De Lier, Hoofdstraat - Kruiskerkje (1857 - 1924)

Bezig met het laden van de kaart...

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"70%","height":"450px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":false,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.97328,"lon":4.24641,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Algemene gegevens
Naam object:	Kruiskerkje
Genootschap:	Gereformeerde kerk
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Westland
Plaats:	De Lier
Adres:	Hoofdstraat
Postcode:
Sonneveld-index:	01739
Jaar ingebruikname:	1857
Architect:
Huidige bestemming:	gesloopt
Monument status:	geen

Geschiedenis

Gereformeerde Kerk uit 1857. Buiten gebruik in 1924. Gesloopt in 1968. In 1924 vervangen door een nieuwe kerk, de huidige Vredekerk.

Historie

In 1834 luidde een geschil tussen ds. Hendrik de Cock uit Ulrum en het kerkelijk bestuur tot de Afscheiding, waarbij een aantal gelovigen de Hervormde kerk wegens leergeschillen de rug toekeerde. Overal in het land ontstonden groepjes Afgescheidenen. Zo ook in De Lier, hetgeen in januari 1845 leidde tot de vorming van een gemeente, die bijeenkwam in een, nu gesloopte, woning aan de Heulstraat. Deze groepjes verenigden zich tot een nieuw landelijk kerkverband, dat tenslotte na verschillende afsplitsingen en fusies leidde tot de Gereformeerde Kerken in Nederland. De leden van de Lierse groep waren tamelijk zwaar op de hand en hadden onderling veel ruzie. Pas met de komst in 1856 van de eerste predikant, ds W.H. Gispen, trad een zekere rust in. Tussen 1856 en 1902 'versleet' De Lier zeven predikanten. Met de komst van ds. Heeres in 1903 brak een nieuwe periode aan. Hij zou hier tot 1924 blijven. Van hem wordt gezegd dat hij de gemeente uit de bevindelijke naar een wat minder zware hoek heeft geleid. Door de groei van de gemeente was een eigen kerkgebouw hard nodig. Op de plaats van het huidige Centrum verrees in 1857 de eerste kerk, het later zogenoemde 'kleine kerkje'. De gemeente bleef echter doorgroeien en in 1924 werd de huidige Vredekerk in gebruik genomen. In 1886 leidde dr Abraham Kuijper een nieuwe uittocht uit de Hervormde kerk, de z.g. Doleantie, waardoor in veel plaatsen twee gereformeerde kerken ontstonden. Toen die twee richtingen fuseerden, verenigden dié Afgescheidenen die zich daarin niet konden vinden, zich tot de Christelijk Gereformeerde kerk. De Doleantie ging De Lier echter voorbij, waardoor mogelijk ook de vorming van een Christelijk Gereformeerde kerk is voorkomen. Wel scheidde zich in 1944 een kleine groep Vrijgemaakten af. De doorgaande groei vereiste de bouw van een tweede kerk: in 1965 werd de Johanneskerk in gebruik genomen. Maar door de huidige kerkverlating is die in 2003 weer afgestoten en komen de gereformeerden weer gezamenlijk bijeen in de Vredekerk.

• (Bron: J. van Dijk, Tzn. De gereformeerde kerk in De Lier. Grepen uit haar 125-jarig bestaan.)