Gereformeerde Gemeente in Nederland (Gouda)

Ontstaansgeschiedenis

Gouda, Turfmarkt 54-56 - Zaal Oranje-Nederland

• 1908 - 1935

Het was reeds in 1902 dat er in het huis van C. Hoogendoorn enkele mensen samenkwamen uit behoefte naar de zuivere bevindelijke waarheid . Er werden in dat gezelschap zondags en ook in de week oude schrijvers gelezen. Deze gezelschappen werden gehouden omdat men elders in Gouda en naaste omgeving niet meer kerken kon . Eén en ander leidde ertoe dat op 12 juli 1908 een gemeente kon worden geïnstitueerd. De Gereformeerde Gemeente te Gouda werd op 12 juli 1908 geïnstitueerd door ds. D.C. Overduin. Hij gebruikte toen de woorden uit Genesis 12:2b: “en wees een zegen” Tot 1936 kerkte men in een zaal aan de Turfmarkt. De eigenaar, de Heer B.H. Maaskant, verhuurde deze zaal alleen voor vergaderingen met een Godsdienstig oogmerk. Ondanks dat men financieel niet veel mogelijkheden had, lieten de Gouwenaren regelmatig predikanten komen. Voorbeelden hiervan zijn ds. G. van Reenen, ds. L. Boone, ds. Meijer, de Heer A. Potuyt, ds. D.C. Overduin, Ds. A. Verhagen en anderen. Doordat ds. Overduin veel ambtelijk werk in Gouda deed, beschouwde men hem als een eigen predikant. Door zijn predikgave en diepe geestelijke inhoud, breidde het aantal toehoorders steeds uit. Het gebouw aan de Turfmarkt was daardoor vaak overvol, wanneer ds. Overduin voorging. De lange gang die toegang tot de eigenlijke zaal verschafte stond vaak volgepropt met mensen. Hij voornamelijk heeft veel in Gouda gepreekt. In die tijd was de gemeente al zover uitgebreid, dat men er toe overging een beroep uit te brengen. Het eerste beroep werd uitgebracht op ds. H. Roelofsen, daarna op ds. H. Kieviet, maar zonder het gewenste resultaat. Toen ds. Overduin Amsterdam ging verlaten om de gemeente van Terneuzen te gaan dienen, kon hij niet meer eens in de twee weken in Gouda preken. Juist in deze tijd werd er een beroep uitgebracht op ds. Van Reenen, welk beroep hij van "s Heeren wege moest aannemen.” Omdat ds. Overduin zo lang de gemeente gediend had, nam hij officieel afscheid. Op zondag 9 januari 1916 vond de bevestiging van ds. G. van Reenen plaats. Als bevestiger trad op ds. D.C. Overduin, Al met al zou ds. Van Reenen de gemeente Gouda niet zo heel lang dienen. In totaal is hij er vier jaar werkzaam geweest als herder en leraar. Op 26 september 1920 nam hij afscheid, omdat hij een beroep van de gemeente Werkendam had aangenomen. In alle plaatsen waar ds. Van Reenen gestaan heeft, trok zijn prediking veel volk. In Gouda had dit ook gevolgen voor de zaal waarin hij voorging. Deze zaal heette 'zaal Oranje-Nederland' en de ingang ervan lag aan de Turfmarkt. Vanaf de hoofdingang moest men een lange gang van zo'n twintig meter doorlopen om in de kerkzaal te komen. Deze zaal was niet zo heel groot, want de afmetingen waren 8 bij 20 meter. Er waren banken aan de rechterzijde geplaatst voor de mannen; voor de vrouwen en de kinderen stonden stoelen aan de linkerkant opgesteld. Omdat als gevolg van de prediking van ds. Van Reenen de ruimte al spoedig te klein werd, besloot men om klapstoeltjes aan te schaffen om de ruimte zo optimaal mogelijk te benutten. Desondanks moesten er iedere dienst toch kerkgangers blijven staan. In 1922 wordt ds. J. (Johannes) Overduin door zijn broer, ds. D.C. (Daan) Overduin, als predikant bevestigd. Nadien ontstaan er binnen de gemeente bezwaren tegen zijn prediking. In mei 1924 heeft ds. Overduin echter al afscheid genomen van de gemeente. Enkele maanden was de gemeente na het vertrek van ds. Overduin vacant, tot ds. R. Kok het beroep in mei 1925 aannam. In maart 1930 nam ds. Kok afscheid met de woorden uit 1 Petrus 5:10 en 11.Inmiddels was de gemeente zo groot geworden, dat het gebouw aan de Turfmarkt te klein geworden was. In de vacante periode na het vertrek van ds. Kok begon men met het inzamelen van gelden voor een nieuwe kerk. Op donderdag 12 december 1935 werd de gemeente opnieuw verblijd met de komst van een eigen predikant in de persoon van ds. A. de Blois. Hij werd bevestigd door de consulent, ds. W. C. Lamain van Rotterdam-Zuid.

