Amstelveen, Haagbeuklaan 3 - Heilige Geest (1962 - 2016)

[[Categorie:BuiK]

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Heilige Geest
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Holland
Gemeente:	Amstelveen
Plaats:	Amstelveen
Adres:	Haagbeuklaan 3
Postcode:	1185KK
Sonneveld-index:	04706
Jaar ingebruikname:	1962
Architect:	Groot, J. de
Huidige bestemming:	buiten gebruik
Monument status:	Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Grote, belangrijke, moderne zaalkerk, met losstaande klokkentoren en prachtige semi-losstaande ronde doopkapel. Diverse mooie details betreffen het tegeltableau boven de ingang naar ontwerp van Huub Levigne (1905-1989); het reusachtige raamwerk ‘Heilige Geest’ aan de voorzijde van de kerk; de ronde doopkapel, geheel opgetrokken in glas-in-lood; de glas-in-loodramen van de dagkapel aan de rechterzijde van de kerk. Al het glas-in-lood is ontworpen door Levigne.

De kerk werd ook wel Kruispunt genoemd, wegens een samenvoeging in loop jaren 1980 van de Heilige Geestparochie met een andere parochie in Amstelveen-Zuid, die vieringen hield in een multifunctionele zaal "Kruispunt". Rechts van de grote kerkzaal was tot 2016 een dagkapel geopend, die ook voor kleinschalige vieringen, b.v. uitvaarten, werd gebruikt.

Begin 2010 is de kerk aangewezen als Gemeentelijk monument. In 2012 kwamen berichten naar buiten dat de kerk op middellange termijn aan de eredienst zou worden onttrokken. Het was de bedoeling dat als centrale R.K. kerk voor het zuiden van Amstelveen de monumentale St. Urbanuskerk in Amstelveen-Bovenkerk in gebruik zou blijven. Enkele attributen zijn in 2016 ook daadwerkelijk overgebracht naar de St. Urbanuskerk, welke in september 2018 door een felle uitslaande brand zwaar werd beschadigd. De kerk is aan de Rooms Katholieke eredienst onttrokken in een afscheidsviering op zondag 15 mei 2016. Sinds 2018 zijn zowel plannen tot sloop als tot hergebruik gemaakt. Het gebouw is vervolgens verkregen door projectontwikkelaar BMB, die In samenwerking met de gemeente Amstelveen is gestart met de planvorming voor de transformatie van de locatie. Hierbij zal de monumentale kerkzaal een nieuwe functie krijgen en op een deel van de locatie zullen appartementen worden gerealiseerd.

In afwachting van een nieuwe bestemming werd het gebouw een aantal jaren toch weer gebruikt als kerk, en wel door de Debre Besrat Heilige Gabriel kerk. Deze stelt zich ten doel de Ethiopische orthodoxe tewahido christenen in Nederland de beleving van hun godsdienst volgens leer en traditie van de Ethiopische orthodoxe eredienst te onderrichten. Het geven van godsdienstles en elkaar ontmoeten staan centraal, maar ook zet de parochie zich in voor activiteiten op het vlak van zorg welzijn, educatie voor kinderen en maatschappelijke thema's. De kerkdienst wordt geleid door de hoofdpriester, bijgestaan door andere priesters en diakens die elke zondag en op andere speciale dagen sacramentele en andere diensten aan de gemeenschap bieden. Deze gemeenschap houdt nu (vanaf ± 2018) vieringen, op zaterdagen, in de R.K. St. Augustinuskerk in Amsterdam-Buitenveldert.

2022 - Er komt een informatieavond over de 57 koopappartementen die worden gebouwd op de plaats van de Heilige Geestkerk aan de Lindenlaan (hoek Haakbeuklaan). Omwonenden kwamen destijds in opstand, omdat zij de kerk niet volledig gesloopt wilden zien. Die wordt gehouden op dinsdag 17 januari 2023 van 19.00 tot 20.30 uur in de voormalige koffieruimte van de kerk. Die kerk wordt de huisvesting van dagopvang voor kinderen.

