Utrecht, Oudegracht 69 - Augustinus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Augustinus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Utrecht
Plaats:	Utrecht
Adres:	Oudegracht 69
Postcode:	3511AB
Sonneveld-Index:	00323
Jaar ingebruikname:	1840
Architect:	Zocher, K.G.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 36499

Geschiedenis

Eenbeukige neoclassicistische kerk, gebouwd 1829-1840 naar ontwerp van K.G. Zocher. Opmerkelijk is de monumentale Dorische zuilenportiek met bekronend Dorisch fries en timpaan. Op het dak staat een vierkante toren met ionische pilasters, bekroond door een open koepel met Korintische zuilen. Tegen de eigenlijke voorgevel is een meanderrand aangebracht. De wanden worden inwendig geleed door pilasters en halfzuilen. De ruimte wordt gedekt door een tongewelf met rijk stucwerk. Aan de ingangszijde een dubbele galerij, daar tegenover een smalle nis voor het hoogaltaar. Het neobarokke hoogaltaar is vervaardigd door de Gentse augustijner broeder Martin Veneman. De zijaltaren dateren uit 1857 en de kansel uit 1860. Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en vrij Pedaal, in 1843 gemaakt door H.D. Lindsen en in 1897 gewijzigd door M. Maarschalkerweerd. In 1973 gerestaureerd door Verschueren Orgelbouw. De vier luidklokken werden door de Fa. Petit & Fritsen in 1949 vervaardigd en zijn gewijd aan respectievelijk Augustinus (de grootste), Monica, Jozef en Maria (de kleinste).

2016 - De brandweer sloot direct de deuren toen er in 2016 een brokstuk uit het gewelf naar beneden viel, Een grote restauratie volgde, waarbij de oorspronkelijke kleuren van het hoogaltaar werden teruggebracht en het fresco en het gewelf werden hersteld.
2021 - In april 2021 werd door het parochiebestuur bekend gemaakt, dat restauratie van het kerkgebouw definitief wordt voltooid.
2023 - Na 7 jaar was er weer een viering in de Sint-Augustinuskerk aan de Oudegracht in Utrecht. De eerste viering in het gerestaureerde gebouw vond op de eerste Adventszondag plaats. Voortaan zullen er iedere dag om 12 uur vieringen worden gehouden.

Orgel

H.D. Lindsen bouwde in 1843 een nieuw orgel voor de nog nieuwe Augustinuskerk (1839/1840). Deze kerk was gebouwd door architect K.G. Zocher, die waarschijnlijk ook het front van het orgel ontwierp. Na oplevering kreeg het orgel veel kritiek, vooral voor wat betref de dispositie. Maar ook technisch waren er verschillende gebreken, en de intonatie viel niet in de smaak. Bij oplevering was de kas in een mahonie-imitatie geschilderd. Al vrij snel daarna is het orgel wit met goud gemaakt. Het orgel werd aan het eind van de negentiende eeuw door Maarschalkerweerd gewijzigd. Hij veranderde de dispositie, paste de mensuren aan, en plaatste een zwelkast om het Bovenwerk. In het begin van de negentiende eeuw is het orgel nogmaals gewijzigd, maar nu vooral technisch. Er kwam een vrijstaande speeltafel voor het orgel. Zowel het Hoofdwerk als het Pedaal kregen een pneumatische verbinding, terwijl het Bovenwerk nog geheel mechanisch bleef. De Quint van het Hoofdwerk werd vervangen door een Violon 8', en de Fluit 2' van het Bovenwerk door een Voix Céleste 8'. In 1973/1974 is het orgel gerestaureerd door Verschueren, onder advies van Hans van der Harst. Hierbij is een aantal wijzigingen ongedaan gemaakt: de oude speeltafel is gereconstrueerd en de zwelkast is verwijderd. De oude dispositie is slechts gedeeltelijk gereconstrueerd. In 2016-2018 voerde de firma J.C. van Rossum een restauratie uit. In verband met renovatiewerkzaamheden in het kerkinterieur al de herplaatsing van het orgel nog op zich laten wachten.

(Bron:Orgeldatabase)

Monumentomschrijving Rijksdienst

SINT AUGUSTINUSKERK, 1829-1840 door K.G. Zocher gebouwde Rooms Katholieke kerk, neoclassicistisch, geweldige zuilen dragen fries en tympanon; klokketoren als bekroning. Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en vrij Pedaal, in 1843 gemaakt door H.D. Lindsen en aan het eind van de 19e eeuw gewijzigd door M. Maarschalkerweerd. In 1973 gerestaureerd door Verschueren Orgelbouw.

In de media

Oktober 2016. De Sint Augustinuskerk aan de Oudegracht in Utrecht is per direct gesloten voor het publiek. Onlangs viel een stuk gips van het gewelf naar beneden. Ondanks dat de mis pas een half uur later begon, waren wel al twintig mensen aanwezig. Niemand raakte gewond. De Sint Augustinuskerk staat al een tijdje in de steigers en wordt zowel van buiten- als van binnen gerenoveerd. Toch hebben die werkzaamheden weinig van doen met het vallende puin, aldus pastoor Ton Huitink. „De kerk loopt tot aan de St. Jacobsstraat en de Rozenstraat. Daar wordt permanent gebouwd aan de Bijenkorf, de parkeergarage en de weg. De kerk is een oud gebouw, dat wellicht al die trillingen niet aankan.” De gemeente, de aannemer en een expert doen onderzoek. De missen worden voorlopig tot Kerstmis verplaatst naar de Sint-Catharinakathedraal aan de Lange Nieuwstraat.

Uit nieuws030.nl, 17 oktober 2016

Tijdens bouwwerkzaamheden is vorige maand een deel van een gipsen ornament in de Augustinuskerk naar beneden gekomen. Er is toen meteen besloten om de kerk te sluiten. Ook de Heilige Deur is daardoor niet meer toegankelijk. Uit onderzoek is gebleken dat het hele gewelf van de kerk moet worden gerestaureerd,

Volledig beicht Nieuws030.nl

Uit AD, 23 december 2016

Vandalen richten ravage aan in Augustinuskerk

Vandalen hebben vannacht huisgehouden in de Sint Augustinuskerk aan de Oudegracht in Utrecht. Er zijn deuren opengebroken, bijbels verscheurd en een pas gerestaureerd processiekruis is vernield. Een parochiemedewerkster ontdekte de ravage vanochtend. ,,Er zat een trapleuning los, laden en kastdeuren waren opengetrokken en geforceerd en er lag een kapotgescheurde bijbel in een steegje naast de kerk, somt pastoor Ton Huitink op. Hij vermoedt dat de schade in de duizenden euro's loopt. Geluk bij een ongeluk is dat de kerk op dit moment gesloten is voor bezoekers, omdat het gewelf van het kerkgebouw gerestaureerd wordt. In november kwam opeens een deel van het plafond naar beneden gevallen, waardoor reparatie noodzakelijk was. Daarom zijn ook de meest waardevolle spullen uit de kerk weggehaald. ,,Ze zijn echt overal geweest, constateert een nuchtere Huitink. Hij heeft er geen idee van met welk doel de kerk zo beschadigd is. ,,Daar kunnen we echt alleen maar naar gissen. Als het ze om het geld te doen was, hoeven ze niet terug te komen, want dat is er eenvoudigweg niet. De politie is langs geweest om een aangifte op te nemen.