Gouda, Stationsplein 17 - Gereformeerde Gemeente in Nederland

• 1936 -

Zondag 15 december 1935 deed ds. De Blois intrede in Gouda. Op 8 december 1936 werd het kerkgebouw aan het Stationsplein in gebruik genomen door ds A. de Blois. De Saambinder van 10 december 1936 sprak van een ‘ontzaglijke schare’ die bij deze dienst aanwezig was. Onder deze mensen, bevond zich ook ds. R. Kok en ds. B. van Neerbos, alsook de burgemeester van Gouda. Het kerkgebouw was ontworpen door de Gebr. P. en M. van Boven. Maar door het overlijden van dhr. P. van Boven, rustte op dhr. M. v. Boven alleen de plicht om den bouw tot een goed einde te brengen. Volgens bovengenoemde Saambinder zal “niemand iets anders dan een woord van roem hebben voor het in alle opzichten eenvoudige doelmatige gebouw. Onze gemeenten behoeven toch heusch niet naar architecten te gaan buiten ons.” Op 2 december 1945 nam ds. De Blois afscheid van Gouda, wegens vertrek naar Rotterdam-Zuid. De gemeente was niet lang vacant, want op donderdag 23 mei 1946 werd dr. C. Steenblok als predikant van de gemeente bevestigd door ds. A. de Blois.

In de periode dat dr. Steenblok in Gouda staat, ontstaat er onenigheid in het kerkverband over de prediking en de leer van dr. Steenblok. Dit leidt er uiteindelijk toe dat dr. Steenblok afgezet wordt als docent van de Theologische School. Hierop verlaten een aantal predikanten en ouderlingen de synode in Utrecht, waarop de Gereformeerde Gemeenten in Nederland ontstaan. De scheuring gaat in Gouda heel diep. Ook moet dr. Steenblok met de mensen die hem willen volgen de pastorie en het kerkgebouw verlaten. Enige jaren komt de gemeente samen in diverse kerkgebouwen. Op 9 juli 1959 wordt de kerk aan het Stationsplein officieel weer in gebruik. Na jarenlange processen kon de gemeente weer gebruik maken en eigenaar worden van het kerkgebouw. Ds. Steenblok diende de gemeente tot 1966, toen hij op 29 december 1966 op de leeftijd van 72 jaar overleed. Op 3 januari 1967 werd dr. Steenblok ten grave gedragen. Wederom was de gemeente niet lang vacant. Op 24 juli 1968 wordt onder zeer grote belangstelling ds. F. Mallan bevestigd als herder en leraar van de gemeente Ds. Mallan dient de gemeente tot 1972. Op dinsdagavond 30 mei neemt hij in een dienst des Woords afscheid van de gemeente van Gouda, die hij bijna vier jaar als herder en leraar heeft mogen dienen. Deze dienst stond echter niet alleen in het teken van het afscheid, maar was tevens bidstond voor de te houden synode Na dominee Mallan komt ds. A. van den Berg op 27 april 1977 naar de gemeente over. Tot 1981 mag ds. Van den Berg de gemeente getrouw dienen. Echter door droevige omstandigheden komt het tot een breuk met het kerkverband en komt ds. Van den Berg met de gemeente van Gouda en enkele andere gemeenten op zichzelf te staan. Zij vormen het kerkverband van de Gereformeerde gemeente in Nederland buitenverband. In 2009 keert de gemeente weer terug tot het kerkverband van de Gereformeerde Gemeente in Nederland. Op 4 maart 2009 gaat ds. A. Schultink er voor het eerst voor. Nadat ds. Schultink een beroep heeft ontvangen van de gemeente moet hij dat aannemen en wordt hij op 26 oktober 2010 bevestigd door ds. Geuze.

