Tilburg, Pater Dondersstraat 16 - Kapel Peerke Donders

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:
Genootschap:
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Tilburg
Plaats:	Tilburg
Adres:	Pater Dondersstraat 16
Postcode:	5011XG
Sonneveld-index:	08386
Jaar ingebruikname:
Architect:	Jos Donders
Huidige bestemming:	Rooms-Katholieke kapel
Monument status:	Rijksmonument 521042

Geschiedenis

Peerke Donders kapel met replica van zijn geboortehuis; jk 05-03-2014

Houten kapel.

Peerke Donders werd in 1809 als zoon van een wever op deze plaat geboren. Na zijn priesterwijding werd hij in 1842 als missionaris uitgezonden naar Suriname. Hij trad toe tot de congregatie van de Redemptoristen. In de toenmalige Nederlandse kolonie Suriname werkte hij 27 jaar onder de melaatsen. Op 77-jarige leeftijd overleed Peerke Donders in Batavia (Suriname), het verbanningsoord voor melaatsen. Sinds 1921 ligt hij begraven in de kathedraal van Paramaribo.

Rond 1900 begon zijn verering en werd zijn geboortegrond een bedevaartsoord. Peerke Donders werd in 1982 zalig verklaard. Als bekendste Tilburger aller tijden leeft hij voort in de harten van veel Tilburgers. Die gaven hem een plaats in de hedendaagse stad als patroon van de mondialisering en de multiculturele samenleving.

Het bedevaartsoord bestaat uit:

Een in 1931 nagebouwd huisje naar een ontwerp van H. Frankefort.
Een kruiswegpark, aangelegd in 1926 met overgenomen kruiswegbeelden. Een eerste statie werd in 1937 geplaatst, de laatste in 1961.
Een paviljoen, geopend op 27 oktober 2009, in het park gelegen op de plaats van een openluchtkapel.
Een waterput, geslagen in 1923, ter vervanging van een oudere put waaruit wonderdadig water geput kon worden.
Een gedenkteken met beeltenis van Peerke Donders.
Een houten kapel (hieronder omschreven).

Het monument 'Petrus Donders', uit 1933, is een ontwerp van beeldhouwer K. Lücker (Roermond). Het werd onthuld op 10 september 1933. Het monument staat opgesteld aan de westkant tussen kapel en woonhuis.

De R.K. Kathedraal in Paramaribo, Suriname, is een prachtige houten kerk.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Inleiding

R.K. KAPEL "Petrus Donders" uit 1923 naar ontwerp van architect J. Donders (Tilburg). De vormgeving van de kapel komt overeen met de eenvoudige missiekerkjes, die de Nederlandse missionarissen in diverse missielanden van de wereld hebben gebouwd. De kapel wordt op 28 oktober 1923 ingezegend door Pater H. van Driel, rector van het Redemptoristenklooster te 's Hertogenbosch. Door de Zaligverklaring in 1982 werd de persoon van Peerke Donders "tot de Eer der Altaren verheven". In dat jaar wordt de kapel gerestaureerd naar ontwerp van architect F. Drijvers (Oisterwijk) en voorzien van een altaar met zijn beeltenis.

Omschrijving

De eenbeukige houten kapel op rechthoekig grondvlak heeft een zadeldak met groot dakoverstek. De kapel is vijf traveeen diep, ze heeft een smaller gebouwde driezijdige absis en ingangspartij onder een lager aangezet schilddak beide eveneens onder een groot dakoverstek. Op het dak een rode Tuile du Nord-pan. Het opgaande werk bestaat uit een gemetseld rood/paars bakstenen basement. Hierop een houten opbouw van staanders met een rabatdelen bekleding. Voor de kapel een gemetseld bordes met drie traptreden. De geveltoppen zijn met een houten kruis bekroond. Inwendig heeft de kapel vier houten spanten met ijzeren trekstangen. De spanten staan op houten muurstijlen. De sacristie van de kapel is gedeeltelijk uitgebouwd.

Waardering

De kapel is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van de katholieke devotie in het zuiden van Nederland en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de bedevaartplaatsen na 1900.
Het is van architectuurhistorisch belang door de aan een missiekapel in de tropen herinnerende vormentaal. Het heeft ensemblewaarden wegens de bijzondere samenhang van beeldengroepen en een herbouwd monument, het is tevens van belang wegens de detaillering.
Het is gaaf bewaard gebleven en van belang wegens de architectuurhistorische, bouwtechnische, typologische en functionele zeldzaamheid van een dergelijk complex.