Kerk. In 1894-95 heeft architect B. Hooijkaas het in verval geraakte gebouw keurig hersteld. Kansel, orgel, paneelen zijn thans overgebracht naar de Prinsekerk in Blijdorp. welke de Oosterkerk vervangen zal. "Zoo blijkt gelukkig iets bewaard van deze eerste voor den Hervormden eeredienst gebouwde kerk", besloot dr Callenbach zijn aardige brochure.
Externe links
Afbeeldingen
Kopie Beeldbank Stadsarchief Rotterdam.
Kopie Beeldbank Stadsarchief Rotterdam.
Kopie Beeldbank Stadsarchief Rotterdam.Moreau-orgel uit 1723, in 1877 inwendig door Witte vernieuwd.Sinds 1933 in de Prinsekerk te Rotterdam.
- Op zoek naar meer afbeeldingen.