Wadenoijen, Lingedijk 23 - Kerk te Wadenoijen
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Kerk te Wadenoijen |
Genootschap: | Protestantse gemeente Tiel |
Provincie: | Gelderland |
Gemeente: | Tiel |
Plaats: | Wadenoijen |
Adres: | Lingedijk 23 |
Postcode: | 4014MB |
Jaar ingebruikname: | 13e eeuw |
Architect: | |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument35621(kerk); 35622(toren); 35620(pastorie) |
Geschiedenis
Historische dorpskerk met toren.
Interieur en exterieur zijn grondig gerestaureerd en op 24 januari 2004 weer in gebruik genomen. Het interieur is gewijzigd en de preekstoel heeft een andere plaats gekregen.
Zondag 4 september 2005 is in de kerk een nieuw orgel in gebruik genomen. Het is het oude orgel uit de Gereformeerde Kerk van Boerakker (Gr), in 1808 gebouwd door Albert van Gruisen uit Friesland en overgeplaatst en gerestaureerd door restaurateur Albert de Graaf. (50-03/52-04/55-06)
Monumentomschrijving Rijksdienst
Kerk
Hervormde kerk. Eenbeukige dorpskerk, bestaande uit een romaans, tufstenen schip, waarvan de muren rondboogvensters en lisenen met rondbogen bezitten en een hoger, 15e eeuws koor met driezijdige sluiting en natuurstenen banden. Gerestaureerd omstreeks 1955. Koor met houten balkenzolder; schip met ziende kap. Tot de inventaris behoren: de Lodewijk XIX-preekstoel met koperen lezenaar; een herenbank met overhuiving, omstreeks 1720 en twee koperen kronen, 18e eeuw. Houten gebodenbord met pilasters en gemarmerde omlijsting, 1711. In het middelste koorvenster een gebrandschilderd glas met alliantiewapen, 1728. Orgel met een manuaal en aangehangen pedaal gemaakt door A. van Gruisen in 1808 met gebruikmaking van 17e eeuws pijpwerk mogelijk van Anthonie Verbeek. Voorzien van onderkas en nieuwe mechaniek door A. de Graad in 2004.
Toren
Tufstenen bouwwerk uit de 12de eeuw met in de klokkenverdieping galmgaten met deelzuiltjes en ingesnoerde naaldspits. Mechanisch torenuurwerk M. van de Kerkhof en Zonen, Aarle-Rixtel, 1949, is buiten gebruik gesteld.
Pastorie
Hervormde Pastorie. Huis met verdieping en zadeldak, 1843. Deur met bovenlicht en pilasteromlijsting; vensters met schuiframen uit de bouwtijd.
Orgel
Het orgel (Rijksmonument) is in 1808 gebouwd door Albertus van Gruisen (Leeuwarden) voor de r.-k. schuilkerk St. Martinus te Dokkum. Van Gruisen maakt daarbij gebruik van oudere bestanddelen van het vorige orgel in deze kerk, dat rond 1635 vervaardigd werd door de orgelmaker Antonie Verbeeck uit Groningen, wellicht voor de hervormde kerk van Brantgum. In 1873 plaatst de firma L. Ypma (Alkmaar) het instrument over naar de nieuwe r.-k. kerk van Dokkum. De klaviatuur wordt daarbij naar de zijkant verplaatst. Nadat Van Dam een nieuw orgel levert, wordt het Verbeeck/Van Gruisen-orgel in de chr. geref. kerk te Enumatil geplaatst. In 1923 verhuist het naar de geref. kerk van Boerakker. Daar raakt het orgel in verval. In 1990 wordt het door een nieuw orgel van A.H. de Graaf vervangen, die het oude orgel demonteert en opslaat in afwachting van een nieuwe bestemming. Die komt er in 2004. De Graaf reconstrueert de oorspronkelijke aanleg van het instrument, restaureert het en breidt het uit met een aangehangen pedaal. Onderkas en mechanieken worden door De Graaf nieuw gemaakt. In 2005 wordt het in de kerk van Wadenoijen in gebruik genomen.
Dispositie
- Manuaal: Prestant 8' discant - Holpijp 8' - Octaaf 4' - Fluit d’amour 4' - Quintfluit 3' - Octaaf 2' - Sesquialtera 2⅔' 2 sterk discant (2005) - Tremulant (2005).
- Pedaal: aangehangen.
Mechanische sleeplade. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-g. Temperatuur: 1/6-komma middentoon. Winddruk: 64 mm. WK.