Brontekst bekijken van Foudgum, Piet Paaltjenspaad 1 - Mariakerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Foudgum]]
[[Categorie:Gemeente Noardeast-Fryslân]]
[[Categorie:Provincie Friesland]]
[[Categorie:SAFT]]

{{#display_map: 53.34531,5.94160|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Mariakerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Protestantse gemeente Mei-Inoar Ien Raard-Foudgum C.A.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Friesland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Noardeast-Fryslân
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Foudgum
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Piet Paaltjenspaad 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" |  9154BD
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 08944
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1808
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|38697}}
|}

==Geschiedenis==
Toren 12e eeuw.
De kerk, gebouwd in 1808 aan een 12de eeuwse toren, is 1 mei 2007 overgenomen door de stichting aldefrysketsjerken. De kerk wordt gerestaureerd en 1 januari 2008 kan de protestantse federatie Foudgum c.a.-Raard de kerk voor hun diensten huren. (58-07)

Piet Paaltjens was het pseudoniem van de Nederlands dichter en predikant François Haverschmidt die in Foudgum enige jaren predikant was.

* 2021 - In het Friese terpdorp Foudgum is een begin gemaakt met een onderhoudsbeurt van de toren van de Mariakerk. Het werk wordt uitgevoerd in opdracht van de stichting Monumentenbehoud van de gemeente Noordoost-Friesland, de eigenaar van de toren. De rest van de kerk in Foudgum, net boven Dokkum, krijgt een schilderbeurt, in opdracht van de Stichting Alde Fryske Tsjerken, sinds 2007 de eigenaar van de kerk. Eind september moet het werk aan de kerk en de toren klaar zijn. Om schade aan de grafzerken op de begraafplaats rond de kerk te voorkomen, is op dit moment een groot aantal graven met houten platen afgedekt. De toren van de Mariakerk dateert ongeveer uit het jaar 1200, de kerk uit 1808. De kerk is onder meer bekend door ds. Francois Haverschmidt, die van 1859 tot 1862 in Foudgum stond. Haverschmidt is als dichter bekend gebleven onder zijn pseudoniem Piet Paaltjens. De kerk staat aan het Piet Paaltjenspad. De burgerlijke gemeente Dongeradeel gebruikt de Mariakerk als trouwlocatie. De protestantse gemeente Foudgum, Raard en Bornwird belegt er om de veertien dagen een zondagochtenddienst. De kerk is een rijksmonument en fungeert ook als dorpshuis.
* (Bron:Contactbrief 145/2021)

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk. Op een door een ringweg omgeven terp gelegen kerkje, waarvan het schip in 1808 opgetrokken is. De toren vormt een restant van een z.g. gereduceerd westwerk blijkens de gedichte doorgangen die zich aan de noord- en zuidgevel aftekenen. Inwendig eenvoudige 17e eeuwse preekstoel met achterschot en klankbord. Kabinetorgel met een klavier. In 1924 vanuit Leeuwarden door Bakker en Timmenga geplaatst in Foudgum. Bij de laatste restauratie in 1989 werden de deuren van de orgelkas gereconstrueerd. De gewijzigde aanleg van de Klaviatuur en registratuur bleef gehandhaafd. Drie 18e eeuwse zerken. Klokkestoel met gelui van twee klokken, waarvan één van anonieme gieter uit 1395, diam. 84 cm. en één van J.N. Derck, 1732, diam. 68 cm. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, in de bovenrand: ANNO 1641, is in 1978 gerestaureerd en geautomatiseerd.

==Externe links==
*[http://www.aldefrysketsjerken.nl/pag/kerkinfo/foudgum_1.html Website Stichting Oude Friese Kerken]
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/Mariakerk_(Foudgum) De kerk op Wikipedia]
* {{Wikimedia|Mariakerk_(Foudgum)}}
* {{Wikidata|Q3611592}}
* {{Kerkfotografie|mariakerk-foudgum/}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Bestand:Kerk in 1723 tekening Stellingwerf Collectie Fries Museum - Foudgum - 20073700 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1723)
Bestand:Kerkfoud3416.jpg | foto 1940 - WG
Bestand:Kerkfoud3417.jpg | foto 1940 - WG
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd. 1808 toren 12e Mariakerk NH. opname 21-12-2009 foto. Jelle Visser Dokkum..JPG|opname 21-12-2009, Jelle Visser, Dokkum
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (1).jpg|foto: André van Dijk, Veenendaal
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (13).jpg|foto: André van Dijk. Veenendaal
Bestand:Mariatsjerke Foudgum.jpg|foto:Theun/wikimedia
Bestand:Mariakerk Foudgum.jpg|foto:Gouwenaar/ wikimedia
</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Bestand:Interieur naar het oosten - Foudgum - 20073679 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Bestand:Interieur naar het westen - Foudgum - 20073680 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (1959)
Kerkfoudgum9757.jpg | foto 1970 - WG<br />kabinetorgel
Afbeelding:Foudgum, herv kerk4 (Small).jpg‎ | kabinetorgel met gereconstrueerde deuren
Afbeelding:Foudgum, herv kerk5 (Small).jpg‎ 
Afbeelding:Foudgum, herv kerk6 (Small).jpg‎
Afbeelding:Foudgum, herv kerk1 (Small).jpg‎
Afbeelding:Foudgum, herv kerk2 (Small).jpg‎ 
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (2).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (12).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (4).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (10).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (11).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (7).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (6).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (3).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (5).jpg|Foto:André van Dijk
Afbeelding:08944 Foudgum PKN. Hervormd Maria 1808 toren 12e Piet Paaltjespad 1 Fr. foto. André van Dijk. Veenendaal (8).jpg|Foto:André van Dijk
</gallery>