Udenhout, Slimstraat 9 - Lambertus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Lambertus
Genootschap:	Rooms-Katholieke kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Tilburg
Plaats:	Udenhout
Adres:	Slimstraat 9
Postcode:	5071EG
Sonneveld-index:	08427
Jaar ingebruikname:	1841
Architect:	Laffertee, J.H.
Huidige bestemming:	Rooms-Katholieke kerk
Monument status:	Rijksmonument 35842

Geschiedenis

Udenhout, gemeente Tilburg - St Lambertuskerk; jk 09-08-2012

Belangrijke neoclassicistische kerk met toren, en met (neo)barok meubilair. Tot de 18e eeuw behoorden de Udenhouters tot de parochie Oisterwijk. Wel kreeg het dorp in 1488 een eigen kapel. Na de Franse tijd bleek het aantal niet-katholieken zo klein, dat de kapel geen functie meer vervulde en werd afgebroken. Intussen werden de katholieke diensten in een schuurkerk gehouden, maar nog altijd in afhankelijkheid van de pastoor in Oisterwijk. In 1723 kreeg Udenhout zijn eigen parochie en werd er een nieuwe stenen schuurkerk gebouwd. Die bleek al gauw te klein en zo ontstond de wens een nieuwe, grotere kerk te bouwen. In de jaren 1840-1841 werd de huidige kerk gebouwd en op 10 oktober 1841 ingewijd. In 1951 werd de kerk vergroot met "twee zijbeuken": bedoeld wordt "een transept = dwarsschip", waardoor de plattegrond een kruisvorm kreeg..

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

R.K. Kerk van St. Lambertus. Gebouw in Waterstaatsstijl uit 1840-1841. Hallenkerk met dorische zuilen op hoge basementen, tongewelf in stuc over de middenbeuk, vlakke plafonds in de zijbeuken, Westtoren met gekoepelde lantaarn.

Inventaris: drie altaarretabels, 3 biechtstoelen van de Boxmeerse schrijnwerker Jacobus Beuijssen(?), virtuoos gesneden preekstoel van de Antwerpse beeldhouwer Jan Jozef Peeters en orgelkast van L. Mortelmans uit Antwerpen, alles uit de bouwtijd, evenals veertien houten heiligenbeelden van Peeters en Beuijssn.

Orgel met Hoofdwerk en Positief, in 1868 gemaakt door F.B. Loret, in 1998 door Vermeulen (Weert) gerestaureerd.

Vlaamse schilderijen: de verrezen Christus verschijnend aan de Maria's, Annunciatie en De Doop van Christus. Vier in Grisaille geschilderde doeken, voorstellende Vier Evangelisten, door de 17de eeuwse kunstschilder Jan de Bray uit Haarlem, 1957 afkomstig uit de Oud-Katholieke Seminariekapel van Amersfoort.

Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, 1941, met elektrische opwinding.

MIP omschrijving

Bouwstijl: Neo-Classicisme
Bouwperiode: 1840
Gevels en materialen: kerk met dorische zuilen op hoge basementen, tongewelf in stuc onder de middenbeuk.
Bijgebouwen: Kerkhof met calvarieberg. Gietijzeren hek.
Interieur: Drie altaarretabels, drie biechtstoelen, virtuoos gesneden preekstoel, orgelkast en heiligenbeelden, alles uit de bouwtijd.

In de periode 1955-1960 werd de kerk verfraaid met diverse beeldhouw- en houtsnijwerken, uitgevoerd door de Beierse beeldhouwer Leo Bäumler. Hij maakte 154 zijwanden voor de kerkbanken met elk een unieke afbeelding. Verder maakte hij o.a. 12 apostelkruisjes, een tabernakeldeur, twee engelen voor de Mariakapel en een kruisbeeld.

Omschrijving: Verv. interieur: houten heiligenbeelden. Vlaamse schilderijen: de verrezen Christus verschijnend aan de Maria's, annunciatie en De Doop van Christus. Vier in grisaille geschilderde doeken, voorstellende vier evangelisten, door Jan de Bray uit Haarlem, 1696, afkomstig uit de kapel van het Oud-Katholieke Seminarie te Amersfoort.

Kenmerken door de parochie omschreven

Achterzijde; jk 09-08-2012

De Sint Lambertuskerk is een zogenaamde Waterstaatskerk, omdat de bouw werd begeleid door ingenieurs van het Ministerie van Waterstaat. De kerk werd, zoals destijds gebruikelijk, opgetrokken in neoklassieke stijl. Uitwendig toont de kerk dan ook kenmerken van de Griekse en Romeinse Oudheid, een strakke wandverdeling en toepassing van pilasters en frontons getuigen daarvan. De neoklassieke stijl is ook in het kerkgebouw te zien aan de zuilen en pilasters, die met de koepel een hallenkerk vormen. In 1951 is de kerk uitgebreid met "twee zijbeuken", bedoeld wordt "een dwarsschip, transept, naar links en rechts", en zij verkreeg daarmee haar huidige kruisvorm. Het interieur van de kerk wordt gesierd door enkele fraaie kunstwerken. Het hoofdaltaar dateert van 1848 en is van de hand van de Antwerpse beeldhouwer J.J. Peeters, die vermoedelijk samen met de schrijnwerker J.F. Beuijssen uit Boxmeer ook de maker is van de bijzondere communiebank. Opmerkelijk aan het altaar zijn de meer dan levensgrote beelden in het middengedeelte, dat door twee zuilen is verdeeld. De zijaltaren zijn qua uitvoering identiek aan het hoofdaltaar. De preekstoel, ook van de hand van J.J. Peeters, is in 2001 grondig gerestaureerd. Achterin de kerk boven het portaal bevindt zich een Loret-orgel, dat in 1868 werd gebouwd en in 1996 geheel is gerestaureerd. Bijzondere vermelding verdienen ook de kerkbanken, die in de jaren 1955-1959 vervaardigd zijn door de Beierse kunstenaar Leo Bäumler. De zijwangen van de banken dragen fraai houtsnijwerk met zeer gevarieerde motieven: de litanie van alle heiligen, parabels uit het Evangelie, bloemen, bomen en verwijzingen naar Udenhoutse personen en activiteiten. Over de geschiedenis van de kerk is een boekje verschenen, het is verkrijgbaar op het secretariaat.