Tilburg, Bisschop Zwijsenstraat 7 - Visitatiekapel

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:
Genootschap:
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Tilburg
Plaats:	Tilburg
Adres:	Bisschop Zwijsenstraat 7
Postcode:	5038VA
Sonneveld-index:	08375
Jaar ingebruikname:
Architect:	A.G.M. de Beer
Huidige bestemming:	woongebouw (hoofdgebouw) en hogeschool (kapel)
Monument status:	Rijksmonument 521118

Geschiedenis

Tilburg, kloosterkapel OLV Visitatie met rechts daarnaast het nonnenkoor en daarnaast de nieuwbouw van de school; jk 11-02-2014

Vanwege de Kulturkampf die vanaf 1876 het kloosterleven in Duitsland onmogelijk maakte, moest de communiteit van zusters Visitandinnen Mülheim verlaten. Na tijdelijke vestigingen in Frankrijk, werd een onderkomen gevonden in Duistervoorde. In 1885 werd een definitieve bestemming gevonden in Tilburg. In 1986 fuseerde de communiteit met het klooster te Kraainem (België). Enkele zusters bleven in Nederland een eigen communiteit behouden in het KBO aan de Beuvenlaan te Someren. In 1986 werd het pand verlaten. [Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven]

Complex van gebouwen bestaande uit:

Hoofdgebouw, omgebouwd tot woningen/appartementen (Rijksmonument 35693)
Kapel, behouden als onderdeel van Fontys Hogescholen (Rijksmonument 521118)
Ziekenzaal met nonnenkoor, gedeeltelijk behouden als onderdeel van Fontys Hogescholen (Rijksmonument 521118)
Bijgebouwen, gesloopt en nieuwbouw Fontys Hogescholen

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Inleiding

KAPEL van het voormalige klooster van de Zusters van de Visitatie (Visitandinnen). Gebouwd in het laatste kwart van de negentiende eeuw in Neo-Gotische stijl, vermoedelijk naar plannen van A.G.M. de Beer.

Omschrijving

De bakstenen kapel heeft een rechthoekige plattegrond onder een zadeldak, gedekt met leien. Het schip is vier traveeën lang. Het koor is iets smaller en hoger en driezijdig gesloten.

Het object heeft een iets uitstekende bakstenen plint en aan de bovenzijde van de zijgevels een bakstenen fries met keperbogen. Op het dak een vierkante dakruiter bekroond door een vierkante spits, een kwartslag gedraaid ten opzichte van de toren.

In het midden van de voorgevel die door smalle steunberen in drieen wordt gedeeld is een openslaande houten deur met smeedijzeren beslag geplaatst. De deur heeft een spitsboogvormig bovenlicht, gevuld met glas-in-lood. Beide worden omlijst door geprofileerde baksteen en bekroond door een wimberg. Hierin is een gepleisterd veld met in laag reliëf een voorstelling van het Heilig Hart. In het midden van de topgevel bevindt zich een roosvenster met witte, gepleisterde achtpas als omlijsting. De topgevel is voorzien van een getrapt fries en wordt bekroond door een natuurstenen kruis. Links op de hoek staat een ranke zeskantige traptoren met spits en piron en verspringend ten opzichte van elkaar smalle zijn staande glas-in-lood raampjes aangebracht. De bovenste geleding heeft een uitstekende rand van geprofileerde baksteen. Daarboven bevinden zich spitsboogramen met glas-in-lood.

De linkerzijgevel heeft eenmaal versneden steunberen. Per travee is een spitsboograam met glas-in-lood aangebracht op brede natuurstenen afzaten. Tegen de linker zijkant van het koor is een eenlaagse blokvormige aanbouw onder schilddak geplaatst. De zijgevel heeft een iets uitstekende plint, de gevel wordt geleed door lisenen en is voorzien van een bloktandlijst. In de gevel zijn samengestelde spitsboogramen geplaatst. Het koor heeft een fries met keperbogen en is op een driedelig spitsboograam in de zijgevel na geheel blind.

In het interieur is de oorspronkelijke toestand bewaard gebleven. De wanden zijn gepleisterd en in het midden voorzien van een band. Per travee zijn lisenen aangebracht. De kapel heeft paneeldeuren. In het rechtergedeelte bevindt zich een trap. Links is de sakristie gevestigd. Het neogotische altaar en de glas-in-lood ramen zijn nog aanwezig.

Waardering

De kapel is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische en architectuurhistorische waarden.
Het gebouw is van cultuurhistorisch belang als vertegenwoordiger van de ontwikkeling van de katholieke congregaties in de negentiende eeuw.
Het is een goed en herkenbaar voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het congregatieklooster.
Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de detaillering.
Het is van belang vanwege de gaafheid van het exterieur en delen van het interieur.
De kapel heeft ensemblewaarde als een essentieel onderdeel van het geheel.

MIP omschrijving

Bouwstijl: neo-gotiek
Bouwperiode: van: 1890 tot: 1890
Gevels en materialen: bakstenen gevels. Spitsbogig ingangsportaal, traptorentje, pilasters, boogfries. Vier traveeen, geleed door steunberen. Kloostergedeelte heeft speklagen.
Vensters en deuren: spitsboogvensters, glas-in-lood ramen, roosvenster. Dubbele houten ingangsdeuren met beslag en spitsboogvormig bovenlicht. Kloostergedeelte heeft draai- en schuiframen. Vorktraceringen.
Dak en bedekking: zadeldaken met leidekking. Houten dakruiter en traptoren met ingesnoerde spitsen.
Bijgebouwen: tuinmuur in het verlengde van de kapel.
Bijzonderheden: kapel en kloostergedeelte, gebouwd ca. 1890 voor de in het naastgelegen pand gevestigde zusters van de Visitatie. Samen met nrs. 3 en 5.
Omschrijving: lange gevel kapel gelegen aan straatzijde. Parallel daaraan aan de tuinkant, het kloostergedeelte (twee vleugels in een hoek van 90 graden).

Afbeeldingen

Exterieur

kloostercomplex rechtsonder
oude ansichtkaart
vlnr: kapel, ziekenzaal met nonnenkoor, kloostergebouw
kloostergebouw (r)
ziekenzaal met daarachter de kapel
jk 11-02-2014
vrnl: hoofdgebouw, nieuwbouw (school), ziekenzaal met nonnenkoor, kloosterkapel; jk 11-02-2014
hoofdgebouw; jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 11-02-2014
jk 18-03-2014
jk 18-03-2014
jk 18-03-2014
jk 18-03-2014
jk 18-03-2014
jk 18-03-2014
jk 18-02-2014
op achtergrond de Dionysius; jk 18-03-2014