Handelingen

Skingen, Buorren 29 - Stevenskerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Stevenskerk
Genootschap: PKN Ried-Skingen c.a.
Provincie: Friesland
Gemeente: Waadhoeke
Plaats: Skingen (Schingen)
Adres: Buorren 29
Postcode:
Inventarisatienummer:
Jaar ingebruikname: 1877
Architect: Foppes Brouwer, F.,Cornjum
Huidige bestemming: protestantse kerk
Monument status: Geen

Geschiedenis

Architect Foppe Foppes Brouwer uit Cornjum ontwierp de in 1877 gebouwde NH kerk. In 1998 is er de laatste dienst gehouden. De Stichting Tsjerk een Tour Schingen ontwikkelde plannen en in maart 2002 ging de restauratie van start. En in het weekend van 31 mei/1 juni 2003 is het neoclassicistische kerkje weer in gebruik voor kerkdiensten maar ook voor allerlei culturele activiteiten. (50-03)

Entourage

De kerk staat midden in het dorp, dat in feite niet meer is dan een met enkele huizen, boerderijen en een kerk omzoomd kruispunt van twee wegen. Op minder dan een kilometer naar het zuiden loopt de snelweg Leeuwarden-Franeker. Om de kerk, die op een terp staat, bevindt zich een goed onderhouden kerkhof dat tot op heden in gebruik is. Hier omheen voert een grintpad dat omzoomd is met linden. De kerk staat zoals gebruikelijk met de toren naar het westen en het koor naar het oosten, terwijl de graven met het gezicht naar Jeruzalem liggen. De windvaan op het koordak draagt het jaartal 2002, ter herinnering aan de jongste verbouwing.

Gebouwomschrijving SKKN

De oudste sporen van permanente bewoning te Schingen, dat thans 113 inwoners telt (februari 2004), dateren van voor de jaartelling. De oudste geschreven bronnen waarin Schingen voorkomt, als Scinnegum en Schinnegum, zijn van 1132. Momenteel behoort Schingen kerkelijk tot Dongjum, tezamen met Peins, Zweins, Ried, Boer, Schalsum en Slappeterp. De kerkgebouwen van Schingen, Slappeterp, Ried en Dongjum zijn eigendom van de kerkelijke gemeente, de overige vier zijn overgedragen aan de Stichting Oude Friese Kerken. Zeven van de acht zijn als kerk in gebruik, alleen de kerk te Boer is in gebruik als atelier. Een eigen predikant heeft men niet meer, de verzorging der gemeente vindt plaats door een bijstand in het pastoraat.
Op de plaats van de huidige kerk van Schingen heeft vanaf de elfde of twaalfde eeuw een kerk gestaan, waarvan weinig meer bekend was dat dat hij waarschijnlijk in Romaanse stijl was opgetrokken. Deze werd in 1600 vervangen door een kerk met een toren die een zadeldak had, getuige een tekening van P.I. Portier uit 1755. In 1847 zegt Van der Aa het volgende over de kerk: 'Na de vertimmering van 1838, is deze kerk een klein, doch zeer net, langwerpig vierkant gebouw, met eenen hoogen stompen toren, doch zonder orgel.'
De eerste predikant na de Reformatie te Schingen, dat toen kerkelijk één gemeente vormde met Slappeterp, was Suffridus Suffridi (1592-1594), de tweede Bernardus Schotanus (1603-1606). De bekendste predikant uit deze beginperiode der Reformatie is zijn zoon Christianus Schotanus Sterringa, (1603-1671; te Schingen 1627-1629) geweest. Deze heeft naam gemaakt als hoogleraar Grieks en Kerkgeschiedenis aan de Franeker Hogeschool (1639-1653/4). In 1639 werd hij ook benoemd tot de officiële Friese historicus en hij heeft enkele beroemd geworden werken op zijn naam staan, onder meer Beschryvinge end Chronijk vander Heerlickheydt Van Frieslandt Tusschen 't Flie end de Lauwers, Franeker, 1655.
In de negentiende eeuw raakte de kerk van Schingen in verval. In 1877, toen het dorp 230 zielen telde, waarvan ruim 80 lidmaten, werd overgegaan tot de bouw van een nieuwe kerk. De architect was Foppe Foppes Brouwer uit Cornjum, de bouw werd uitgevoerd door de Gebr. Keuning uit Ternaard en St. Annaparochie. De kosten bedroegen f. 9.792,-. De nieuwe kerk werd gebouwd op de fundamenten van de vorige en werd opgeleverd op 20 april 1878. Het kerkje, dat een vijfzijdige koorsluiting heeft, heeft een neoklassieke bouwstijl.
In 1998 was de kerk opnieuw aan restauratie toe en werd voorlopig gesloten. Pas in maart 2002 echter gingen de werkzaamheden van start en ze werden afgesloten in 2003, toen in mei de kerk weer in gebruik werd genomen. De kerk kreeg nieuw sanitair, een nieuwe verwarming, de ramen kregen een speciale behandeling en de vloer werd opgeknapt. Daarnaast kwam er een nieuw plafond, werden de muren van kerk en toren opnieuw gevoegd, en werden verrotte balken en dakpannen vervangen. De kansel, die scheef hing, werd ook hersteld. De banken werden volgens een nieuw systeem geplaatst zodat ze verschoven konden (en kunnen) worden. Omstreeks 75 cm. onder de huidige vloer werden meer dan tien oude grafstenen gevonden, waaronder één grote uit 1614, waarschijnlijk het graf van Tiete Baerdt, destijds gemeentesecretaris. Deze grafstenen zijn opnieuw toegedekt. Tevens werd in 2003 het orgel gerestaureerd door orgelbouwers Bakker en Timmenga te Leeuwarden.
Ter begeleiding van deze restauratie werd een aparte stichting opgericht: de Stichting Tsjerke en Toer Schingen. Omdat de kerk niet als monument geregistreerd staat, heeft men verschillende zijden om financële steun gevraagd. Die kwam van de bewoners van het dorp zelf, de kerkvoogdij, de gemeente Menaldumadeel, het provinciale fonds Frysk Erfskip, en een aantal bedrijven, fondsen en instellingen. De kerk werd op 21 april 2003 officieel overgedragen aan de kerkeraad, de eerste dienst werd gehouden op 1 juni 2003.

Orgel

Het orgel is in 1912 gebouwd door de firma Bakker & Timmenga (Leeuwarden). In 2003 wordt het door hen gerestaureerd.

Dispositie

Manuaal: Prestant 8' - Holpijp 8' - Viola di Gamba 8' - Aeoline 8' - Octaaf 4' - Fluit 4' - Viool 4'.

Pedaal: aangehangen.

Koppelingen: Pedaalkoppeling - Octaafkoppeling manuaal.

Pneumatische kegellade. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-g.

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur