Veld 't, Rijdersstraat 109 - Martinus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Martinus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Holland
Gemeente:	Hollands Kroon
Plaats:	Veld, 't
Adres:	Rijdersstraat 109
Postcode:	1735GC
Inventarisatienummer:
Jaar ingebruikname:	1854
Architect:	Theo Molkenboer (1796 - 1863)
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	geen

Geschiedenis

Driebeukige neoclassicistische pseudo-basiliek met toren in enigszins romaniserende vormen, in 1853-54 door Th. Molkenboer gebouwd. In het middenschip een gestuct tongewelf, in de zijbeuken vlakke plafonds. Rijk bewerkte kansel uit 1866 door Louis Veneman. Hoogaltaar uit 1927 door J.P. Maas, altaarstuk door Jan Oosterman.

De St. Martinuskerk te 't Veld is een typisch voorbeeld van een kerk in neoclassicistische stijl naar een ontwerp van Waterstaatsarchitect Theo Molkenboer. Het is de eerste grote kerk in Westelijk West-Friesland, omdat deze kerk destijds een sterk regionale functie had en de parochianen uit veel naburige dorpen kwamen, zoals Waarland, Heerhugowaard, Winkel, Nieuwe Niedorp. In diverse van deze dorpen werden later kerken gebouwd. De bouwpastoor woonde in de pastorie van 't Veld. Voordat in 1853 deze kerk werd gebouwd, stond op de plek van de kerk al een houten gebouw, maar dat was aan vervanging toe. Daarvoor kerkten de katholieken in het geheim met behulp van klopjes en een priester die op een geheime plek woonden, omdat de protestantse overheid de katholieken in deze streek niet duldde. De kerk is door de jaren heen aangepast aan de nieuwe eisen van de liturgie, maar het oude kerkinterieur is in stand gebleven, zoals de kunstzinnige preekstoel, in eikenhout uitgevoerd door de fa Veneman uit Den Bosch ( 1866) en het Ypma orgel ( 1871). De kerk is gemeentelijk monument (?). In Westwoud ( oostelijk West-Friesland) staat eveneens een Molkenboer kerk die Rijksmonument is. In de kerk is alles bij het oude gebleven en er mocht niets veranderd worden zoals deze destijds was gebouwd. Het kerkinterieur is in overdaad aanwezig. De St. Martinuskerk wordt jaarlijks op gebreken gecontroleerd door de Monumentenwacht, en onlangs (wanneer?) zijn de kerk en pastorie in frisse kleuren weer geschilderd en mankementen aan dakgoten etc. verholpen. Opvallend in deze regio is dat de protestantse kerken van de negentiende eeuw veel kleiner werden gebouwd, maar de parochie 't Veld was zo uitgestrekt en had zoveel parochianen dat men deze grote kerk ging bouwen. Ondanks dat er in drie naburige dorpen, Waarland, Heerhugowaard Noord en Nieuwe Niedorp eigen kerken zijn gebouwd, heeft 't Veld veel parochianen die erg gesteld zijn op dit fraaie kerkgebouw.