Uden, Kerkstraat 24 - St. Petrus' Stoel te Antiochië

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	St. Petrus' Stoel te Antiochië
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Maashorst
Plaats:	Uden
Adres:	Kerkstraat 24
Postcode:	5401BE
Sonneveld-index:	08417
Jaar ingebruikname:	1890
Architect:	Weber, C.E.M.H.A.F.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 35829

Geschiedenis

Indrukwekkende grote kerk met dubbeltorenfront en grote kruisingkoepel: de grootste kerk in het omvangrijke oeuvre van architect Carl Weber (1820-1908) en tevens de grootste van de zes koepelkerken uit zijn latere oeuvre in Noord-Brabant (Vught, Geldrop, Lierop, Raamsdonk, Zevenbergschen Hoek).

Sinds 2008 is deze grote, zeer monumentale, kerk de centrale parochiekerk in Uden, na sluiting van drie andere, nieuwere kerken: de H. Geest in 1993; de H. Pius X en de St. Paulus, beide in 2008. De R.K. parochiekerk van Sint Petrus’ Stoel te Antiochië is in 2003-2005 gerestaureerd en in het weekend van 17-18 december 2005 weer in gebruik genomen. In het linker transept is het orgel geplaatst uit de gesloten en gesloopte Eindhovense Sint Joseph- of Tivolikerk.

De andere twee in 2005 nog resterende R.K. kerken in Uden zijn sindsdien allemaal gesloten. In Uden waren op zeker moment vier Rooms-Katholieke kerken. De Heilige Geestkerk is al een poos geleden gesloten. In de Sint Pauluskerk (1966, J. de Jong) is zondag 17 augustus 2008 de laatste dienst gehouden. De kerk is afgestoten. In de Sint Pius X Kerk is zondag 24 augustus 2008 de laatste dienst gehouden. Ook deze kerk is gesloten en afgestoten. Overgebleven is de belangrijkste van de 4 kerken: de Sint van Petrus’ Stoel te Antiochië. Boven de ingang een tweeklaviers orgel met vrij pedaal en elektro-pneumatische tractuur, gemaakt door T. Nöhren. Dit uit 1906 stammend orgel is een Rijksmonument en gerestaureerd in 1970. Het tweede orgel is gebouwd door Verschueren, oorspronkelijk in 1941 en na de Tweede Wereldoorlog hersteld en in twee fasen uitgebreid. Het is afkomstig uit de in 2005 gesloten Sint Josephkerk (Tivoli) in Eindhoven-Stratum. Dit orgel is in 2005 overgebracht naar de St. Petruskerk, waar het als koororgel is opgesteld in het linker transept.

Glas in lood

Het oorspronkelijke eenvoudige glas in lood stamt uit de bouwtijd en is van 1890. In 1921 (Mariakapel) en in 1928 (Jozefkapel) is het glas in lood van Jan Oosterman (Blaricum) gerealiseerd. In 1962-1968 vervaardigde Theo Mols in modern glas in lood de apocalyps van Johannes. Dit is een grote serie prachtige ramen, geplaatst in beide zijbeuken en linker- en rechter transept. De apocalyps van Johannes is als schildering door Jan Oosterman (Blaricum) ook te bewonderen in de koepel.

Monumentomschrijving Rijksdienst

St. Petrus' Stoel van Antiochië. Gewijd 1890, architect Ch. Weber. Driebeukige kruisbasiliek in neo-romano-gotische trant met achthoekige kruising, waarop een hoge koepeltoren. Slanke achthoekige torens ter weerszijden van de voorgevel en apsiden tegen koor en de sluitgevels van het transept. Alleen de koorapsis heeft een omgang. Een tweeklaviers orgel met vrij pedaal en pneumatische tractuur gemaakt door T. Nöhren in 1906. In 1970 door de firma Verschueren voorzien van een electrische tractuur die niet onder de bescherming valt. Het voornamelijk in rode baksteen uitgevoerde interieur heeft een alternerend stelsel van pijlers en zuilen, zesdelige gewelven over schip en transept en een stergewelf over het koor. Fijn gedetailleerde sculptuur aan de kapitelen. Altaarciborium uit de bouwtijd; koepelbeschildering door Jan Oosterman. Hoofdwerk uit de tweede periode van Weber. Klokkenstoel met klok van Petit en Fritsen, 1890, diam. 163 cm.

MIP omschrijving

Naam monument: St. Petrus' stoel van Antiochie
Bouwstijl: Neo-Romaans
Bouwperiode van: 1890 tot: 1890
Gevels en materialen: Baksteen, natuurstenen sierdelen.
Vensters en deuren: Rondboogramen in glas-in-lood.
Dak en bedekking: Zadel- lessenaar- en koepeldaken, leien.
Bijzonderheden: Drieb. kruisbasiliek in neo-romano-gotische trant met achthoekige kruising, waarop een hoge kopeltoren. Slanke achthoekige torens ter weerszijde van de voorgevel en apsiden tegen koor en de sluitgevels van het transept. Alleen de koorapsis heeft een omgang.

Omschrijving

Het voornamelijk in rode baksteen uitgevoerde interieur heeft een alternerend stelsel van pijlers en zuilen, zesdelige gewelven over schip en transept en een stergewelf over het koor. Fijn gedetailleerde sculptuur aan de kapitelen. Altaarciborium uit de bouwtijd; koepelbeschildering door Jan Oosterman. Hoofdwerk uit de tweede periode van Weber. NB. Nieuw portaal aangebouwd ca. 1960. Naast het voorplein H. Hartgroep in natuursteen, gesigneerd W.M. Harzing, 1930. Naast het beeld groep van de H. Petrus en knielende gelovigen.

Orgels

Nöhren-orgel

De nieuwe grote kerk in Uden werd in 1906 voorzien van een nieuw hoofdorgel. Het instrument is in 1970 gerestaureerd door Verschueren. Deze maakte de tractuur electro-pneumatisch. Adviseur bij de restauratie was Hub. Houët. In 2003 is het orgel in verband met een restauratie van het kerkgebouw ingepakt in plastic. Na de restauratie van de kerk is het orgel gerestaureerd door Nico van Duren.

(Bron:Orgeldatabase)

Verschueren-orgel

Het koororgel is in 1941 als opus 123 gebouwd door de firma L. Verschueren (Heythuysen) voor de St. Josephkerk, Tivoli, te Eindhoven. In 1959 wordt het door hen o.a. met een "Koppelwerk" uitgebreid, d.w.z. een werk dat geen eigen manuaal heeft, maar dat naar keuze op een van de beide manualen bespeelbaar is. In 2005 restaureert Nico van Duren (Maren-Kessel) het orgel en plaatst het in Uden. Het Koppelwerk krijgt daarbij een eigen manuaal en heet nu "Kroonpositief".