Zandeweer, Hoofdstraat 7 - Johannes de Doperkerk

Algemene gegevens
Genootschap :	PKN Hervormd
Gemeente :	Eemsmond
Plaats :	Zandeweer
Adres :	Hoofdstraat 7
Provincie :	Groningen
Jaar ingebruikname :	13 e
Huidige bestemming:	kerk
Naam kerk :	Johannes de Doper
Architect :
Monument-status:	Rijksmonument 23471
Inventarisatienummer :	01383

Geschiedenis

Toren 15 e

Monumentomschrijving Rijksdienst

Hervormde kerk en toren op omheind kerkhof. Grotendeels 13de eeuws kerkgebouw overkluisd door gekoppelde kruisribgewelven; halfrond gesloten koor; de twee westelijke traveeën jonger. In de kerk rijk gesneden preekstoel met trap, achterschot en klankbord; doophek; doopschaal op arm; twee herenbanken met opzetstuk op het achterschot en gesneden zijstukken met bekroningen, 1679. Vier blakers. Bank en paneelwerk en met vier koperen blakers. Tegen de wand van het koor lambrizering met banken, 17de eeuws en tochtportaal. Orgelkas met rugpositief en balustrade met gesneden bekroningen, orgel uit 1731, gemaakt door A.A. Hinsz. Avondmaalstafel, 1758. Verscheidene zerken o.a. een uit 1507, een zeer grote van bewoners van de borg Oenema, een 1702 met koperen kwartier en alliantiewapenen (Clant-Lewe). Geschilderd wapenbord Alberda-Cant. Vrijstaande klokkentoren gedekt door zadeldak met spitsje. Klokkenstoel met gelui van twee klokken, waarvan één van H. Kokenbacker, 1467, diam. 107 cm. en één van waarschijnlijk dezelfde gieter H. Kokenbacker, 1467, diam. 100 cm. Mechanisch torenuurwerk W.J. Koek, Midwolda.

Orgel

Het orgel is in 1731 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz (Groningen). In 1902 restaureert J. Doornbos (Groningen) het, plaatst een nieuwe balg, wijzigt de dispositie en intoneert het pijpwerk opnieuw. K. Doornbos (Groningen) restaureert in 1944-1945 de lade van het Rugwerk. In 1984 reconstrueert A.H. de Graaf (Hoogland) twee registers van het Rugwerk. De Vox humana wordt in 1986 gerestaureerd door de firma Oscar Metzler & Söhne en Bernhardt Edskes uit Dietikon (Zwitserland). De firma Gebr. Reil (Heerde) restaureert het instrument in 2008 en herstelt de oorspronkelijke dispositie en intonatie.

Dispositie

Hoofdwerk (manuaal 1): Quintadena 16' - Praestant 8' - Floite dues 8' - Octaav 4' - Nassat Quint 3' - Super Octaav 2' - Mixtuir ⅔' 3-6 sterk (2008) - Trompet 8'.
Rugwerk (manuaal 2): Rohr Floit 8' - Praestant 4' - Super Octaav 2' - Walt Floit 2' - Quinta 1½' (1984) - Sexquialter ⅔' 2 sterk (1984); Scharp ½' 4 sterk - Vox humana 8'.
Pedaal: aangehangen.
Manuaalkoppeling. Tremulant (2008). Twee afsluiters.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-c3. Pedaalomvang: C-d1. Toonhoogte: a1 = 445 Hz. Temperatuur: Werckmeister III. Winddruk: 76 mm. WK.