Ulrum, Asingastraat 43 - De Wijnstok

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	De Wijnstok
Genootschap:	Christelijke Gereformeerde kerk
Provincie:	Groningen
Gemeente:	Het Hogeland
Plaats:	Ulrum
Adres:	Asingastraat 43
Postcode:	9971CA
ID nummer:	01282
Jaar ingebruikname:	1948
Architect:	Bugel - Dijk, van, Gron.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	geen

Geschiedenis

Wederopbouwkerk met dakruiter.

Deze kerk was in 1946 de eerste nieuwgebouwde kerk sinds de scheuring van 1944, waaruit de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt ontstond. Het in sobere Delftse School-stijl gebouwde gebedshuis is ontworpen door de Winsumer architect K.G. Olsmeijer. Bijzonder is onder meer het dak met zichtbare spanten die zijn geïnspireerd op en afkomstig uit boerderijen in het Marne-gebied.

2018. Op 30 september 2018 is de kerk buiten gebruik gesteld. De kerkelijke gemeente is per 1 oktober 2018 opgeheven.
2019. Kerk is verkocht aan Christelijke Gereformeerde gemeente.

Het gebouw van de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Ulrum dat sinds oktober 2018 leegstaat heeft toch weer een kerkelijke bestemming. Aanvankelijk werd het kerkgebouw verkocht aan een particulier. In 2019 zijn kerk en pastorie voor drie ton verkocht aan de christelijke gereformeerde kerk van Ulrum. Die neemt het pand in gebruik als eigen kerkgebouw.

Orgel

Het orgel is gebouwd door A.S.J. Dekker in 1916 voor de Gereformeerde kerk in Houwerzijl. In 1990 is het orgel gerestaureerd en overgeplaatst naar de Gereformeerde kerk, Vrijgemaakt, in Ulrum door firma S. Steendam.

In de media

Uit: Dagblad van het Noorden d.d 30 september 2018

Voor het eerst sinds lange tijd zat de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Ulrum bomvol. En voor het laatst. Vandaag in de afscheidsdienst werd er gebeden, gepreekt en getreurd. En gezongen. Hulpkoster Ubel Haveman (42) helpt ouden van dagen uit hun jas, sjouwt extra stoelen naar binnen, wijst de weg. Het is druk deze laatste zondag van september, tevens de laatste zondag voor de vrijgemaakte kerk in Ulrum. Na 73 jaar sluit die z’n deuren, omdat er te weinig kerkgangers zijn. ,,Het zat er al lang aan te komen’’, zegt Haveman. ,,De middagdienst was er al af, de laatste dominee is jaren geleden al vertrokken, gastpredikanten verzorgden sindsdien de dienst.’’ Dit is de kerk die hij zijn hele leven kent. Hij maakte vroeger mee, toen ze fuseerden met de kerk van Houwerzijl, dat de kerk zo vol zat dat er tijdens de dienst zelfs mensen in het halletje stonden. Hoe anders is dat nu. De kerk is vergrijsd en zit bij lange na niet vol. Maar vandaag wel, vandaag zegt iedereen die een beetje gevoel heeft bij de vrijgemaakt gereformeerde gemeenschap van Ulrum de kerk vaarwel. Het heeft iets van een begrafenis, waar rouw en herinneringen door elkaar lopen, waar de loftrompet wordt gestoken over de overledene. Laat dat maar over aan voorganger Adrian Verbree die hier van 1988 tot 1993 op de kansel stond en zich vandaag voor even een kwart eeuw terug in de tijd waant. Hij herinnert zich een kerkdienst in 1991. Zoals altijd stonden er twee glazen water voor hem klaar op de kansel - spraakwater voor tijdens de preek. Toen hij gewoontegetrouw een slok nam, wist hij dat het jenever was. Hij gaf geen krimp en pakte even later het andere glas. Ook jenever. En hij deed alsof hij straf bleef doordrinken. Hij verhaalt over weemoed en verdriet, berusting, hoop en geloof. Over de Ulrumse dominee Hendrik de Cock die de hervormde kerk de rug toekeerde, over de eerste nieuwgebouwde vrijgemaakte kerk in Nederland, aan de Asingastraat in Ulrum, in 1946 gebouwd met gebruikte stenen van een boerenschuur. Over de euforie van een groeiende kerk, over de vermoeiende neergang ook met als slotstuk deze laatste dienst.

,,Met pijn in ons hart sluiten we dit godshuis waar balken en stenen zijn verweven met vlees en bloed’’, zegt hij om de gemeenschap vervolgens vooral op het hart te drukken dat de Almachtige iets met Ulrum en de gelovigen voor had. ,,U bent stuk voor stuk een steen die hergebruikt gaat worden, laat toch niemand dit moment aangrijpen om te verdwijnen voor de Heer.’’

