Rottum, Kloosterweg 13 - Rottummer Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:
Genootschap:	Christengemeente
Provincie:	Groningen
Gemeente:	Het Hogeland
Plaats:	Rottum (G)
Adres:	Kloosterweg 13
Postcode:
Inventarisatienummer:	01161
Jaar ingebruikname:	1889
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 515316

Geschiedenis

Verving oude kloosterkerk, met en zonder spits

De huidige kerk is in 1889 gebouwd. In 2006 is de kerk gerestaureerd en vrijdag 23 februari 2007 officieel weer in gebruik genomen. Het kerkje is nu eigendom van de Stichting Rottumer Kerk. Om de twee weken worden er nog kerkdiensten gehouden. De plaats waar deze kerk staat is veel ouder. Op de wierde waarop de kerk staat stond vroeger een heidense tempel. De apostel Liudger stichtte er het Julianaklooster. Na de Reformatie raakte dit klooster in verval. De zuidelijke vleugel stortte in 1658 in. De noordelijke volgde in 1855. De kloosterkerk is in 1885 gesloopt waarna de huidige kerk is gebouwd. (57-07/58-07)

In 1979 werd de kerk in Rottum, die al lange tijd niet meer in gebruik was en daardoor een uiterst onzekere toekomst dreigde tegemoet te gaan, gekocht door ds. en mevrouw Ockels, destijds als predikantsechtpaar werkzaam in de gemeenten Usquert-Rottum en Kantens-Stitswerd. Zij voelden het als hun opdracht om het gebouw weer zijn oude functie te geven om zo de verkondiging van het Evangelie, die begonnen was vanaf de vestiging van het klooster Sint Juliana te Rottum in de 13e eeuw, weer voortgang te doen vinden. Er werd bewust geen aansluiting gezocht bij bestaande kerkgenootschappen; de opzet was: een plaats te zijn, waar iedereen zich thuis kon voelen zonder lid te hoeven worden. Om ook in de toekomst te kunnen blijven functioneren werd na enkele jaren gekozen voor de vorm van een stichting.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Eenvoudige ZAALKERK met dakruiter opgetrokken in rode baksteen op een iets uitspringend trasraam van roodbruine klinkers. Het pand heeft een tweezijdig gesloten schilddak, gedekt met een zwart geglazuurde Friese golfpan, tegen een rechte voorgevel; onder de bakgoot (niet origineel) een fries van siermetselwerk in rode, gele en kalkzandsteen. De achtergevel wordt bekroond door een achtkantige piron met pluim. De beide zijgevels (noord en zuid), die in vieren worden gedeeld door gemetselde lisenen, hebben elk vier spitsboogvensters met gietijzeren tracering onder een spitsboog van donkere baksteen. De voorgevel (west) met een klimmend fries van rode, gele en donkere steen wordt op beide hoeken geflankeerd door pilasters met verdiepte vlakken van kalkzandsteen en wordt bekroond door een dakruiter. De dakruiter heeft een gepleisterde lantaarn met spitsboogvormige galmgaten en een ingesnoerde spits bedekt met leien; onder de dakruiter een (niet originele) wijzerplaat met daarop: anno 1958. In het midden van de voorgevel een dubbele paneeldeur met gemetselde stoep (twee treden) onder een spitsboog van rode en gele baksteen omrand door donkere steen; in de met rode baksteen gevulde boogtrommel een spitsboogvormige gevelsteen waarop staat: 1889 gebouwd, kerkvoogden D.B. Smedema, O.R. Clevering, W.O. Wolthuis. Links van de deur twee bakstenen met de initialen W.W. en O.C. en rechts van de deur twee met Ds. E. en D.S. Aan weerszijden van de entree een spitsboogvenster met gietijzeren tracering onder een spitsboog van rode baksteen met daaromheen een vooruitspringende spitsboog van donkere steen met klosjes; de onderdorpels van donkere baksteen hebben eveneens klosjes. Boven de entree een gietijzeren roosvenster met rollaag van rode, gele en kalkzandsteen.

In het bijna nog geheel in oorspronkelijke staat verkerende INTERIEUR zijn onder meer van belang: het gepleisterde tongewelf met ronde, decoratieve gietijzeren ventilatieroosters en ijzeren trekstangen, de houten kerkbanken opgesteld in twee rijen op een verhoogd houten plateau, de houten orgeltribune ondersteund door twee gietijzeren pilaren, de houten 17de-eeuwse preekstoelkuip met trap je en vijfhoekig klankbord, de twee koperen kaarsenhouders en het houten doophek. Eveneens is van belang het uurwerk uit 1723 van Hendrik Hogenberg.

Waardering

De kerk uit 1889 is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde - als weinig voorkomend voorbeeld in de provincie Groningen van een hervormde kerk uit het eind van de 19de eeuw - vanwege de sobere en afgewogen eclectische vormgeving - vanwege de hoge mate van gaafheid van ex- en interieur - vanwege de functionele en ruimtelijke relatie met de begraafplaats en diaconiewoning - vanwege de opvallende en markante ligging bovenop de wierde.

Het orgel

Lohman plaatste in 1862 het orgel in Rottum, met gebruikmaking van oud materiaal. In 1889 werd er een ander front gemaakt en is het instrument omgebouwd, waarna het in de nieuwe kerk is geplaatst. Dit werk is door Jan Doornbos uitgevoerd

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 20 februari 2007.

De gerestaureerde dorpskerk van Rottum opent vrijdagmiddag weer officieel haar deuren. Maart 2006 is gestart met de restauratie van deze in 1889 gebouwde kerk. Het als jong rijksmonument aangemerkte gebouw is gebouwd onder architectuur van de inmiddels alom erkende architect uit Middelstum Jacob Tilbusscher.

De dorpskerk werd gebouwd op de fundamenten van de voormalige kloosterkerk (1228-1594). Kenmerkend voor deze dorpskerk zijn de neobaksteengothiek, het gebruik van gietijzer en de combinatie van eenvoud en sierlijkheid.

Verschillende onderdelen van de kerk zijn gerestaureerd, zoals het dak en het torentje. De binnen- en de buitenkant van de kerk is geheel geschilderd. Verder zijn er zaken aangepakt zoals vervanging van de waterafvoer, verplaatsing van grafzerken, het voegwerk van de voorgevel en een verbetering van de verlichting.

De leiding van de restauratie was in handen van Willem van der Veen, restauratiearchitect te Groningen. De restauratie kostte 166.000 euro en is onder meer gefinancierd met geld uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) van de provincie Groningen, verschillende fondsen en giften van inwoners van Rottum en omgeving.