Veenhuizen, Hoofdweg 120 - Synagoge (1839 - 1939)
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Genootschap: | Israëlitisch |
| Provincie: | Drenthe |
| Gemeente: | Noordenveld |
| Plaats: | Veenhuizen |
| Adres: | Hoofdweg 120 |
| Postcode: | 9341BH |
| Sonneveld-index: | 14262 |
| Jaar ingebruikname: | 1839 |
| Architect: | Metzelaar, W.C. |
| Huidige bestemming: | kantoor |
| Monument status: | Rijksmonument 469406 |
Geschiedenis
In Veenhuizen, dat als heropvoedingsgesticht voor bedelaars en zwervers is opgericht in de tijd van Koning Willem I, werd in 1839 een synagoge ingericht, er was tevens een joodse begraafplaats. Na 1890 werden er geen joden meer naar de instelling gestuurd en raakten zowel de synagoge als de begraafplaats in onbruik. In 1894 hoofdkantoor Rijkswerkinrichting Veenhuizen.
In 1938 verbleef een aantal joden, die na de Reichskristallnacht naar Nederland gevlucht waren, korte tijd onder erbarmelijke omstandigheden in de inrichting Veenhuizen.
Monumentomschrijving Rijksdienst
SYNAGOGE, gebouwd in 1839 in opdracht van de Maatschappij van Weldadigheid. Rond 1900 verbouwd in opdracht van het Ministerie van Justitie volgens ontwerp van W.C. Metzelaar en van de naam 'Hoofdkantoor Directie' voorzien. Van belang zijn tevens de erfaanleg met klinkerbestrating en de beplanting met leilinden. Rond 1960 is het gebouw uitgebreid met een buiten de bescherming vallende houten aanbouw. Het interieur is niet meer oorspronkelijk.
Omschrijving
Evenwijdig aan de weg gelegen sober vormgegeven bakstenen gebouw op rechthoekige grondslag met aan de achterzijde kleine, eveneens bakstenen haakse aanbouw; zadeldak met wolfseinden belegd met pannen; eenvoudige goot op klossen en windveren. Het rechtergedeelte onderscheidt zich door 6-ruits schuiframen die minder hoog zijn dan de 6-ruitsschuifvensters met ontlastingsboog (metselmozaïek). In dit gedeelte zit een paneeldeur met bovenlicht. In de kopse gevel zit een rondlicht.
Waardering
De synagoge is typerend voor het verzorgingsniveau van de Rijkswerkinrichting (in casu de kerkelijke verscheidenheid) en als zodanig een essentieel en wat betreft oorspronkelijke functionele samenhang een uniek onderdeel van het uitzonderlijk waardevolle gebied Veenhuizen. Voorts is het gebouw van architectonisch, typologisch en stedenbouwkundig belang.
Externe links
Afbeeldingen
foto:C.Valkenburg