Door diverse verwikkelingen in de kerkelijke gemeente van het “Stationsplein” richt ouderling D. de Wit zich met zijn bezwaren in 1979 tot de classis , evenals ouderling A. Bakker. Na verschillende vergaderingen waarin men tot elkaar probeert te komen, wat helaas niet lukt besluiten deze ouderlingen met een groep bezwaarden, afzonderlijk diensten te gaan beleggen. In 1980 besluit de synode dat deze groep die, afkomstig is uit de Stationspleinkerk als afdeling onder de gemeente van Nieuwerkerk aan de IJssel te stellen. Men begint leesdiensten te houden in de grote zaal van ‘Huize Winterdijk”. Het is een drukbezochte kerkdienst waarin een predikatie gelezen wordt van ds. F. Mallan. Deze preek is door ds. Mallan gemaakt na de scheuring in 1953. De volgende zondag is het niet meer mogelijk om in Winterdijk te vergaderen. Met het argument van brandveiligheid wordt door de brandweer niet toegestaan nogmaals een dienst in Winterdijk te beleggen. De ouderlingen Bakker en De Wit hebben toen uiteindelijk het kerkgebouw van de Christelijke Gereformeerden aan de Hoge Gouwe kunnen huren. Dan is het echter al zaterdagmorgen. Er is geen tijd meer om dit in de krant of kerkblad bekend te maken. Desondanks wordt de dienst goed bezocht.

Gouda, Hoge Gouwe 141 - Christelijke Gereformeerde Kerk

• 1980 - 1993

Op Donderdag 3 juli 1980 gaat ds. M van Beek voor in een dienst die wordt gehouden in de Christelijk Gereformeerde kerk, Hoge Gouwe 141. Van dit kerkgebouw maakt de gemeente men enige jaren gebruik. Als dit echter te klein wordt, moet men uitwijken naar een ander gebouw.

Gouda, Turfmarkt 60a - Gereformeerde Gemeente

Dit wordt de Gereformeerde kerk aan de Turfmarkt. Dit kerkgebouw heeft men tot zondag 3 oktober 1993 gebruikt. Begin oktober 1993 waren de werkzaamheden aan het nieuwe kerkgebouw aan de Gerbrandyweg zover gevorderd dat er gebruik van kon worden gemaakt.

Gouda, Gerbrandyweg 12 - Rehoboth

Op zondag 10 oktober 1993 was het dan ook voor de gemeente Gouda de eerste keer sinds 15 juni 1980 dat zij in een eigen kerkgebouw kon samenkomen. De officiële ingebruikname vond plaats op woensdag 20 oktober 1993.

Samenvatting

• Ontstaan in en rond 1902
• De Gereformeerde Gemeente te Gouda werd op 12 juli 1908 geïnstitueerd door ds. D.C. Overduin.
• Tot 1936 kerkte men in een zaal aan de Turfmarkt.
• Rond 1925: Inmiddels was de gemeente zo groot geworden, dat het gebouw aan de Turfmarkt te klein geworden was. In de vacante periode na het vertrek van ds. Kok begon men met het inzamelen van gelden voor een nieuwe kerk.
• Op 8 december 1936 werd het kerkgebouw aan het Stationsplein in gebruik genomen
• Augustus 1953 landelijke kerkscheuring in de Gereformeerde Gemeente, daardoor ontstaat er een kerkverband met de naam : Gereformeerde gemeente in Nederland.
• De groep die zich noemt Gereformeerde Gemeente neemt bezit van het kerkgebouw Stationsplein.
• Op 9 juli 1959 neemt dr. C. Steenblok de kerk aan het Stationsplein officieel weer in gebruik dat is de groep die zich noemt: Gereformeerde Gemeente in Nederland.
• De groep die het kerkgebouw moet verlaten laat later een kerk bouwen aan de Ronsseweg 3
• In 1981 is er weer een kerkscheuring nu, in de Gereformeerde gemeente in Nederland. De gemeente van het Stationsplein scheurt in tweeën. Met dezelfde gevolgen als in 1953! ( rechten om het kerkgebouw. e.d) De gemeente die de Stationsplein kerk blijft met enkele andere gemeenten rondom het kerkverband Gereformeerde Gemeente in Nederland (bv) ( te noemen buitenverband. )
• De groep die zich schaart bij de Gereformeerde Gemeente in Nederland kerkt in meerdere gebouwen, o.a. de Christelijk Gerformeerde Kerk en later enkele jaren in de gereformeerde kerk aan de Turfmarkt . In 1993 nemen zij een nieuw kerkgebouw in gebruik de Gouda, Gerbrandyweg 12 - Rehoboth
• Tot 2008 bestaat er dus in Gouda een Gereformeerde Gemeente in Nederland (Gouda), Gerbrandyweg 12 – Rehoboth en een Gereformeerde gemeente in Nederland (BV) Gouda, Stationsplein 17 - Gereformeerde Gemeente in Nederland

In dat jaar (2008) treed de gemeente van Gouda, Stationsplein 17 - Gereformeerde Gemeente in Nederland toe tot het landelijk kerkverband de Gereformeerde gemeente in Nederland, waar zij in 1981 dus los van kwam te staan.

• Tekst M Boot