Utrecht, Mariaplaats - Mariakerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Mariakerk
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Utrecht
Plaats:	Utrecht
Adres:	Mariaplaats
Postcode:
Inventarisatienummer:	04423
Jaar ingebruikname:	1175
Architect:
Huidige bestemming:	gesloopt
Monument status:	Rijksmonument (kloostergang)

Geschiedenis

De Mariakerk was één van de vijf oude kapittelkerken in Utrecht. De andere waren: Dom, Pieterskerk, Janskerk en de in 1587 gesloopte Salvatorkerk (stond ten zuiden van de Dom op het huidige Domplein). De kerk werd rond 1085 gesticht door keizer Hendrik IV en bisschop Koenraad. Als voorbeeld van deze eerste bouwcampagne diende de grafkerk van Hendriks familie, de Dom van Spiers (Speyer). In de jaren 1130, na gedeeltelijke verwoesting, werd de nog niet voltooide kerk gewijzigd uitgebouwd met architectonische verwijzingen naar een groep contemporaine kerken in Lombardije.

De Mariakerk was één van de fraaiste gebouwen in romaanse stijl in Nederland. De kerk is in stappen afgebroken in de 18e en in de eerste helft van de 19de eeuw. Wat nu nog rest van de Mariakerk is het 12de eeuwse pandhof en eveneens middeleeuwse delen van het Oud-Roomsch Catholieke Aalmoezeniershuis ten westen daarvan. Bovendien zijn restanten van de kerk terug te vinden in de kelders, kruipruimten e.d. van het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen dat begin 19e eeuw op de plaats van het (ooit in plaats van een romaanse voorganger gebouwde) gotische koor verrees. Een deel van deze resten is voor de bezoekers van het gebouw zichtbaar gemaakt Ook in het Centraal Museum te Utrecht en in het Catharijneconvent worden nog bouwfragmenten bewaard. Het volume van de concertzaal van het hier gevestigde conservatorium stemt overigens globaal overeen met dat van dat koor. Gelukkig weten we dankzij tekeningen van oa. Pieter Janszn. Saenredam (17de eeuw) hoe de Mariakerk eruit heeft gezien.

Claustraal HUIS van het kapittel van St.Marie, gebouwd waarschijnlijk omstreeks 1525. Aan de achtergevel sierankers uit de bouwtijd en zandstenen tweelichtvensters in renaissancevormen. Inwendig o.a. een groenhouten spiltrap. Staat naast het complex waarin de reeds beschermde Oude-Katholieke schuilkerk St.Marie zich bevindt.

Sloop, restant kloostergang.