In de media

Persbericht, 29 april 2019

Heilige Geestkerk: wijkcentrum?

Wijkplatform Keizer KarelPark wil een wijkcentrum in de leegstaande Heilige Geestkerk. Zij heeft daarover een brief geschreven aan burgemeester en wethouders en de raadsfracties. Een belangrijke zet van het wijkplatform: er is tenslotte in onze wijk nog geen echt wijkcentrum zoals we die in andere wijken kennen. Wij hopen en gaan er vanuit dat de lokale politiek dit signaal serieus oppakt. De Heilige Geestkerk aan de Haagbeuklaan in Amstelveen staat al enkele jaren leeg. De kerk is verkocht aan een projectontwikkelaar die op deze plaats woningen wil bouwen. Het Wijkplatform wil zich sterk maken voor het behoud van de kerk en hergebruik van het gebouw ten behoeve van de wijk Keizer Karelpark.

Behoud monumentale waarden in de wijk

Het Wijkplatform Keizer Karelpark wil de monumentale waarden in de wijk behouden. De Heilige Geestkerk is een gemeentelijk monument. De kerk is zowel cultuurhistorisch als bouwkundig van belang voor Amstelveen en voor de wijk Keizer Karelpark. De historie van de uit 1962 stammende Heilige Geestkerk is belangrijk voor de ontwikkeling van het naoorlogse Amstelveen en voor Keizer Karelpark in het bijzonder. De kerk is gebouwd in een tijd dat de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog vastere vormen begon aan te nemen en Amstelveen een sterke groei doormaakte. Een fors deel van de gemeente is toen tot stand gekomen. In die tijd werden voor het groeiende aantal inwoners veel kerken en scholen gerealiseerd, waaronder de Heilige Geestkerk. De meeste van deze kerken en scholen zijn inmiddels gesloopt.

De Heilige Geestkerk is een goed voorbeeld van een kerk die werd gebouwd in een tijd dat de verzuiling nog een rol speelde. De kerk is tot stand gekomen via een inzamelingsactie onder parochianen, vooral bewoners van de wijk Keizer Karelpark. De kerk is dus door bewoners, voor bewoners gebouwd. De Heilige Geestkerk is voorzien van een aantal details die de kerk bijzonder maken, zoals: het tegeltableau boven de ingang dat de uitstorting van de Heilige Geest over de apostelen (op Pinksterdag) toont, een ontwerp van de kunstenaar Huub Levigne; het raamwerk ‘Heilige Geest’ aan de voorzijde van de kerk, eveneens ontworpen door kunstenaar Huub Levigne; het bestaat uit twee gedeelten van elk tien smalle deelramen en toont een duif (het symbool van de Heilige Geest) in zijn vlucht; de ronde doopkapel aan de linker zijkant van de kerk, geheel opgetrokken in glas-in-lood; de glas-in-loodramen van de dagkapel aan de rechterzijde van de kerk. Al deze elementen zouden verloren gaan indien de kerk wordt gesloopt.