In de media

Uit: Reformatorisch Dagblad d.d. 5 maart 2020

Cgk Ulrum nam de Bijbel en de banken mee

Na de laatste dienst in het oude kerkgebouw van de christelijke gereformeerden in Ulrum in december werd de open kanselbijbel weggedragen. Ouderling A. van der Heide bracht de Bijbel het nieuwe bedehuis in. „Het Woord gaat ons voor.”

De zon schijnt in Ulrum. De enkele wandelaar op straat groet vriendelijk. Het is rustig in het Groningse dorpje vlakbij de Waddenzee.

In het kerkgebouw van de christelijke gereformeerde kerk aan de Asingastraat zijn de ouderlingen Albert van der Heide en Andries Slager al aanwezig. Met veel gemeenteleden zijn ze heel wat uren bezig geweest met de verbouwing van de voormalige vrijgemaakt gereformeerde kerk. Sinds december kerken de christelijke gereformeerden in het gebouw.

Van der Heide: „De vrijgemaakten hebben hier jaren gekerkt. Ze hebben de kerk ook zelf gebouwd, in 1946. Destijds was dit het eerste eigen kerkgebouw van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV). Het materiaal waarvan men de kerk bouwde, was afkomstig van een afgebroken boerderij uit de omgeving. Na de oorlog was er weinig bouwmateriaal beschikbaar.”

Jarenlang bleef de kerk in gebruik voor erediensten van de vrijgemaakten. Totdat er in 2018, na jarenlange terugloop, nog maar 130 leden waren. De gemeente werd opgeheven; de overgebleven leden sloten zich aan bij een gemeente in de buurt en de gkv in het naburige Leens. Het kerkgebouw en de pastorie kwamen leeg te staan.

Slager: „De kerkzaal in ons oude kerkgebouw was iets kleiner. Maar in onze nieuwe kerk is meer zaalruimte. Bij de oude kerk hadden we ook een ruimte bijgebouwd, op een tijdelijke vergunning. En de huidige kerk staat ook meer in het centrum van het dorp.”

Identiteit

Van der Heide: „Dan heb je een kerk gekocht. Onze vertrouwde omgeving lieten we achter. Dat is best een overgang. We wilden onze identiteit en sfeer graag behouden.”

De kleuren in het kerkgebouw werden daarom aangepast, de kenmerkende blauwgroene kleur die het oude bedehuis sierde, is in het nieuwe gebouw ook gebruikt. Ook het bord achter de preekstoel ging mee, evenals de kerkbanken. De tegelvloer moest plaatsmaken voor een houten vloer. Het gebouw werd voorzien van dakisolatie en ledverlichting.

Een rondgang door de gemeente voor een financiële bijdrage viel goed uit. De leden hebben de verbouwing in eigen beheer uitgevoerd.

De gemeente van Ulrum wordt volgens Slager steeds meer een streekgemeente en groeit. Dat is niet alleen verblijdend, vindt hij. „De aanwas komt van mensen die de GKV verlaten hebben. Daarom hebben we op dit moment zo’n 120 leden, tegenover 85 enkele jaren geleden.”

Zangbundel

In de christelijke gereformeerde kerk in Ulrum wordt uit de Herziene Statenvertaling gelezen. De gemeente zingt uit de psalmberijming van 1773 en gebruikt daarnaast de zangbundel van de Ichthusgemeente van Urk. Van der Heide: „Je moet met elkaar de vrede bewaren. In ons gebouw gebruiken we een beamer. Die geeft alleen de liturgie weer. We willen graag dat de mensen hun Bijbel meenemen. We hebben ook geen kindernevendiensten. Er is een kerkdienst waar ook onze kinderen bij zijn, daar krijgen ze hun geestelijk voedsel, evenals op de verenigingen die we hebben.”

In Ulrum komen predikanten „uit de breedte van de CGK, ook vanuit Bewaar het Pand”, aldus Van der Heide. „En ze reizen graag naar Ulrum om te preken. Ze komen allemaal bij dezelfde Persoon uit: Jezus Christus, en Dien gekruisigd. Daar gaat het om.”

Het orgel in de christelijke gereformeerde kerk van Ulrum stamt uit 1915. Firma A. S. J. Dekker uit Goes bouwde het instrument en plaatste het in de vrijgemaakt gereformeerde kerk van Houwerzijl. De bouwkosten bedroegen destijds 1750 gulden.

In 1990 plaatste orgelmakerij Steendam uit Roodeschool het orgel over naar de toenmalige vrijgemaakt gereformeerde kerk van Ulrum.

Tijdens de restauratie van 1990, ook door Steendam, is de orgelkast vernieuwd, evenals de windkanalen en windvoorziening. Het pijpwerk werd hersteld en geïntoneerd.

Tijdens de recente verbouwing is het instrument schoongemaakt en gestemd. Het eenklaviersorgel, met aangehangen pedaal, telt negen stemmen.