Handelingen

Thorn, Kerkberg 2 - Abdijkerk St. Michaël

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Abdijkerk St. Michaël
Genootschap: Rooms-Katholieke Kerk
Provincie: Limburg
Gemeente: Maasgouw
Plaats: Thorn
Adres: Kerkberg 2
Postcode: 6017HA
Inventarisatienummer: 14562
Jaar ingebruikname: 14e eeuw
Architect: Pierre Cuypers (1827 - 1921) (restauratie)
Huidige bestemming: kerk
Monument status: Rijksmonument 35490


Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke historische kerk met toren.

Deze kerk is het enige overblijfsel van een Abdijcomplex, dat aanvankelijk als een vrouwenklooster werd gesticht door een zekere graaf Ansfried en zijn echtgenote Hilsondis, ook wel Hereswint genaamd. Graaf Ansfried had een hoge functie in het leger van de Duitse keizer Otto I. Hij had eigendommen en rechten in deze streek, ontleend aan de Duitse keizer. Het was in die tijd niet ongebruikelijk dat edelen kloosters stichtten. Zijn dochter Benedicta werd aangesteld als abdis. In het begin van de dertiende eeuw veranderde het klooster geleidelijk in een wereldlijk Stift voor adellijke dames. Dit betekende dat men geen kloostergeloftes meer hoefde af te leggen en persoonlijke eigendommen mocht bezitten. In diezelfde periode, rond 1310, werd een afzonderlijke parochiekerk voor de inwoners van Thorn gebouwd, toegewijd aan de aartsengel Michaël. Ansfried schonk de Abdij met alle eigendommen aan het bisdom Luik dat viel onder het Heilige Roomse Rijk. Maar geleidelijk aan werd gebroken met de kerkelijke en wereldlijke autoriteiten. Er werd geen inmenging meer geduld in interne aangelegenheden en er werd gestreefd naar algehele onafhankelijkheid : alleen de paus werd nog erkend als geestelijke leider en de keizer als wereldlijke opperheer. En zo groeide het Stift uit tot een soeverein vorstendom.

Naast de vorstin-abdis, bijgestaan door kanunniken, kende het Stift een groot aantal kapelaans die de vele altaren in de kerk bedienden. Toen de Fransen in 1794 Thorn bezetten, betekende dat het einde van het vorstendom. De stiftdames waren met hun bezitttingen tijdig naar Essen gevlucht, waar de abdis eveneens de scepter zwaaide. De leegstaande stiftsgebouwen werden geplunderd en in 1797 is het Stift officieel opgeheven, waarna de gebouwen geleidelijk aan werden afgebroken. Alleen de kerk met interieur bleef behouden en werd parochiekerk. De in slechte staat verkerende parochiekerk werd door P.J.H. Cuypers gerestaureerd.

De kerk als museum

De voormalige abdijkerk geldt met haar barokke interieur, koorpartijen en twee crypten als een uniek gebouw. In de oostelijke crypte bevinden zich relieken en een beroemde mummie. Op het dameskoor en in de kapittelzaal worden de kerkschatten tentoongesteld.

Voormalige Stiftskerk, vernieuwd 1880, door oorlogshandelingen beschadigd 1944, herstel.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Stiftskerk. Gotische kruisbasiliek met krocht onder het koor, XIV; zijkapellen, een noordportaal en ten westen daarvan een archiefkamer en kapittelzaal, boven een lage gewelfde benedenruimte, XV. Westbouw XII, met twee ronde traptorens, van welke de zuidelijke evenals de gehele bovenbouw het resultaat is van een restauratie in 1860-'85. Zeer waardevol interieur met neoclassicistische stucbekleding. Kooraankleding in Lodewijk XVI stijl. Rijke inventaris o.a. hoofdaltaar, 1769; renaissancealtaar 1624. Enige barokaltaren. Laatgotische calvarie. Laatgotisch Marianum. Grafmonument voor Clara Elisabeth van Manderscheidt-Blankenheim (gest. 1688). Doopvont XV. Communiebank, XVIII. Orgel XVIII. Fraaie Lodewijk XVI aankleding in het z.g. Dameskoor, toegankelijk door een rijke trappenopgang, Kerkkapmuur.

Orgels

Hoofdorgel

Het 3-klaviers orgel is gebouwd door firma Vermeulen in 1951. Men maakte gebruik van de oude kas van het voormalige orgel, dat gebouwd werd door J.F. le Picard.

Koororgel

Het koororgel is gebouwd door firma Vermeulen in 1982.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Beeldjes