Plan voor hergebruik

Het Wijkplatform Keizer Karelpark zou graag zien dat de kerk een nieuwe bestemming krijgt, zoals met de H. Annakerk aan de Amsterdamseweg is gebeurd. In het Coalitieakkoord 2018-2022 heeft het college van B&W van Amstelveen vermeld een visie te willen ontwikkelen op de toekomst van de wijkcentra in Amstelveen. In die visie komen de gewenste spreiding, het aantal en de multifunctionaliteit van de centra aan de orde. De wijk Keizer Karelpark heeft als een van de grootste wijken in Amstelveen nog steeds geen echt wijkcentrum. Dat is een gemis in deze wijk met een zeer diverse samenstelling van de bevolking, waar sociale kracht en samenhang aandachtspunten zijn. Keizer Karelpark is een wijk met veel verschillende nationaliteiten. Daarnaast is het ook een wijk waar relatief veel mensen met een langdurige uitkering en/of financiële en psychische problemen wonen. Mede hierdoor is eenzaamheid een probleem in onze wijk. De wijk heeft weliswaar veel (bovenwijkse) voorzieningen, maar deze sluiten niet aan bij de behoeftes van veel wijkbewoners. Ook jongeren in de wijk gaven en geven aan een plek te missen waar zij samen kunnen komen. Het gaat hierbij om de jongeren die de speeltuin zijn ontgroeid, maar die nog niet zelfstandig naar Amsterdam kunnen en/of mogen en daarom op de wijk zijn aangewezen. Zij hebben nu diverse hangplekken in de wijk, waar hun aanwezigheid regelmatig als overlast wordt ervaren. Omdat alleen al de aanwezigheid van een groepje jongeren op een bankje als onprettig wordt ervaren, wordt al snel de politie gebeld. In de weekenden trekken zij via apps van feestje naar feestje. Ouders vinden het onprettig dat zij niet weten waar de jongeren zijn. Onlangs kwamen jongeren uit de wijk met de vraag of in de kerk geen plek voor hun is. Zij zijn ook zeker van plan om zelf de handen uit de mouwen te steken. Een jongere opperde het idee om (onder begeleiding van de school) de rol van projectleider uit te oefenen. Niet alleen jongeren, maar ook andere groepen inwoners van de wijk zouden baat hebben bij een ontmoetingsplek, mogelijk een (zelf gerund) buurtcafé en een locatie waar activiteiten georganiseerd kunnen worden voor doelgroepen waar nu nog weinig voor wordt gedaan. Het Wijkplatform Keizer Karelpark ziet in hergebruik van de Heilige Geestkerk een prachtige kans om een multifunctioneel wijkcentrum te realiseren, dat gericht is op jongeren en ook op wijkbewoners van andere leeftijden. In de wijk is behoefte aan ontmoetingsplekken waar contact met andere wijkbewoners gelegd kan worden, dat wil zeggen ruimtes waar bewoners in verbinding met elkaar kunnen komen. Tevens zouden ook het wijkplatform en het communicatieplatform van Keizer Karelpark in het gebouw onderdak kunnen vinden. Daarnaast zou op de plek van de pastorie kleinschalige woningbouw kunnen komen voor starters en/of collectieve woonvormen voor mensen die enige begeleiding nodig hebben. Deze types woningbouw vervullen een behoefte in de wijk. Als voorbeeld van een mogelijke invulling denken wij aan ons concept van een kleine community met enkele Tiny houses en een gezamenlijke binnenruimte in combinatie met een gezamenlijke tuin voor de wijk waar kruiden en andere eetbare producten kunnen worden geteeld. Hergebruik van de Heilige Geestkerk als multifunctioneel wijkcentrum biedt kansen om de sociale cohesie in de wijk Keizer Karelpark te verbeteren. Dit doet ook recht aan de intentie waarmee de kerk is gebouwd: namelijk door de wijk en voor de wijk.

Uit Amstelveens Nieuwsblad, d.d. 21 februari 2021

"Omwonenden van de Heilige Geestkerk in de Haagbeuklaan vragen de gemeenteraad met klem om niet in te stemmen met plannen voor de bouw van een complex met 57 appartementen naast de kerk. Zij voelen zich niet serieus genomen en vinden dat met het bouwplan ernstig inbreuk wordt gemaakt op het woon- en leefklimaat in hun buurt.. De bewoners zijn teleurgesteld dat het college na inspraak op de plannen als enige wijziging voorstelt het aantal parkeerplaatsen met zes uit te breiden. Zij hadden tal van bezwaren tegen het plan ingediend, maar naar hun indruk heeft het college daar nauwelijks naar gekeken. "Waaruit blijkt een zorgvuldige afweging van de belangen van omwonenden?" zo vragen 82 omwonenden zich af in een door hen ondertekende brief aan de raad, die zich donderdag 27 februari in een commissievergadering over de plannen buigt. "Het college gaat voorbij aan onze opmerkingen, gestelde vragen zijn niet beantwoord en zorgen niet weggenomen. Het college dient het belang van de ontwikkelaar, met als enige motivatie de (onstilbare) behoefte aan extra woningen."